Với thực trạng ngập nước ở đô thị trong mùa mưa, giải pháp bơm tiêu thoát cưỡng bức cùng với giải pháp công trình khác đáp ứng xử lý thoát nước thành phố. Tuy nhiên, vấn đề đầu tư các trạm bơm cưỡng bức cần được xem xét lại khi quyết định đầu tư.
Hiện trên địa bàn thành phố đầu tư và vận hành 2 trạm bơm chống ngập tại phường Thuận Phước và phường Hòa Cường Nam (quận Hải Châu). Theo đó, trạm bơm chống ngập Đa Phước, phường Thuận Phước có tổng vốn đầu tư hơn 88,5 tỷ đồng với 4 máy bơm công suất 20m3/s, bảo đảm tiêu thoát nước, chống ngập. Ở đường Trương Chí Cương – Nguyễn Xuân Nhĩ, phường Hòa Cường Nam được đầu tư 16,4 tỷ đồng với 2 máy bơm cùng hệ thống cấp điện và tủ điều khiển, 2 cửa ngăn nước, nâng cấp kè bảo vệ dài 514m và cống thu gom nước mưa D1000 đến trạm bơm dài 246m. Mục tiêu đầu tư của dự án là bơm thoát nước mưa để chống ngập cho khu vực đường Trương Chí Cương – Nguyễn Xuân Nhĩ khi mực nước lũ sông Cẩm Lệ dâng cao và triều cường xuất hiện.
Mục tiêu và giải pháp đầu tư các trạm bơm cưỡng bức trên là tích cực. Tuy nhiên, trong quá trình vận hành đã bộc lộ những bất cập. Đối với trạm bơm Đa Phước, mỗi khi có mưa lớn chỉ vận hành được vài giờ là phải ngưng hoạt động do lượng nước về trạm khô cạn không bảo đảm để bơm thoát. Ngược lại một khu vực rộng lớn khu phố, khu dân cư lại bị ngập nước. Ở trạm bơm đường Trương Chí Cương thì hy hữu mới vận hành, có năm không vận hành nhưng gây tốn kém nhân công bảo dưỡng, trực máy…
Qua 2 dự án đầu tư trên, cho thấy sự bất cập trong tư vấn thiết kế dẫn đến trạm bơm không hoạt động được do bị chặn nguồn nước đổ về đối với trạm bơm Đa Phước. Ở trạm bơm đường Trương Chí Cương thì khảo sát thiết kế “trật bài” vì thiếu tầm nhìn khi tình hình mưa lũ trên sông Cẩm Lệ và triều cường không diễn ra những năm gần đây.
Hiện trong phương án thoát nước khu vực nội thành có chủ trương đầu tư trạm bơm thoát nước cuối tuyến đường Ông Ích Khiêm. Quy mô đầu tư với 6 máy bơm công suất 20m3/giây. Tổng vốn đầu tư giai đoạn 1 trên 50 tỷ đồng.
Việc đầu tư trạm bơm cuối đường Ông Ích Khiêm liệu có tái diễn tình trạng thừa công suất máy bơm, hiệu quả khai thác vận hành thấp nhưng chi phí đầu tư cao? Thiết nghĩ, việc đầu tư trạm bơm chống ngập cưỡng bức cuối đường Ông Ích Khiêm cần tính toán lại trong đầu tư. Trong đó có việc di chuyển các máy bơm dư thừa, trạm bơm không hoạt động để điều tiết nguồn lực đầu tư, tránh đầu tư lãng phí.
Triệu Tùng
