Dù đã đến tuổi trưởng thành nhưng hàng chục thanh, thiếu niên đang sinh sống tại khu chung cư Hòa Minh (KCC), thuộc khu dân cư Hòa Phú 4, phường Hòa Minh, quận Liên Chiểu không thể làm chứng minh nhân dân (CMND). Điều này kéo theo nhiều hệ lụy, ảnh hưởng đến cuộc sống và tương lai của họ.
 |
| Nhiều thanh, thiếu niên ở khu chung cư Hòa Minh dù đến tuổi trưởng thành nhưng vẫn không đủ điều kiện để làm chứng minh nhân dân (ảnh mang tính minh họa). Ảnh: TRỌNG HUY |
Sống “tạm”
Theo thống kê của Công an phường Hòa Minh, trong số 260 hộ đang cư trú tại KCC Hòa Minh, chỉ có 86 hộ thường trú, còn lại 174 hộ tạm trú. Trong 174 hộ tạm trú, chỉ 40 hộ đúng quy định, còn 134 hộ có sổ tạm trú tạm thời nhưng đã hết hạn, không được phép gia hạn hoặc cấp sổ mới, bởi không đáp ứng đầy đủ các thủ tục để đăng ký tạm trú tại địa phương.
Trung tá Nguyễn Đắc Mười, Trưởng Công an phường Hòa Minh cho biết, các hộ nói trên không được gia hạn hoặc cấp mới sổ tạm trú do hầu hết số hộ này sống tại KCC Hòa Minh đều thuộc dạng sang nhượng căn hộ chung cư, không bảo đảm giấy tờ pháp lý, qua tay nhiều người sử dụng, nên không có hợp đồng thuê nhà giữa hộ sử dụng và Công ty Quản lý nhà chung cư. Họ cũng không có hộ khẩu, không có giấy tờ tùy thân hay giấy xác nhận của chính quyền nơi ở cũ để xác nhận nhân thân, gốc gác, nên không thể làm CMND cho thanh, thiếu niên đến tuổi làm CMND. Hiện tại, khu vực này có 30 trường hợp từ 14-25 tuổi chưa có CMND bởi nguyên nhân kể trên.
“Không có hợp đồng thuê nhà với đơn vị quản lý nên vô hình trung các hộ chỉ “sống tạm” trái quy định tại các nhà chung cư này. Mặc dù không có tranh chấp xảy ra, nhưng về nguyên tắc, số hộ không có hợp đồng sinh sống trong các căn hộ trên dẫn tới không có sổ tạm trú là trái quy định”, Trung tá Nguyễn Đắc Mười lý giải.
Công ty Quản lý nhà chung cư cũng cho biết thêm, tại KCC Hòa Minh hiện có 132 trường hợp chưa có hợp đồng thuê nhà với công ty rải khắp ở 8 block (tính đến ngày 31-5-2016). Trong số này, gần 100 hộ thuộc diện đã sang nhượng căn hộ chung cư (theo giấy viết tay hoặc hợp đồng miệng), còn lại là hộ giải tỏa và khó khăn về nhà ở.
Theo ông Nguyễn Hữu Chát, Phó Giám đốc Công ty Quản lý nhà chung cư, KCC Hòa Minh được đưa vào sử dụng từ năm 2001-2002 do Ban Quản lý dự án Liên Chiểu - Thuận Phước quản lý; tháng 9-2004, bàn giao lại cho Công ty Quản lý nhà tiếp quản. Đến năm 2011, Công ty Quản lý nhà chung cư tiếp quản lại từ Công ty Quản lý nhà. Trước năm 2011, Công ty Quản lý nhà đã nhiều lần rà soát, kiểm tra và nhận thấy phần đông các hộ sống chưa có hợp đồng thuê nhà. Công ty đã nhiều lần mời các hộ đến ký hợp đồng, vận động và phối hợp với đơn vị cho vay vốn để hoàn trả khoản nợ tiền nhà từ trước (chỉ tính tiền thuê nhà từ lúc được bố trí đến hết năm 2011, bình quân mỗi căn hộ khoảng trên chục triệu đồng) để hoàn chỉnh hợp đồng. Song, các hộ dân lấy lý do khó khăn rồi chây ì. Vì thế, công ty không thể ký hợp đồng thuê nhà cũng như không thu được tiền nhà đối với 132 hộ này.
