Lũ quét có nguy cơ xảy ra ở lưu vực sông Cẩm Lệ vào mùa mưa bão, bởi dòng sông đang bị thu hẹp do lấn dòng và cả vùng đất mênh mông thoát lũ trước đây tại các phường Hòa Xuân, Hòa Thọ Đông (quận Cẩm Lệ) và xã Hòa Châu (huyện Hòa Vang) nay đã bị san lấp.
Chỉ tay ra những ngôi nhà mới xây tại khu tái định cư thuộc phường Hòa Thọ Đông (quận Cẩm Lệ), cách bờ sông không xa, ông Huỳnh Đức Khiển, ở tổ 33, khẳng định: Năm nay lũ về, dứt khoát vùng đó ngập nặng, nước chảy rất mạnh chẳng khác nào lũ quét ở vùng núi. Phía bên xã Hòa Châu (huyện Hòa Vang), phường Hòa Xuân (quận Cẩm Lệ) - vùng đất thoát lũ trước đây, giờ đã san lấp. Lũ về không thể băng qua các cánh đồng, làng mạc như trước mà chỉ có thể chảy trên sông này đổ ra biển với tốc độ chảy xiết và gây ngập bất thường.
Nhà ở sát chân cầu Cẩm Lệ, từng chứng kiến biết bao mùa lũ, ông Khiển có cơ sở đưa ra nhận định nêu trên. Theo ông, không chỉ túi chứa nước khổng lồ tại khu vực Hòa Xuân, Hòa Châu không còn mà sông Cẩm Lệ nhiều đoạn bị lấn dòng đúc bờ kè kiên cố làm cho dòng chảy thu hẹp. Lũ chảy xiết, sự an toàn của người dân sinh sống 2 bên bờ bị đe dọa lớn hơn trước đây rất nhiều.
Không chỉ ông Khiển mà nhiều người dân ở dọc sông Cẩm Lệ cũng đã nhận thấy nguy cơ này. Bí thư Đảng ủy kiêm Chủ tịch UBND phường Hòa Thọ Đông Nguyễn Văn Hoa, cho rằng: Từ khi mặt bằng ở phường Hòa Xuân tôn cao, một số đoạn dọc sông Cẩm Lệ xây kè, người dân địa phương đã lo ngại về tình trạng lũ quét vùng cửa sông. Lũ trên sông Cẩm Lệ sẽ cuồn cuộn, nguy cơ tàn phá 2 bên bờ dễ xảy ra. Địa phương đã có phương án đối phó với tình huống này, trong đó khuyến cáo người dân chủ động sơ tán trước khi lũ về.
Chúng tôi đến các khu dân cư ven sông Cẩm Lệ. Bà Ngô Thị Thuận, ở tổ 1, phường Hòa Thọ Đông, cho biết: Khu vực này trũng thấp, hễ lũ về là ngập. Lũ năm 1999, nước ngập sát mái nhà. Ở phường Hòa Thọ Tây, từ tổ 4 đến tổ 7, có khoảng 40 hộ đang sinh sống ven sông. Ông Trần Văn Lai, ở tổ 4, cho biết: Ở tổ này, năm nào lũ cũng ngập nặng. Bà con phải sơ tán lên vùng cao sát núi. Thường thì lũ vào đến nhà mới di chuyển, bởi còn phải quản lý tài sản. Người già, trẻ em sơ tán trước, người khỏe mạnh đi sau.
Phương án phòng chống lụt bão - tìm kiếm cứu nạn (PCLB-TKCN) quận Cẩm Lệ nêu rõ trên địa bàn quận có 21 tổ dân phố nguy cơ ngập lũ cao. Nhưng trong phương án chưa đề cập đến tình huống có thể xảy ra lũ quét dọc sông Cẩm Lệ và ngập bất thường tại những khu vực trước đây chưa bao giờ bị ngập lũ, để có giải pháp đối phó thích hợp.
Thiên tai ngày càng diễn biến phức tạp và khó lường. Ban Chỉ huy PCLB-TKCN các cấp ở quận Cẩm Lệ cần đánh giá sát đúng tình hình thực tế hiện nay, nhất là biến động về xây dựng công trình; từ đó có phương án khả thi đối phó, phòng tránh, trong đó có cả tình huống lũ quét dọc sông Cẩm Lệ, điều mà từ trước đến nay chưa từng xảy ra.
Nguyễn Cầu
