Hàng ngàn, hàng vạn chiếc xe máy vi phạm quyền sở hữu trí tuệ cứ liên tục xuất xưởng từ năm này qua năm khác. Chúng được mua bán và lưu hành công khai, bất chấp sự khuyến cáo của nhà sản xuất chính hãng và hình phạt của cơ quan chức năng.
Chỉ với số tiền từ 6,5 – 8,3 triệu đồng, người dân đã có thể ung dung sở hữu một chiếc xe máy giống y như xe chính hãng. Điều khác biệt ở những dạng xe máy kiểu này là nhái, nhái bất cứ chi tiết nào có thể nhái được... Trong khi nhà sản xuất chính hãng vẫn đang loay hoay với bài toán chống hàng giả, hàng nhái thì thị trường xe máy lấy danh nghĩa liên doanh đang làm mưa làm gió với người tiêu dùng bởi giá thành rất cạnh tranh..
Loạn xe “đầu Ngô mình Sở”
Xe máy mới, giá rẻ tràn ngập các cửa hàng. |
Khi thấy chúng tôi vào săm soi mấy chiếc xe máy, chị bán hàng của cửa hàng xe máy H. (đường Phan Châu Trinh) tỏ vẻ không hào hứng. Có lẽ mấy ngày trước, do có thông tin phản ánh về tình trạng các cửa hàng bày bán công khai các loại xe nhái, nên các nhân viên bán hàng tỏ ra e dè. Sau một hồi xem xe, chúng tôi ngỏ ý muốn lấy một chiếc giá rẻ nhất, chị bán hàng giới thiệu: “Lấy chiếc RS (kiểu dáng xe Wave) này chỉ có 6,5 triệu thôi, bao cả biển số.
Còn không lấy chiếc HD (đầu kiểu xe Jupiter) 8,3 triệu, tốt hơn, được bảo hành một năm”. Với diện tích cửa hàng không lớn, nhưng nơi đây trưng bày đủ hàng chục loại xe mới nhái các nhãn hiệu Jupiter, Sirius, Wave, Future… Những chiếc xe có kiểu dáng khá bắt mắt, nhưng lạ thay chúng không theo một kiểu dáng xe của hãng nào nhất định. Đầu xe Jupiter, nhưng đuôi kiểu Wave, hoặc đầu Future đuôi Sirius, đầu của Click đuôi của Future… Có loại đầu và thân giống y hệt xe của hãng Yamaha, nhưng nhãn hiệu lại có thêm những chữ cái khác. Lốc máy thì đủ loại, từ SYM đến Japan, ATZ, SYW, Hasimoto…
Đến cửa hàng T. tìm chiếc xe giống như chiếc chúng tôi chọn ở cửa hàng H., anh nhân viên đưa ra giá cao hơn 3 triệu đồng. Khi chúng tôi so sánh, anh nói: “Có gì mà thắc mắc, mấy chiếc xe đó, nhìn thì mới nhưng bên trong đồ bị luộc rồi”. Hỏi luộc là luộc như thế nào, thì anh kể ra hàng loạt chiêu như: IC không còn rin (bị thay phụ tùng Trung Quốc), vành đúc của Sài Gòn... Đến lúc này, chúng tôi cũng hoa mắt bởi không biết nên chọn chiếc xe như thế nào.
Một khách hàng cùng chúng tôi ghé vào cửa hàng ở đường Lý Thái Tổ và được giới thiệu dòng xe y hệt của Future nhưng có tới 5 loại kiểu dáng khác. Anh nhân viên trẻ báo giá: Loại thấp nhất 6,3 triệu, cao nhất tới 14 triệu, bảo hành 2 năm. Chúng tôi hỏi “Sao cùng loại xe liên doanh mà nơi thì bảo hành 1 năm, nơi thì 2 năm”, người bán giải thích: “Uy tín của cửa hàng mà”(!? ).
Xe máy giá rẻ đang bày bán tràn ngập trên thị trường hiện nay, trong số đó xe kiểu “mình Ngô, đầu Sở” chiếm một thị phần không nhỏ. Đáng lưu ý là nhà sản xuất, lắp ráp và cửa hàng kinh doanh đã gắn cho chúng bằng những cái tên hết sức tin tưởng như: Xe Việt Nam liên doanh với Hàn Quốc, Thái Lan, hoặc Nhật Bản sản xuất.
Xe nhái vẫn hấp dẫn người mua?
Thực tế, những xe này sử dụng phụ tùng, các chi tiết nhựa lắp trên xe như: mặt nạ, yếm, ốp giảm xóc, đèn, ốp đèn, chắn bùn... của Trung Quốc, Đài Loan là chủ yếu. Bên cạnh đó, các cơ sở lắp ráp xe còn dùng hàng loạt sản phẩm như chân chống, săm, lốp, vỏ nhựa và nhiều thiết bị khác do các doanh nghiệp trong nước sản xuất.
Lốc máy thì đã có một doanh nghiệp Trung Quốc lập xưởng lắp ráp động cơ tại Việt Nam, ngoài ra thân và khung xe cũng có một công ty liên doanh khác trong nước cung cấp. Từ các linh kiện này, sản phẩm được hoàn thiện tại các công ty, nhà xưởng tại Hà Nội, Nam Định, Hải Dương với tên gọi “xe liên doanh” lắp ráp tại Việt Nam. Trong thời gian qua, việc “đổ bộ” của các liên doanh xe máy kiểu này đã làm chao đảo nhiều doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp xe máy chân chính, phải hoạt động cầm chừng, vì khó cạnh tranh với những cơ sở lắp ráp xe “đầu voi mình chuột”.
Một người đã từng mua loại xe có lốc máy Korean cho hay: “Xe liên doanh với Hàn Quốc chất lượng cũng không hơn gì xe Trung Quốc cả. Đó là lý do vì sao xe liên doanh Hàn Quốc lại có giá ngang bằng với xe Trung Quốc mà thôi”. Xe mới 100%, kiểu dáng đẹp, đặc biệt giá phải chăng, từ 6-9 triệu đồng đã lấn lướt nhiều dòng xe chính hãng, bởi các cửa hàng luôn quảng cáo:
“Giá cả phù hợp, được bảo hành đầy đủ, được thay thế phụ tùng chính hãng nếu có bất cứ một lỗi nào của nhà sản xuất”, hoặc “Cửa hàng đang có chương trình khuyến mãi giảm giá, hỗ trợ đăng ký và quà tặng. Hãy liên hệ với chúng tôi, công ty sẽ trực tiếp gửi Phiếu quà tặng đến quý khách hàng…”. Đó là những lời chào mời hết sức hấp dẫn đối với nhiều đối tượng của dòng xe “liên doanh” nói trên.
Ưu thế về giá cả, hình thức bắt mắt, các mẫu xe này đánh vào tâm lý của khách hàng thích chuộng những kiểu dáng mới. Xe nhái đang đáp ứng nhu cầu của một bộ phận người tiêu dùng có thu nhập thấp ở cả nông thôn lẫn thành phố. Sự xuất hiện một cách công khai và thắng thế của dòng xe liên doanh, xe nhái trên thị trường đã làm ảnh hưởng đến uy tín của các hãng xe máy lớn trong và ngoài nước hiện nay.
Bài và ảnh: DUYÊN ANH