Mất nhiều quyền lợi
Theo Trung tá Nguyễn Đắc Mười, trước thực trạng trên, Công an phường Hòa Minh đã linh động làm sổ tạm trú tạm thời cho số hộ không đủ điều kiện về giấy tờ tùy thân để thuận lợi trong công tác quản lý cư trú. Tuy nhiên, sau thời gian sổ tạm trú tạm thời hết hạn, các hộ này không thể tiếp tục gia hạn cũng như làm sổ mới. Người dân được vận động trở về nơi ở cũ để xác nhận từ chính quyền địa phương, từ đó tìm lại gốc gác để có điều kiện cho Công an phường phối hợp với chính quyền địa phương tạo thuận lợi có thể làm CMND cho thanh-thiếu niên đến tuổi trưởng thành. Tuy nhiên, các hộ ít quan tâm đến vấn đề này.
Ông Phan Văn Ngọc, nhà trưởng nhà F, tổ trưởng tổ 108 phường Hòa Minh cho biết, có trường hợp ở tổ dân phố ông quản lý, do hoàn cảnh khó khăn, Ban công tác Mặt trận, Chi bộ khu dân cư, tổ trưởng tổ dân phố họp, thống nhất xét duyệt cấp sổ bảo hiểm y tế. Tuy nhiên, lúc đau ốm, đến khám ở các cơ sở y tế, khi thanh toán bảo hiểm y tế, bên chi trả yêu cầu CMND để đối chiếu thì không có nên không thể chi trả theo đúng quy định.
Một người dân ở nhà M - KCC Hòa Minh (xin giấu tên) cho hay, ông có người con trai đến tuổi thành niên. Đầu năm nay, ông vận động con trai làm đơn xin vào một công ty ở khu công nghiệp Hòa Khánh làm công nhân. Công ty yêu cầu hồ sơ đầy đủ giấy tờ, trong khi con trai ông không có giấy tờ tùy thân nào. “Tôi không có hộ khẩu thường trú, cũng chẳng có giấy tờ tạm trú. Hồi ở dưới phường Thuận Phước (quận Hải Châu) cũng không để ý làm hộ khẩu, sau khi di dời lên đây cũng thế. Hợp đồng thuê nhà chung cư cũng chưa làm vì đóng tiền một lúc thì gia đình khó khăn, xoay xở không ra”, ông này than thở.
Để giải quyết tình trạng trên, ông Nguyễn Đắc Mười cho biết, chỉ khi chung cư cũ giải tỏa, di dời đến chung cư mới, Công ty Quản lý nhà chung cư có thể tạo điều kiện ký mới hợp đồng thuê nhà đối với các hộ nói trên, từ đó mới có cơ sở xem xét để hoàn thiện thủ tục hồ sơ, giải quyết làm CMND cho 30 thanh, thiếu niên kể trên. Tất nhiên, bản thân các hộ dân phải chủ động về lại nơi ở cũ làm giấy xác nhận của chính quyền địa phương về gốc gác thì mới bảo đảm thủ tục.
Trong khi đó, ông Nguyễn Hữu Chát nói rằng, hiện chưa có kế hoạch di dời KCC Hòa Minh. “Nếu xây dựng KCC mới và di dời dân về đây, việc ký hợp đồng mới với các hộ chưa có hợp đồng nói trên thì còn phải chờ xin ý kiến chỉ đạo của thành phố”, ông Chát nói.
TRỌNG HUY
