Chủ trương lớn về bố trí chung cư, nhà ở xã hội cho các đối tượng người dân, cán bộ, công chức, viên chức trên địa bàn, thành phố đã phần nào giải quyết được vấn đề “an cư” nhằm góp phần phát triển kinh tế-xã hội.
Tuy nhiên, sau một thời gian được bố trí ổn định trong các khu nhà chung cư, nhiều đối tượng thuộc diện ưu tiên đã tự ý cho thuê lại hoặc sang nhượng nhà trái phép, gây bức xúc trong dư luận.
 |
Tình trạng bỏ trống, cho ở nhờ, cho thuê, chuyển nhượng căn hộ thuộc sở hữu Nhà nước vẫn lén lút diễn ra mặc dù thành phố đã có nhiều biện pháp ngăn chặn.
Bỏ trống căn hộ, cho ở nhờ
Tìm đến khu chung cư chợ Mới – Hòa Thuận (phường Hòa Thuận Đông, quận Hải Châu), chúng tôi hỏi về chủ nhân ở căn hộ số 204, một cư dân ở đây cho hay: “Căn hộ 204 đang bỏ trống. Căn hộ đó được bố trí cho cô K. đang công tác tại Trường Đại học N, nhưng cô K. chỉ đến nhận nhà mà không ở, bỏ trống kể từ ngày nhận nhà đến nay”.
Khi chúng tôi tìm đến địa chỉ liên hệ của cô K. ở hẻm số 24, kiệt 168 Trưng Nữ Vương (phường Bình Hiên, quận Hải Châu), một số người dân khẳng định, cô K. cư trú ở đây cùng người thân trong những năm qua.
 |
| Căn hộ 204 ở khu chung cư chợ Mới – Hòa Thuận được bố trí cho đối tượng ưu tiên nhưng bỏ trống nhiều năm, mới đây, Công ty Quản lý nhà chung cư niêm phong... |
Ở khu chung cư chợ Mới – Hòa Thuận có khoảng 60 căn hộ, được bố trí cho các các cán bộ, công chức, viên chức thuộc diện thu hút nhân lực chất lượng cao của thành phố. Đáng nói, có một số người thuộc diện này đến nhận nhà nhưng không ở, bỏ trống hoặc cho ở nhờ.
Một phụ nữ mà phóng viên gặp ở tầng 3 cho biết, vợ chồng chị và con đang ở nhờ nhà của anh trai được bố trí tại đây. Anh Phan Ngọc (một cư dân ở khu chung cư chợ Mới – Hòa Thuận) bức xúc:
“Trong khi nhiều người đang rất khó khăn về chỗ ở thì một số người được bố trí căn hộ mà không ở, bỏ trống. Nếu đã có nhà ở bên ngoài rồi thì cũng nên tự giác trả lại căn hộ chung cư cho thành phố để bố trí người khác có nhu cầu thực sự vào ở”.
Trong khi đó, người dân ở khu chung cư đường Trần Cao Vân rất bức xúc khi thành phố bố trí căn hộ số 104.A cho ông P.Đ.H, nhưng ông không ở, bỏ trống trong nhiều năm. Vừa qua, căn hộ này đã được thu hồi để bố trí cho hộ khác. “Tôi đã trả lại căn hộ để thành phố bố trí người khác về ở”, ông P.Đ.H nói.
Trong những năm qua, các cơ quan chức năng của thành phố đã quyết liệt thu hồi các căn hộ chung cư bố trí cho cán bộ, công chức, viên chức nhưng không ở, để trống căn hộ hoặc cho ở nhờ, cho thuê. Bà Ngô Thị Anh, một hộ dân ở chung cư đường Ngô Trí Hòa (phường Nại Hiên Đông, quận Sơn Trà) cho hay:
“Cách đây 2 năm, khi đến kiểm tra bất thường ở chung cư, cơ quan chức năng đã phát hiện một số trường hợp ở không chính chủ, cho ở nhờ và bị thu hồi căn hộ ngay tức khắc. Vì thế, 2 năm nay, các hộ ở chính chủ không dám cho thuê hoặc ở nhờ. Tuy nhiên, có một số hộ đã có đất, nhưng vẫn ở chung cư, trong khi thành phố đã có thông báo không xem xét bố trí cho thuê căn hộ chung cư đối với những người đã có đất”.
