Đổi mới, nâng cao vị thế đất nước trong thời hội nhập

Tiếp tục chương trình làm việc của Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII, ngày 22-1, Đại hội làm việc tại hội trường, thảo luận về các văn kiện, dưới sự điều hành của các Ủy viên Bộ Chính trị khóa XI: Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng.

Từ thực tiễn hoạt động của các ngành, địa phương, các tham luận đã đánh giá sâu hơn về từng vấn đề, từng lĩnh vực; trong đó vấn đề tập trung nhất là làm sao để thúc đẩy đất nước phát triển nhanh hơn và bền vững hơn trong quá trình hội nhập diễn ra ngày càng mạnh mẽ; củng cố vị thế của đất nước trên tất cả các lĩnh vực kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh…

Ngày 22-1, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng làm việc tại hội trường để thảo luận các văn kiện Đại hội XII. Trong ảnh: Đồng chí Trương Tấn Sang, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch nước điều hành phiên họp. Ảnh: TTXVN

Phải đổi mới mạnh mẽ về kinh tế, chính trị

“Việt Nam phải tiếp tục đổi mới mạnh mẽ, hiệu quả hơn nữa nếu không muốn tụt lại phía sau, nếu không muốn nền kinh tế trì trệ, kéo dài và rơi vào bẫy thu nhập trung bình thấp”, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh nhấn mạnh như vậy khi nói về yêu cầu bứt thiết phải đổi mới, đặc biệt là đổi mới kinh tế phải đi đôi với đổi mới hệ thống chính trị.

Bởi theo ông Bùi Quang Vinh, trong 70 năm qua, cơ cấu tổ chức, phương thức hoạt động của hệ thống chính trị chưa có nhiều thay đổi, trở thành rào cản cho phát triển. “Kiên quyết đổi mới cơ cấu tổ chức, chức năng, nhiệm vụ, phương thức hoạt động của bộ máy Đảng, Nhà nước, các đoàn thể chính trị để hoạt động có hiệu quả hơn, thực chất hơn. Đây là nhân tố tiên quyết, quan trọng nhất cho quá trình đổi mới tiếp theo”, Bộ trưởng Vinh đề nghị.

Về đổi mới thể chế kinh tế, theo Bộ trưởng Vinh, phải dựa trên 3 trụ cột chính. Đó là, thịnh vượng kinh tế phải đi đôi với bền vững về môi trường, Việt Nam phải có mức tăng trưởng cao và ổn định liên tục trong 20 năm tới với mức tăng thu nhập bình quân đầu người hằng năm 7%; công bằng và hội nhập xã hội, hay còn gọi là bình đẳng cho mọi người; nâng cao năng lực và trách nhiệm giải trình của Nhà nước.

“Không thực hiện được những cải cách đó, chúng ta không thể khai thác được các cơ hội, cũng không thể vượt qua thách thức và nguy cơ tụt hậu xa hơn, rơi vào bẫy thu nhập trung bình sẽ khó có thể tránh khỏi”, Bộ trưởng Bùi Quang Vinh nói.

Trong vai trò của “tư lệnh ngành” Giao thông vận tải, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Đinh La Thăng nêu lên nhóm các giải pháp đột phá để thúc đẩy mạnh mẽ kết cấu hạ tầng giao thông (KCHTGT).

Trong đó, chủ yếu là sử dụng nguồn lực hợp lý, đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, ưu tiên các công trình có tính lan tỏa, đảm bảo kết nối các trung tâm kinh tế, các vùng kinh tế trọng điểm và các phương thức vận tải thông qua việc rà soát, điều chỉnh các chiến lược, quy hoạch phát triển ngành đảm bảo tính khả thi, phù hợp với điều kiện thực tế; tiếp tục đẩy mạnh thu hút mọi nguồn lực để phát triển KCHTGT, bao gồm cả nguồn lực trong và ngoài nước; đặc biệt chú trọng phối hợp để các địa phương tham gia mạnh mẽ hơn nữa vào huy động các nguồn lực phát triển KCHTGT; đẩy mạnh công tác phòng, chống tham nhũng trong đầu tư xây dựng...

Trong khi đó, ở góc độ địa phương nhưng với tầm nhìn cả nước, đại diện các thành phố lớn, cũng là “đầu tàu” kinh tế ở các vùng như thủ đô Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Cần Thơ đưa ra những giải pháp, kiến nghị quan trọng để thúc đẩy phát triển kinh tế.

