Đề án Tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và xác định hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin giai đoạn 2016-2018 vừa khép lại với những kết quả khả quan. Trong đó, đã lấy được 846 mẫu sinh phẩm hài cốt còn thiếu thông tin, tuy nhiên vẫn còn trên 1.000 hài cốt liệt sĩ chưa lấy được mẫu sinh phẩm để xác định danh tính. Đây là điều Ban chỉ đạo về tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính liệt sĩ thành phố (gọi tắt là Ban chỉ đạo 515) rất trăn trở và quyết tâm hoàn thành sớm, bởi càng chậm trễ thì việc xác định danh tính liệt sĩ càng khó khăn.
 |
| Đoàn viên, thanh niên thắp nến tri ân các anh hùng liệt sĩ ở Nghĩa trang liệt sĩ thành phố. |
Những năm qua, với đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, lãnh đạo, chính quyền và nhân dân thành phố đã tập trung nhiều công sức và tình cảm cho công tác tìm kiếm, quy tập mộ liệt sĩ và nâng cấp các nghĩa trang trên địa bàn thành phố. Nhờ vậy, đến cuối năm 2018, đã có 18/20 nghĩa trang liệt sĩ của thành phố được quy hoạch, chỉnh trang và nâng cấp.
Thành phố đã an táng, đưa 9.400 liệt sĩ về yên nghỉ tại 20 nghĩa trang liệt sĩ… Tuy nhiên, vẫn còn 2.400 mộ liệt sĩ ở các nghĩa trang gắn chữ “vô danh” trên bia mộ. Chính vì vậy, thời gian qua, Ban chỉ đạo 515 thành phố luôn chạy đua với thời gian để “trả lại tên” cho các liệt sĩ.
Ngay thời gian đầu năm 2016, Ban chỉ đạo 515 thành phố ban hành nhiều văn bản cụ thể hóa chỉ đạo của Ban chỉ đạo 515 Trung ương đến các cấp chính quyền để sớm rà soát, hoàn thiện hồ sơ, danh sách liệt sĩ...; đặc biệt là xác định số lượng cụ thể mộ liệt sĩ “vô danh” cần tìm kiếm thông tin; xây dựng cơ sở dữ liệu tích hợp về liệt sĩ, mộ liệt sĩ; lập bản đồ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ, mộ phần liệt sĩ cũng như thân nhân của liệt sĩ trên mọi miền đất nước.
Vượt qua nhiều khó khăn, trở ngại, những người thực hiện công tác quy tập mộ liệt sĩ đã dần trả lại danh tính cho từng liệt sĩ. Trong 3 năm qua, cùng với sự hỗ trợ của Quân khu 5, Bộ Chỉ huy Quân sự thành phố, Cục Người có công Bộ LĐ-TB&XH..., thành phố không chỉ tổ chức 36 đợt kiểm tra, cất bốc, quy tập 52 hài cốt liệt sĩ ở các địa phương (huyện Hòa Vang, quận Liên Chiểu, quận Cẩm Lệ) mà còn tiến hành lấy mẫu sinh phẩm của 846 liệt sĩ tại 4 nghĩa trang liệt sĩ: Hòa Khương, Hòa Liên, Hòa Hải và Hòa Hiệp Nam. Trong đó, 505 hài cốt liệt sĩ có mẫu sinh phẩm còn tốt (đã bàn giao cho Cục Người có công xử lý các bước tiếp theo), còn lại 341 mẫu không thể lấy sinh phẩm vì bị phân hủy mạnh không thể xét nghiệm tìm xác định ADN.
Theo ông Thái Đình Hoàng, Phó Giám đốc Sở LĐ-TB&XH thành phố, đây là điều Ban chỉ đạo 515 thành phố đã dự liệu từ trước vì hầu hết các liệt sĩ đã hy sinh trên 40 năm, trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt và sự khốc liệt của chiến tranh.
“Trong thời gian đến, chúng tôi sẽ đẩy nhanh tiến độ để trả lại tên trên những ngôi mộ “vô danh” ở các nghĩa trang liệt sĩ vì kéo dài thêm một ngày thì việc lấy mẫu sinh phẩm, xác định ADN sẽ càng khó khăn và khó chính xác”, ông Hoàng cho biết.
Điều thuận lợi là từ năm 2015, thực hiện chỉ đạo của Bộ LĐ-TB&XH, thành phố đã hoàn thành số hóa toàn bộ 17.565 hồ sơ liệt sĩ; nhờ vậy, thời gian qua, công tác quản lý, tra cứu, khai thác khá dễ dàng. Đây cũng là yếu tố thuận lợi để thời gian đến thành phố có thể truy xuất, tìm kiếm đối chiếu kết quả xác định danh tính với những hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin. Đặc biệt, việc xác lập sơ đồ vị trí từng liệt sĩ ở các nghĩa trang sẽ giúp thân nhân liệt sĩ đến thăm mộ phần người thân của mình thuận lợi hơn.
Theo kế hoạch của Ban chỉ đạo 515 thành phố, trong 2 năm 2019 và 2020 vẫn sẽ ưu tiên cho công tác tuyên truyền đến mọi tầng lớp nhân dân các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về công tác xác định thông tin hài cốt liệt sĩ nhằm bổ sung nhiều thông tin quý báu, cần thiết trong việc xác định danh tính liệt sĩ. Ngoài ra, thành phố tiến hành lấy mẫu sinh phẩm 800 hài cốt liệt sĩ ở các nghĩa trang liệt sĩ phường Hòa Xuân (quận Cẩm Lệ); xã Hòa Phước, xã Hòa Sơn, xã Hòa Phong (huyện Hòa Vang).
Bài và ảnh: Thanh Vân