Từ năm 2014, UBND thành phố đã có Chỉ thị số 17/CT-UBND yêu cầu các sở, ban, ngành có liên quan thực hiện tốt công tác quản lý và sử dụng nhà ở chung cư do Nhà nước đầu tư xây dựng, ngăn chặn kịp thời các hành vi vi phạm về sử dụng nhà chung cư như: cho thuê lại, để trống không ở quá 6 tháng, sang nhượng, cho ở nhờ.
UBND thành phố cũng yêu cầu Sở Xây dựng chỉ đạo Công ty Quản lý nhà chung cư thường xuyên tổng kiểm tra, rà soát các trường hợp được bố trí thuê chung cư vi phạm quy định về quản lý sử dụng nhà chung cư như cho thuê lại, để trống không ở quá 6 tháng, sang nhượng, cho ở nhờ, báo cáo, đề xuất UBND thành phố ban hành quyết định thu hồi căn hộ chung cư theo quy định.
Theo bà Lê Thị Ngân, ở khu chung cư đường Bùi Dương Lịch: “Mặc dù thành phố đã kiểm tra gắt gao, nhưng không hiểu sao vẫn có trường hợp mua đất, xây nhà rồi để căn hộ chung cư cho người thân ở, mà người ở nhờ này cũng đã có đất ở trên địa bàn thành phố rồi.
Trong khi đó, những hộ đã có đất mà chưa xây nhà và ở huyện Hòa Vang thì thành phố có thông báo không bố trí cho thuê căn hộ. Thực tế này làm những người không được bố trí cho thuê căn hộ chung cư rất bức xúc”.
Sang nhượng “núp bóng” ủy quyền sử dụng căn hộ
Đối với tình trạng sang nhượng căn hộ chung cư do Nhà nước đầu tư xây dựng, Sở Xây dựng cho biết, trong 2 năm 2014 và 2015, các đơn vị liên quan đã kiểm tra, rà soát và thu hồi 51 trường hợp sang nhượng trái phép, góp phần từng bước đưa công tác quản lý nhà chung cư đi vào nền nếp hơn.
Tuy nhiên, đến giữa năm 2016, việc sang nhượng căn hộ chung cư vẫn còn phức tạp do UBND thành phố có chủ trương cho phép các trường hợp nhận sang nhượng căn hộ chung cư của hộ giải tỏa có thể chuyển đổi tên hợp đồng thuê nhà chung cư nếu thuộc diện đặc biệt bức xúc về chỗ ở.
Chính điều này đã phát sinh các trường hợp “cò” bán căn hộ chung cư không phải hộ giải tỏa, gây khó khăn cho công tác quản lý, giải quyết thu hồi căn hộ hoặc cưỡng chế. Một số trường hợp được bố trí cho thuê lợi dụng việc cho chuyển đổi tên đối với đối tượng giải tỏa để sang nhượng, có trường hợp chuyển đổi tên lần 2.
Đặc biệt, đã phát sinh các trường hợp “cò” bán căn hộ chung cư không phải hộ giải tỏa, gây khó khăn cho công tác quản lý, giải quyết thu hồi căn hộ hoặc cưỡng chế.
Từ thực tế đó, Sở Xây dựng tham mưu UBND thành phố ban hành Công văn số 9466/UBND-QLĐTh ngày 18-11-2016 thống nhất chủ trương chấm dứt cho phép ký hợp đồng chuyển đổi quyền cho thuê căn hộ đối với các hộ giải tỏa (hộ tái định cư) theo đúng quy định của pháp luật hiện hành.
Trường hợp các hộ diện giải tỏa được bố trí cho thuê căn hộ chung cư thì yêu cầu các hộ có cam kết phải ở chính chủ và không được mua bán, cho thuê lại, cho ở nhờ, để trống…, nếu vi phạm sẽ bị thu hồi theo quy định.