Nhìn nhận về vấn đề phát triển kinh tế thị trường định hướng XHCN, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Đức Chung đề nghị cần rà soát lại mô hình tổng quát phát triển nền kinh tế thị trường định hướng XHCN của nước ta cho phù hợp với yêu cầu hội nhập sâu rộng của đất nước trong thời gian tới.

Trong quá trình rà soát, cần xác định những đặc trưng mang tính phổ biến của nền kinh tế thị trường hiện đại để tham chiếu, vận dụng trong quản lý, điều hành nền kinh tế nước ta. Cần tiến hành rà soát và có lộ trình điều chỉnh, bổ sung các chính sách, pháp luật và văn bản hướng dẫn có liên quan về phát triển kinh tế thị trường định hướng XHCN, nhất là về chế độ sở hữu, phân phối và lưu thông hàng hóa, đảm bảo tính đồng bộ, không chồng chéo, phù hợp các quy định của Hiến pháp, các văn bản pháp luật và điều ước quốc tế mà Việt Nam đã ký kết, tham gia.

Bên cạnh việc vận dụng thống nhất, đồng bộ và hiệu quả thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN trong cả nước, cần tính đến các đặc thù của từng vùng, từng địa phương. Để thúc đẩy phát triển kinh tế thị trường, ông Nguyễn Thành Phong, Chủ tịch UBND thành phố Hồ Chí Minh, đề nghị trong quản lý, Nhà nước không làm thay thị trường, mà cần phải tạo môi trường thông thoáng để thị trường phát triển lành mạnh, cạnh tranh. Trong quá trình đó, nhân dân phải được tham gia vào quá trình hoạch định, xây dựng chính sách; tăng cường trách nhiệm giải trình của các cơ quan Nhà nước…

Bộ trưởng Bộ kế hoạch và đầu tư Bùi Quang Vinh trình bày tham luận “Đẩy mạnh cải cách thể chế hướng tới một Việt Nam thịnh vượng, sáng tạo, công bằng và dân chủ”. Ảnh: TTXVN

Giữ vững hòa bình, ổn định để phát triển đất nước

“Trong những năm tới, trên thế giới, hòa bình, hợp tác, phát triển vẫn là xu thế chủ đạo, nhưng tình hình tiếp tục có những biến động phức tạp, tiềm ẩn nhiều nhân tố gây mất ổn định, bất trắc, rất khó lường. Môi trường chiến lược có nhiều biến động do sự cạnh tranh chiến lược quyết liệt giữa các nước lớn; chiến tranh cục bộ, xung đột vũ trang, sắc tộc, tôn giáo, hoạt động can thiệp, lật đổ, khủng bố và các thách thức an ninh phi truyền thống diễn biến phức tạp với nhiều đặc điểm mới.

Khu vực châu Á - Thái Bình Dương, trong đó có Đông Nam Á, tiếp tục phát triển năng động, nhất là việc Cộng đồng ASEAN vừa được hình thành với 3 trụ cột chính sẽ tạo bước chuyển tích cực cả về chính trị - an ninh, kinh tế - xã hội và văn hóa trong khu vực; nhưng đây cũng vẫn là nơi cạnh tranh quyết liệt về chiến lược giữa các nước lớn”, Đại tướng Ngô Xuân Lịch, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội Nhân dân Việt Nam, nhìn nhận như vậy trong phát biểu của mình tại Đại hội.

Chính vì vậy, trong 4 giải pháp, kiến nghị với Đại hội về tăng cường quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc, Đại tướng Ngô Xuân Lịch cho rằng, trong quá trình đẩy mạnh xây dựng Quân đội nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, thì số lực lượng được ưu tiên hiện đại hóa sẽ tiếp tục mở rộng so với nhiệm kỳ Đại hội XI; còn mở rộng đến đâu, hiện đại hóa những lực lượng nào và mức độ ra sao là tùy thuộc vào tình hình thực tế và khả năng, nguồn lực của đất nước.

Về xây dựng Đảng trong Quân đội, cần tập trung xây dựng các cấp ủy, tổ chức Đảng về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức; chú trọng giáo dục, quản lý, rèn luyện cán bộ, đảng viên kết hợp với nâng cao năng lực thực tiễn, phẩm chất đạo đức cách mạng; tập trung xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao cho quốc phòng, quân đội, thực hiện tốt công tác cán bộ và xây dựng đội ngũ cán bộ ngang tầm yêu cầu, nhiệm vụ.

