Phát huy dân chủ để tạo sức mạnh đồng thuận

 (Tiếp theo và hết)

3. Dân chủ có định hướng

Để thực hành dân chủ rộng rãi, yếu tố đầu tiên là phải cung cấp thông tin cho người dân về một chủ trương cụ thể nào đó để dân tham gia bàn bạc. Tất nhiên không phải mọi điều có thể công khai. Mà thật ra, người dân cũng không đòi hỏi công khai mọi thứ phức tạp. Chủ yếu là những vấn đề liên quan đến dân sinh; đến việc góp ý làm sao để xây dựng bộ máy chính quyền cho tốt lên.

Đà Nẵng đã tạo nên dấu ấn kết cấu hạ tầng giao thông, cảng biển... TRONG ẢNH: Bốc xếp hàng tại cảng Đà Nẵng. Ảnh: THÀNH LÂN

Cùng với việc thực hiện nghiêm túc và chân thành chủ trương đối thoại trực tiếp với các đối tượng quần chúng nhân dân, lãnh đạo thành phố đã cố gắng phấn đấu và từng bước thực hiện hiệu quả việc công khai, minh bạch những chủ trương liên quan trực tiếp đến đời sống nhân dân.

Việc công khai các chủ trương và bàn bạc dân chủ được thực hiện ở các cuộc họp tổ dân phố, sinh hoạt các hội, đoàn thể, các hộ trong từng khu vực của dự án phải giải tỏa, cán bộ các cấp và các ngành liên quan đến dự án. Việc triển khai dự án đòi hỏi sự thông suốt của mọi hộ mọi người nên không thể che giấu hoặc bàn bạc một cách qua loa.

Có nhiều cuộc họp phải kéo dài đến tận khuya, đến khi mọi người thông hiểu chủ trương và thông suốt. Mọi người, mọi nhà đều tham gia bàn bạc, phát biểu ý kiến nêu thắc mắc và các cuộc hội họp chỉ thành công khi đại đa số đã nhất trí.

Trong quá trình triển khai thực hiện, thiểu số còn lại sẽ tiếp tục thay đổi nhận thức, chuyển biến tư tưởng; chuyển biến do tác động của thực tế, chuyển biến do sức cảm hóa của số đông, không áp đặt, hạn chế tối đa việc sử dụng biện pháp hành chính.

Tại một kỳ họp HĐND thành phố, các đại biểu đã biểu quyết 1 tỷ lệ quan trọng: nếu 80% số hộ nào đó nhất trí thì tiến hành giải tỏa để thực hiện dự án. 20% còn lại sẽ tiếp tục thuyết phục. Cùng lắm, vì việc chung, buộc phải cưỡng chế hành chính. Phương thức này đã được áp dụng trong suốt quá trình chỉnh trang đô thị, nâng cấp cơ sở hạ tầng ở Đà Nẵng.

Việc công khai, minh bạch đã được thể hiện qua tất cả các khâu, từ quy hoạch tổng thể, quy hoạch chi tiết đến nội dung các dự án và nhất là đến khung giá các loại đất đến kết quả kiểm định áp giá đối với từng hộ đều tạo điều kiện để thông báo để dân biết, dân bàn và góp ý kiến nếu thắc mắc.

Cán bộ, người phụ trách các cấp có trách nhiệm tiếp thu và giải đáp. Sự công khai, minh bạch trong quá trình thực hiện dân chủ ở Đà Nẵng đã tạo nên những dấn ấn vật chất cụ thể, rõ nét, thông qua những công trình xây dựng kết cầu hạ tầng kinh tế - kỹ thuật, nhất là hệ thống giao thông, cảng biển, mạng lưới điện, bưu chính viễn thông, v.v...

Cùng với những công trình do Trung ương đầu tư, thành phố cũng đã chủ động xây dựng mới và nâng cấp nhiều công trình lớn, trong đó nhân dân thành phố đã đóng góp tiền mặt, đất đai và các công trình, vật kiến trúc để góp phần cải tạo, nâng cấp, chỉnh trang khu vực đô thị và hệ thống hạ tầng nông thôn.

4. Vấn đề dân chủ trong kinh tế

Vấn đề dân chủ trong kinh tế là vấn đề mới, qua thời gian, thành phố đã có những nhận thức và chủ trương ngày càng đúng đắn, tháo gỡ nhiều khó khăn khúc mắc, từng bước tạo điều kiện thuận lợi cho các khu vực và thành phần kinh tế phát triển.

Truyền thống của Quảng Nam - Đà Nẵng là truyền thống thực nghiệp, khởi sắc từ xa xưa, nhất là thời kỳ Duy Tân. Tuy nhiên, trong giai đoạn đầu phát triển thành phố, do đà trượt của thời kỳ bao cấp, cách nhìn nhận đối với khu vực này vẫn còn hạn chế, chưa khai thác đầy đủ các tiềm năng kinh tế trong cộng đồng xã hội.

Trong quản lý điều hành, có lúc chưa quan tâm đúng mức các chính sách khuyến khích và thu hút mạnh mẽ đầu tư của các doanh nghiệp tư nhân, kể cả các tư nhân từ nước ngoài. Trong một số trường hợp cụ thể, những thủ tục hành chính rườm rà hoặc cách xử lý cứng nhắc gây khó khăn cho việc thu hút đối tác đầu tư, thu hút các nguồn lực trong xã hội, nhất là nguồn lực trong dân.

Bên cạnh đó, cũng còn những hạn chế trong việc đối xử bình đẳng và hỗ trợ, hướng dẫn các hộ kinh tế cá thể, doanh nghiệp tư nhân, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần hoạt động theo đúng Luật Doanh nghiệp và pháp luật của Nhà nước; bảo hộ quyền sở hữu, lợi ích hợp pháp và khuyến khích khu vực kinh tế này huy động mọi nguồn lực vào tiến trình phát triển kinh tế thành phố.

Những hạn chế nói trên dần dần đã được khắc phục. Kết quả cụ thể là liên tục trong 10 năm gần đây, theo nghiên cứu khảo sát của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp với Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) tiến hành đối với doanh nghiệp tại các tỉnh, thành phố, Đà Nẵng luôn là địa phương đạt thứ hạng cao trong cả nước về chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI), trong đó liên tục dẫn đầu các năm 2008, 2009, 2010, 2013 và 2014.

BÙI CÔNG MINH