 |
| Chi cục Dân số-KHHGĐ thành phố tổ chức Hội thảo xây dựng mô hình Câu lạc bộ chăm sóc người cao tuổi. |
Thách thức không nhỏ
Người cao tuổi (NCT) nước ta đang tăng nhanh về số lượng và tỷ lệ ngày càng cao trong tổng số dân. Già hóa dân số, tỷ lệ NCT tăng là một thành tựu xã hội to lớn, song nó cũng đặt ra những tác động sâu sắc tới mọi khía cạnh của cá nhân, gia đình, cộng đồng và toàn xã hội.
Số NCT nước ta tăng từ 4,64 triệu người năm 1989 lên 7,65 triệu người năm 2009 và 8,13 triệu người năm 2010; tương ứng, tỷ lệ NCT tăng từ 7,2% lên 9% và 9,4%. Theo dự báo của Liên Hợp Quốc, tỷ lệ NCT nước ta sẽ tăng lên 26% vào năm 2050. Trong khi Pháp mất 100 năm, Thụy Điển 85 năm, Hoa Kỳ 75 năm để chuyển từ cơ cấu dân số già hóa sang dân số già thì theo dự báo, Việt Nam chỉ mất khoảng 15-20 năm. Nếu chúng ta không kịp thích ứng, không có mô hình chăm sóc người cao tuổi phù hợp, sẽ rất khó khăn cho sự phát triển kinh tế-xã hội của đất nước.
Người cao tuổi mắc các nhóm bệnh không lây nhiễm chủ yếu như bệnh tim mạch, ung thư, đái tháo đường, động kinh và trầm cảm ngày càng tăng. Bên cạnh đó, họ cũng phải đối mặt với nguy cơ tàn phế do cơ chế “hao mòn” của quá trình lão hóa và tác động của các căn bệnh mãn tính. Đời sống vật chất của NCT còn rất khó khăn, không ít NCT còn gặp khó khăn về đời sống tinh thần.
Nước ta đã ban hành Luật NCT nhằm quan tâm, chăm sóc NCT về sức khỏe, thể chất, tinh thần và phát huy vai trò của họ trong xã hội. Trên thực tế, nhiều mô hình chăm sóc NCT được xây dựng và triển khai như mô hình các trung tâm chăm sóc NCT tập trung, chăm sóc NCT tại gia đình và tại các cơ sở y tế. Song, thực tế chưa đáp ứng được nhu cầu chăm sóc của nhiều đối tượng, nhất là NCT ở nông thôn, chưa có lương hưu, bảo trợ xã hội và các chính sách cho người có công.
Dựa vào cộng đồng
NCT được bảo trợ xã hội chủ yếu vẫn là những người đã được hưởng chính sách, có công với cách mạng, có thu nhập từ nguồn ngân sách Nhà nước. Còn mô hình chăm sóc NCT tư nhân thì chi phí cao, khoảng 5 - 7 triệu đồng/tháng và mô hình chăm sóc NCT dịch vụ gia đình chi phí cũng cao.
Vậy làm thế nào để chăm sóc được NCT, giảm bớt gánh nặng cho NCT và gia đình họ; để giúp NCT tăng khả năng tiếp cận với các dịch vụ chăm sóc sức khỏe về thể chất và tinh thần... đang trở thành một đòi hỏi cấp thiết trong xã hội ngày càng có nhiều NCT của nước ta.
Hiện nay, thành phố Đà Nẵng có hơn 73 ngàn người cao tuổi, chiếm 7,5% so với tổng dân số, là một địa phương trong cả nước có tỷ lệ người cao tuổi tăng cao. Chi cục Dân số-KHHGĐ thành phố đã tổ chức Hội thảo “Chăm sóc người cao tuổi dựa vào cộng đồng” để tìm hướng nâng cao chất lượng dân số, góp phần giải quyết các yêu cầu, thách thức cho NCT. Chi cục DS-KHHGĐ thành phố còn triển khai Câu lạc bộ tư vấn và chăm sóc NCT dựa vào cộng đồng tại 5 quận, huyện. Đây là các câu lạc bộ được triển khai thí điểm Đề án “Mô hình tư vấn và chăm sóc NCT dựa vào cộng đồng” của dự án Nâng cao chất lượng giống nòi trong Chương trình mục tiêu Quốc gia về Dân số-KHHGĐ. Trước mắt, cần phổ biến rộng rãi những kiến thức cơ bản về chăm sóc NCT trong từng gia đình. Thành phố khuyến khích cá nhân hoặc tập thể thành lập các Trung tâm Chăm sóc người cao tuổi để cùng với Nhà nước và gia đình có điều kiện chăm sóc Người cao tuổi ngày một tốt hơn.
Bài và ảnh: MINH PHÚC
