ĐNO - Sáng 19-7, tại Nhà tang lễ Quốc gia (số 5 Trần Thánh Tông, thành phố Hà Nội), Đoàn đại biểu Thành ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Đà Nẵng do Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Võ Công Trí dẫn đầu đã đến đặt vòng hoa, dâng hương viếng Giáo sư (GS) Hoàng Tụy, "Cha đẻ của lĩnh vực Tối ưu hóa toàn cục" trong Toán học ứng dụng vừa qua đời ở tuổi 92, sau một thời gian lâm bệnh.
Tham gia đoàn có Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy Trần Đình Hồng, cùng đại diện lãnh đạo Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố và Văn phòng Thành ủy.
 |
| Đoàn đại biểu Thành ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố do Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Võ Công Trí làm Trưởng đoàn dâng hương, chia buồn sâu sắc với gia đình GS Hoàng Tụy. Ảnh: TRỌNG HÙNG |
Vòng hoa của Đoàn mang dòng chữ: “Thành ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Đà Nẵng kính viếng”.
Thay mặt Đoàn ghi vào sổ tang viếng GS Hoàng Tụy, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Võ Công Trí viết: “Đoàn Đại biểu đại diện Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thành phố Đà Nẵng kính viếng GS Hoàng Tụy - người con ưu tú của quê hương Quảng Nam - Đà Nẵng, nhà toán học lỗi lạc và là người đã có nhiều công lao đóng góp to lớn đối với sự nghiệp khoa học và sự nghiệp giáo dục nước nhà”.
GS Hoàng Tụy sinh năm 1927 tại làng Xuân Đài, thị xã Điện Bàn, Quảng Nam. GS Hoàng Tụy là một trong hai người tiên phong xây dựng ngành Toán học của Việt Nam, đồng thời ông còn là "cha đẻ" của lĩnh vực Tối ưu hóa toàn cục (Global Optimization) trong Toán học Ứng dụng.
Năm 1951, ông Hoàng Tụy theo học Trường Khoa học cơ bản. Năm 1954, ông bắt đầu dạy toán tại Trường Đại học Khoa học, sau là Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội. Tháng 3 năm 1959, ông trở thành một trong hai người Việt Nam đầu tiên bảo vệ thành công luận án phó tiến sĩ khoa học Toán - Lý tại Đại học Lomonosov, Moskva. Từ năm 1961 đến 1968 ông là Chủ nhiệm Khoa Toán của Trường Đại họcTổng hợp Hà Nội và là Viện trưởng Viện Toán học Việt Nam từ năm 1980 đến 1989.
Đặc biệt, năm 1964, GS Hoàng Tụy đã phát minh ra phương pháp "lát cắt Tụy" (Tuy's cut) được coi là cột mốc đầu tiên đánh dấu sự ra đời của một chuyên ngành toán học mới: Lý thuyết tối ưu toàn cục (global optimization).
 |
| Đoàn đại biểu thành phố Đà Nẵng dành một phút mặc niệm tưởng nhớ Giáo sư Hoàng Tụy. Ảnh: TRỌNG HÙNG |
GS Hoàng Tụy có gần 150 công trình đăng trên các tạp chí có uy tín quốc tế về nhiều lĩnh vực khác nhau của toán học như: quy hoạch toán học, tối ưu toàn cục, lý thuyết điểm bất động, định lý minimax, lý thuyết các bài toán cực trị, quy hoạch lõm…
Năm 1996, ông cùng GS Hiroshi Konno (Nhật Bản) và nhà toán học trẻ Phan Thiên Thạch viết chung cuốn sách chuyên khảo nhan đề Optimization on Low Rank Nonconvex Structures (Tối ưu hóa trên những cấu trúc không lồi dạng thấp) dày 472 trang, đang được Kluwer Academic Publishers in đồng thời ở nhiều nơi. Một cuốn sách khác, bộ Convex Analysis and Global Optimization, một giáo trình nghiên cứu trong ngành tối ưu toàn cục, cũng được nhà xuất bản nói trên in ở Mỹ và châu Âu trong năm 1997.
GS Hoàng Tụy là tổng biên tập của 2 tạp chí toán học tại Việt Nam (1980-1990), ủy viên ban biên tập của 3 tạp chí toán học quốc tế.
Tháng 8- 1997, Viện Công nghệ Linköping (Thụy Điển) đã tổ chức hội thảo quốc tế với chủ đề "Tìm tối ưu từ địa phương đến toàn cục" để tôn vinh GS Hoàng Tụy, người đã có công trình tiên phong trong lĩnh vực tối ưu toàn cục và quy hoạch toán học tổng quát, nhân dịp giáo sư tròn 70 tuổi.
 |
| Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Võ Công Trí (bên phải) chia buồn cùng gia quyến GS Hoàng Tụy. Ảnh: TRỌNG HÙNG |
Năm 2007, GS Hoàng Tụy cùng các cộng sự thành lập Viện Nghiên cứu Phát triển IDS mà ông là Chủ tịch Hội đồng Viện, chuyên nghiên cứu các vấn đề liên quan đến các chính sách, chiến lược, kế hoạch phát triển cho các cơ quan nhà nước và các tổ chức kinh tế xã hội. Tháng 12- 2007, một hội nghị quốc tế về "Quy hoạch không lồi" đã được tổ chức ở Rouen, Pháp để ghi nhận những đóng góp tiên phong của GS Hoàng Tụy cho lĩnh vực này nói riêng và cho ngành Tối ưu Toàn cục nói chung nhân dịp ông tròn 80 tuổi.
Tháng 9-2011, GS Hoàng Tụy cũng là người đầu tiên nhận được giải thưởng Constantin Caratheodory do Đại hội Quốc tế Tối ưu Toàn cục đề xướng cho những đóng góp tiên phong và nền tảng trong lĩnh vực này.
Với nhiều thành tựu xuất sắc, GS Hoàng Tụy được trao các danh hiệu như: tiến sĩ danh dự Trường Đại học Linköping, Thụy Điển (1995); Giải thưởng Hồ Chí Minh đợt I (1996); Giải thưởng Phan Châu Trinh (2010); Giải thưởng Constantin Carathéodory (2011).
 |
| Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Võ Công Trí viết vào sổ tang ghi nhận công lao to lớn của GS Hoàng Tụy đối với đất nước, nhất là trong lĩnh vực toán học. Ảnh: TRỌNG HÙNG |
Trong sự nghiệp của mình, GS Hoàng Tụy đã lên tiếng về những vấn đề bức thiết của khoa học, giáo dục Việt Nam, khởi xướng cuộc chấn hưng giáo dục "Mệnh lệnh từ cuộc sống". Ông có nhiều bài viết phê phán, góp ý thẳng thắn và tâm huyết về vấn đề cải cách giáo dục.
Tin và ảnh: Trọng Hùng