Chủ trương trên đồng nghĩa với việc cấm sang nhượng hoàn toàn căn hộ chung cư thuộc sở hữu Nhà nước. Tuy nhiên, theo ghi nhận của phóng viên, tình trạng sang nhượng căn hộ chung cư vẫn lén lút diễn ra thông qua hình thức viết giấy chuyển nhượng (viết giấy tay) không có chứng thực hoặc “núp bóng” dưới hình thức ủy quyền sử dụng căn hộ có chứng thực.
Trên các website về bất động sản, chúng tôi thấy có một số trường hợp rao bán, cho thuê căn hộ do Nhà nước đầu tư xây dựng ở khu chung cư Phước Lý (phường Hòa An, quận Cẩm Lệ).
Tuy nhiên, khi điện thoại hỏi người bán thì đều nhận được trả lời: “Hết rồi, mới giao cho khách rồi!”. Khi trò chuyện, hỏi một số người dân cư trú tại khu chung cư Phước Lý, chúng tôi không khỏi ngỡ ngàng với những lời khẳng định chắc như đinh đóng cột của một người dân: “Hộ nghèo, hộ có hoàn cảnh khó khăn… thì không bán căn hộ được, nhưng hộ giải tỏa thì bán được.
Thời gian qua có rất ít hộ bán căn hộ, cả tháng mới có 1-2 hộ bán bằng giấy tờ viết tay, nhưng có công chứng ủy quyền sử dụng căn hộ và dẫn vào ở luôn. Nhiều hộ ở đây cũng mua rồi dọn vào ở đến nay mà chẳng có vấn đề gì cả”.
Theo lời người dân, giá sang nhượng căn hộ chung cư có diện tích 62m2 thuộc sở hữu Nhà nước ở khu chung cư Phước Lý dao động từ 450-600 triệu đồng, còn giá cho thuê một căn hộ khoảng 2,5 triệu đồng/tháng.
“Giá đất đắt đỏ nên nhiều người tìm đến hỏi mua và thuê căn hộ, nhưng mà hiếm người bán và cho thuê lắm. Do thời gian gần đây, thành phố cấm sang nhượng nên việc sang nhượng diễn ra kín lắm, không diễn ra công khai, ồn ào như trước đây nên cũng ít người biết.
Thấy người mới dọn đến ở thì cũng hỏi han sơ sơ và cũng giữ kín cho họ vì cảm thông với hoàn cảnh không có chỗ ở, không có nhiều tiền mới lén lút mua chui như vậy để ở thôi”, bà Lê Thị Phước, một cư dân ở khu chung cư Phước Lý cho biết.
Ngày 20-5-2018, trên các trang mạng xã hội xuất hiện các mẫu rao bán căn hộ chung cư ở tầng 7, rộng 62m2 ở góc đường Chu Huy Mân - Hồ Hán Thương (phường Nại Hiên Đông, quận Sơn Trà). Qua tìm hiểu, căn hộ được rao bán là căn hộ số 702, dãy nhà 4B, khu chung cư làng cá Nại Hiên Đông thuộc sở hữu Nhà nước.
Căn hộ này được Công ty Quản lý nhà chung cư Đà Nẵng ký hợp đồng số 4bLCNHĐ/702 cho hộ bà Hoàng Thị Hảo thuê vào ngày 1-11-2012. Bà Hảo không ở, chuyển nhượng lại cho một người tên là Luân dưới hình thức ủy quyền sử dụng căn hộ chung cư do một văn phòng công chứng tư ở đường Xô Viết Nghệ Tĩnh (quận Cẩm Lệ) chứng thực.
Đến nay, ông Luân không ở, đang bỏ trống căn hộ này và rao bán trái phép căn hộ chung cư thuộc sở hữu Nhà nước với giá 450 triệu đồng. Điều khá ngạc nhiên là tại dãy nhà chung cư 4B này, có một số hộ đang mời người sang nhượng căn hộ.
Tại tầng 7, một người đàn ông nói với chúng tôi: “Tôi mới mua căn hộ này năm ngoái và ở đến nay, không có ai hỏi han gì. Đến tháng thì có người đưa giấy nộp 180.000 đồng/tháng. Nay vì không có tiền để xây nhà nên bán căn hộ này với giá 600 triệu đồng, nếu anh đồng ý mua thì hai bên làm giấy viết tay”.
Bài và ảnh: QUÝ NƯƠNG