Trong khi đó, bàn về vấn đề phát triển kinh tế gắn với bảo vệ chủ quyền quốc gia trong tình hình mới, nhất là trước những diễn biến ngày càng phức tạp trên Biển Đông, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi Lê Viết Chữ cho rằng, về lâu dài cần đầu tư xây dựng đường cao tốc dọc bờ biển để phục vụ phát triển kinh tế biển kết hợp với bảo đảm an ninh-quốc phòng; có chính sách hỗ trợ các tỉnh ven biển phát triển, hiện đại hóa đội tàu công suất lớn để nâng cao hiệu quả khai thác dài ngày trên biển, đồng thời có chính sách đặc thù hỗ trợ ngư dân khai thác, đánh bắt hải sản ở ngư trường Hoàng Sa, Trường Sa...

Về bảo đảm an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội, Đại tướng Trần Đại Quang, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an, đề ra những giải pháp nhằm đổi mới toàn diện công tác Công an, đáp ứng yêu cầu bảo đảm an ninh, trật tự thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế của đất nước.

Trước hết, theo Bộ trưởng, phải tổ chức quán triệt sâu sắc và thực hiện nghiêm túc đường lối, chủ trương của Đảng, trọng tâm là Nghị quyết Đại hội lần thứ XII, làm cơ sở, định hướng để tiếp tục đổi mới toàn diện công tác Công an.

“Tiếp tục đổi mới các biện pháp phòng ngừa, đối sách đấu tranh, ngăn chặn có hiệu quả các mối đe dọa an ninh truyền thống và phi truyền thống, làm thất bại mọi âm mưu, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, phản động, không để hình thành, công khai tổ chức chính trị đối lập trong nội địa; tập trung bảo vệ Đảng, bảo vệ chính trị nội bộ, bảo vệ bí mật Nhà nước, đấu tranh chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”, Bộ trưởng Trần Đại Quang nói.

Phát triển văn hóa, con người trong thời hội nhập

Trước những thách thức và yêu cầu đặt ra đối với phát triển văn hóa trong thời kỳ hội nhập, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hoàng Tuấn Anh cho rằng, thực tiễn đó đòi hỏi phải xử lý nhiều mâu thuẫn, giữa yêu cầu về mục tiêu nhân văn của văn hóa với những quy luật khắc nghiệt của kinh tế thị trường; giữa đòi hỏi rất cao về mục tiêu xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam với sự đầu tư nguồn lực có hạn của Nhà nước, trong bối cảnh đời sống của người dân, thu nhập bình quân đầu người của Việt Nam còn thấp, điều kiện xã hội hóa các lĩnh vực văn hóa nghệ thuật còn rất khó khăn.

“Cần xử lý thỏa đáng mối quan hệ giữa truyền thống và hiện đại, bảo tồn và phát huy, giữ gìn và phát triển, để đảm bảo duy trì, bảo vệ được các giá trị truyền thống tốt đẹp của văn hóa và con người Việt Nam, đồng thời xác lập, bổ sung những giá trị mới đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa phát triển của xã hội đương đại; giải quyết đúng đắn mối quan hệ giữa dân tộc và quốc tế, địa phương và nhân loại, vừa giữ gìn được bản sắc văn hóa dân tộc vừa tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại, để Việt Nam hội nhập quốc tế thành công”, Bộ trưởng Hoàng Tuấn Anh nói.

Để thực hiện tốt hơn nhiệm vụ của ngành Y tế trong nhiệm kỳ mới, Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến kiến nghị Ban Chấp hành Trung ương khóa XII cần ban hành nghị quyết về chăm sóc sức khỏe nhân dân; cần bổ sung nguồn trái phiếu trung hạn ưu tiên đầu tư cho y tế tuyến Trung ương và tỉnh.

Đồng thời với việc thực hiện chế độ phụ cấp thâm niên cho đội ngũ cán bộ, nhân viên trong ngành, cần đặc biệt quan tâm cho tuyến y tế cơ sở, thúc đẩy thực hiện bảo hiểm y tế toàn dân, trong đó coi bảo hiểm y tế là chỉ tiêu cho các ngành, địa phương…

N.Thành – V.Dũng