Nghị quyết số 18-NQ/TW về “Tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất, tạo động lực đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao” được Ban Chấp hành Trung ương ban hành ngày 16-6-2022. Đáng chú ý là nghị quyết có nhiều quan điểm mới là cơ sở quan trọng để hoàn thiện các chính sách về đất đai, đồng thời được kỳ vọng tạo ra những đột phá cho sự phát triển thị trường bất động sản theo hướng minh bạch, hiệu quả.
Cơ sở để hoàn thiện các chính sách về đất đai
Nghị quyết số 18-NQ/TW khẳng định quan điểm xuyên suốt của Đảng về đất đai thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước là đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lý. Nhà nước thực hiện quyền của chủ sở hữu thông qua việc quyết định quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng; quyết định giá đất…
Ông Tô Văn Hùng, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) thành phố cho rằng, Nghị quyết số 18-NQ/TW đã đặt ra nhiều vấn đề như: tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất.
Trong đó, nghị quyết đặt ra mục tiêu năm 2023 phải hoàn thành sửa đổi Luật Đất đai 2013 và các luật liên quan để từng bước hoàn thiện hệ thống pháp luật về đất đai, đáp ứng yêu cầu thực tiễn.
Đến năm 2025 hoàn thành xây dựng cơ sở dữ liệu số và hệ thống thông tin quốc gia về đất đai tập trung, bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất; giải quyết cơ bản những tồn tại, vướng mắc trong quản lý và sử dụng đất.
Theo ông Trương Tấn Mạnh, Trưởng phòng TN&MT huyện Hòa Vang, qua nghiên cứu Nghị quyết số 18-NQ/TW cho thấy có nhiều điểm mới như: Nhà nước bảo đảm đủ nguồn lực để lập quy hoạch sử dụng đất; việc giao đất, cho thuê đất chủ yếu thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất; yêu cầu quy định cụ thể về bồi thường, hỗ trợ tái định cư; đẩy mạnh thương mại hóa quyền sử dụng đất; xây dựng quy định mức thuế cao đối với người sử dụng nhiều diện tích đất, nhiều nhà ở; mở rộng đối tượng, hạn mức nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp...
“Một trong những điểm mới đáng chú ý của nghị quyết là quy định bỏ khung giá đất, có cơ chế, phương pháp xác định giá đất theo nguyên tắc thị trường. Luật Đất đai 2013 quy định giá đất trong khung phải ngang bằng với giá thị trường, nhưng trong thực tế, giá đất trong khung, bảng giá đất đang có khoảng cách rất xa với giá đất trên thị trường, đặc biệt là ở khu vực đô thị. Điều này gây ra nhiều hệ lụy xấu, tạo thuận lợi cho đối tượng đầu cơ đất trục lợi, nảy sinh tiêu cực về đất đai”, ông Mạnh nói.
Đẩy mạnh tuyên truyền
Nghị quyết số 18-NQ/TW với nhiều quan điểm mới ưu việt được thể hiện rõ là cơ sở quan trọng để tiếp tục hoàn thiện các chính sách, pháp luật về đất đai. Các định hướng mới về quản lý và sử dụng đất mà Nghị quyết đưa ra khi đi vào thực tiễn sẽ có những tác động tích cực tới phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và từng địa phương nói riêng, trong đó có thành phố Đà Nẵng.
Về vấn đề này, ông Võ Văn Cường, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản thành phố Đà Nẵng nhìn nhận, việc ban hành Nghị quyết số 18-NQ/TW là kịp thời và cần thiết. “Nghị quyết ra đời không những là cơ sở để hoàn thiện chính sách, pháp luật về đất đai đáp ứng yêu cầu của thực tiễn, mà còn được người dân và doanh nghiệp kỳ vọng sẽ hạn chế được những bất cập trong chính sách, quản lý đất đai tồn tại nhiều năm không chỉ gây thiệt hại cho Nhà nước, doanh nghiệp, người dân mà còn ảnh hưởng đến phát triển kinh tế - xã hội của đất nước”, ông Cường cho hay.
Theo đánh giá của Sở TN&MT, trong những năm qua, công tác quy hoạch, quản lý, sử dụng đất đai trên địa bàn thành phố được các cấp, ngành từ thành phố đến quận, huyện, phường, xã quan tâm thực hiện.
Đặc biệt, với chức năng là cơ quan chuyên môn, sở đã tham mưu UBND thành phố bổ sung, hoàn thiện quy hoạch sử dụng đất; phối hợp, hướng dẫn các quận, huyện xây dựng, hoàn thiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất phù hợp quy hoạch chung của thành phố.
Đồng thời, tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý các vi phạm về đất đai; thực hiện các giải pháp quản lý thị trường bất động sản, bảo đảm giá đất được áp sát giá thị trường; triển khai thực hiện đề án chuyển đổi cơ sở dữ liệu số, nâng cao chất lượng, hiệu quả quản lý về đất đai.
Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân chủ quan, khách quan, nhất là trong thời điểm nhiều quy định của Luật Đất đai 2013 và các luật liên quan còn chồng chéo, chưa đồng bộ, quá trình thực hiện các chính sách về đất đai không tránh khỏi những bất cập.
Nhìn nhận về vấn đề này, ông Võ Huy Thạc, Giám đốc Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai huyện Hòa Vang cho rằng, Nghị quyết số 18-NQ/TW đã khắc phục được những điểm còn hạn chế của Nghị quyết 19-NQ/TW ngày 31-10- 2012 của Ban Chấp hành Trung ương (khóa XI) về “Tiếp tục đổi mới chính sách, pháp luật về đất đai trong thời kỳ đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, tạo nền tảng để đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp hóa theo hướng hiện đại”.
Mặt khác, Nghị quyết số 18-NQ/TW đã tạo cơ sở chính trị quan trọng, tạo động lực mạnh mẽ, soi đường cho việc khơi thông nguồn lực đất đai. Tuy nhiên, để nghị quyết đi vào cuộc sống, cần phải khẩn trương cụ thể bằng luật, bằng chính sách và triển khai nhanh chóng ở cấp, các ngành và địa phương.
Bên cạnh đó, các cấp, các ngành và mỗi địa phương từ thành phố đến quận, huyện, phường, xã cần tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, quán triệt rộng rãi các nội dung cơ bản của Nghị quyết số 18-NQ/TW về đất đai. Qua đó, từng bước làm thay đổi tư duy, nhận thức trong cán bộ, đảng viên và nhân dân về công tác này trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, từ đó chấp hành và thực hiện đúng quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất.
TRỌNG HÙNG
