"Sống tạm" ở Mân Quang

Ngày 15-3-2015, Trung tâm Phát triển quỹ đất thành phố phát hành văn bản đề nghị nhiều hộ gia đình ở tổ 20, Mân Quang 1, phường Hòa Quý, quận Ngũ Hành Sơn lập thủ tục nhận tiền đền bù, bàn giao mặt bằng và nhận đất tái định cư (TĐC). Ngay sau khi nhận tiền đền bù, 12 hộ dân đã phá dỡ nhà ở và vật kiến trúc nhưng liền sau đó cuộc sống của họ bị đảo lộn. Không có nhà, họ phải che bạt, tôn rách sống tạm, cuộc sống gặp nhiều khó khăn gần 1 tháng nay.

Gia đình ông Đinh Quang Tuấn sống tạm bợ trên nền đất vừa tháo dỡ nhà ở.

“Sống tạm” với bạt che, tôn rách

Anh Đinh Quang Tuấn có nhà vừa giải tỏa cho biết, gia đình anh quá khổ suốt một tháng qua. Trước hiên nhà đã bị giải tỏa, anh Tuấn che tạm tấm bạt với vài mảnh tôn rách rộng 3m² để làm chỗ cho 10 người trong gia đình; hằng ngày phải nấu ăn ngoài trời.

Cảnh sống quá cơ cực nên gia đình anh Tuấn buộc phải gửi các con, cháu về tá túc ở các gia đình bà con, hàng xóm. Người lớn gặp nhiều khó khăn trong sinh hoạt, trẻ em khổ sở về việc học tập. Từ khu vườn ngổn ngang sau khi tháo dỡ của gia đình anh Tuấn, nhìn ra con đường làng hàng chục trẻ em thơ thẩn, ngồi núp dưới những tán lá cây tránh nắng.

Ghé qua khu vườn nhà ông Thái Đình Trước, một khu đất rộng với 3 gian nhà liền kề ngổn ngang gạch vụn; vệ đường la liệt những vật dụng gia đình như giường chiếu, bàn ghế; trên chiếc bàn cũ kỹ đặt bàn thờ với lư hương, chén nước.

Bi đát nhất là trường hợp gia đình anh Đinh Quang Hoàng. Do đã thực hiện việc tháo dỡ nhà ở để bàn giao mặt bằng cho đơn vị triển khai dự án nhưng không có chỗ ở tạm, anh Hoàng tạm thời sử dụng nền đất TĐC ở dự án Khu TĐC Mân Quang đang bỏ trống để che cái chòi nhỏ sống tạm. Hai vợ chồng cùng 2 đứa con lay lắt trong cảnh sinh hoạt ngột ngạt với thời tiết nắng nóng, gió bụi tứ bề.

Đêm đêm gia đình anh phải ngủ trên tấm bạt. Đau buồn hơn khi đứa con trai độ tuổi 12-13 vừa phát hiện bị bệnh ung thư giai đoạn 3 nằm vất vưởng trên nền đất với ba mẹ. Anh Hoàng nói trong nước mắt: “Tôi nhận được thông báo về giải tỏa nên liên hệ nhận tiền đền bù và về tháo dỡ nhà ở nhưng không ngờ nhà đã phá xong mà chỗ ở TĐC không có. Bây chừ có tiền cũng không có đất làm nhà, con đau ốm nhưng thiếu điều kiện chăm sóc”.

Chưa triển khai đúng quy trình?

Việc hộ giải tỏa, bàn giao mặt bằng để rồi sống trong cảnh màn trời chiếu đất như ở Mân Quang, phường Hòa Quý, quận Ngũ Hành Sơn là sự lạ lùng ở thành phố. Bởi suốt nhiều năm qua, việc thực hiện giải tỏa, di dời và TĐC được triển khai đồng bộ. Hộ giải tỏa được hỗ trợ, lo chỗ ở tạm (nhà thuê, nhà tạm, bố trí ở tạm chung cư) mới bàn giao mặt bằng và liền theo đó nhận đất TĐC làm nhà ở mới.

Một số dự án thực hiện bố trí đất TĐC để hộ giải tỏa làm nhà ở trước, bàn giao mặt bằng sau. Trong lúc đó, người dân tổ 20, Mân Quang, phường Hòa Quý, quận Ngũ Hành Sơn lại khó khăn bội phần như đã phản ánh ở trên. Điều này cho thấy những bất cập về thực hiện giải phóng mặt bằng và bố trí tái định cư ở dự án này.

Việc người dân sống trong cảnh màn trời chiếu đất bắt nguồn từ văn bản của Trung tâm Phát triển quỹ đất. Thông báo gửi đến các hộ giải tỏa có quy định: “Trong thời gian 5 ngày hộ giải tỏa liên hệ nhận tiền, bàn giao mặt bằng và nhận đất tái định cư”. Vậy là sau khi nhận tiền đền bù, người dân đã tháo dỡ nhà ở để bàn giao mặt bằng và thực hiện bước tiếp theo là nhận đất TĐC để làm nhà ở.

Ông Đinh Quang Tuấn nói: “Yêu cầu của Trung tâm Phát triển quỹ đất là vậy, nhưng sau khi nhận tiền đền bù, người dân yêu cầu nhận đất TĐC thì Trung tâm Phát triển quỹ đất lại yêu cầu bàn giao mặt bằng. Người dân bàn giao mặt bằng thì Trung tâm này lại chậm giải quyết giao đất TĐC cho hộ giải tỏa”.

Như vậy, công tác giải phóng mặt bằng, đền bù và bố trí TĐC ở dự án Khu TĐC Bá Tùng mở rộng (dự án khu đô thị Mân Quang cũ) ở khu vực tổ 20 phường Hòa Quý hiện nay đã triển khai chưa đúng quy trình. Trung tâm Phát triển quỹ đất thiếu sự phối hợp với chính quyền địa phương và chưa giải thích rõ cho người dân về tiến độ triển khai thực hiện dự án, chưa chuẩn bị phương án bố trí nơi ở tạm cho hộ giải tỏa, đẩy người dân vào tình cảnh mất ổn định trong sinh hoạt và đời sống.

Trong thời gian tìm hiểu vụ việc đúng vào dịp cuối tuần và ngày nghỉ lễ, phóng viên Báo Đà Nẵng chưa thể liên lạc được với các đơn vị, cá nhân liên quan để làm rõ việc tắc trách để cho hộ giải tỏa sống trong cảnh “màn trời chiếu đất” này.

Bài và ảnh: Triệu Tùng