Một trong những quan điểm chỉ đạo công tác dân số trong thời gian tới được nêu tại Nghị quyết Trung ương 6 (khóa XII) là phải chú trọng toàn diện các mặt quy mô, cơ cấu, phân bố, nhất là chất lượng dân số và đặt trong mối quan hệ hữu cơ với các yếu tố kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh và bảo đảm phát triển nhanh, bền vững.
Nói chuyện chuyên đề cho học sinh Trường THCS Nguyễn Văn Cừ. |
Quá trình toàn cầu hóa, đô thị hóa dưới tác động của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư và biến đổi khí hậu đã thay đổi điều kiện, lối sống, môi trường và làm việc của mỗi người. Môi trường sinh thái đã và đang dẫn đến những thay đổi nhanh chóng về mô hình gia đình, hôn nhân, biến đổi cơ cấu nhân khẩu học, biến động lớn về di cư, thay đổi ý thức và khả năng sinh sản... Điều này đang đặt ra cho thành phố Đà Nẵng những vấn đề lớn là làm sao nâng cao chất lượng dân số thích ứng với các vấn đề trên.
Trong những năm qua, công tác dân số trên địa bàn thành phố Đà Nẵng đạt được những kết quả khá khả quan. Dân số năm 2016 là 1.046.252 người; bảo đảm dân số dưới mức 1,4 triệu người vào năm 2020 và năm 2030 là 2,5 triệu người; duy trì mức sinh thay thế bền vững trung bình 2,05 con/phụ nữ từ năm 2010 đến nay. Đà Nẵng đang trong thời kỳ cơ cấu dân số vàng, tỷ lệ người trong độ tuổi lao động hơn gấp đôi tỷ lệ người phụ thuộc (số người 15 - 64 tuổi đạt 73,3%). Tỷ lệ sàng lọc trước sinh, sơ sinh tăng từng năm.
Nâng cao chất lượng dân số hiện nay luôn đối diện với nhiều thách thức và cần có hệ thống giải pháp về chính sách, tổ chức quản lý. Đó là các chính sách duy trì mức sinh hợp lý để có cơ cấu dân số bảo đảm sự phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững của thành phố; phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao; xây dựng và mở rộng các dịch vụ chăm sóc sức khỏe gia đình và phúc lợi xã hội; kiểm soát tỷ lệ giới tính khi sinh, đồng thời nâng cao phúc lợi xã hội, bảo đảm các dịch vụ xã hội cao cho người cao tuổi; hỗ trợ nâng cao sức khỏe thể chất, trí tuệ và tinh thần cho nhân dân, trong đó có nâng cao tầm vóc, thể lực và trình độ dân trí. Ngoài ra, thành phố cần đẩy mạnh những giải pháp chung nhằm bảo đảm thực hiện thắng lợi Nghị quyết Hội nghị Trung ương 6 như: xây dựng và triển khai thực hiện cơ chế lồng ghép các yếu tố dân số trong các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, dự án phát triển kinh tế - xã hội của các cấp, các ngành. Đẩy mạnh nghiên cứu về dân số và phát triển, nhất là các vấn đề mới, trọng tâm về cơ cấu, chất lượng, phân bố dân số và lồng ghép yếu tố dân số vào kế hoạch hóa, phát triển của thành phố.
Đầu tư cho công tác dân số là đầu tư cho phát triển. Sự ưu tiên bố trí ngân sách từ các cấp của thành phố chính là động lực phát triển toàn diện về công tác dân số trong thời gian tới. Thành phố cần giải quyết toàn diện, đồng bộ các vấn đề về quy mô, cơ cấu, chất lượng, phân bố dân số và đặt trong mối quan hệ tác động qua lại với phát triển kinh tế - xã hội; duy trì vững chắc mức sinh thay thế; đưa tỷ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên; tận dụng hiệu quả cơ cấu “dân số vàng”, thích ứng với già hóa dân số; chú trọng nâng cao chất lượng dân số trên địa bàn thành phố chính là góp phần phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững.
Bài và ảnh: MINH TUẤN