Hiện đại hóa ngành hải quan

Nhiều giải pháp về ứng dụng công nghệ thông tin và trang thiết bị hiện đại đang được ngành hải quan thực hiện, mang lại hiệu quả thiết thực trong công tác quản lý và hỗ trợ doanh nghiệp.

Giữa tháng 2-2022, Công ty TNHH MB Logistics (quận Hải Châu) bị khởi tố về hành vi buôn lậu, tự ý phá niêm phong seal trên container để tiêu thụ hàng hóa đang chịu sự giám sát hải quan. Cụ thể, trước đó, ngày 20-11-2021, công ty này đăng ký tờ khai vận chuyển độc lập tại Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Đà Nẵng với tổng trọng lượng hàng hóa gần 19 tấn và mặt hàng quá cảnh gồm động cơ diesel và thiết bị phụ tùng kèm theo. Container chở hàng đã được gắn thiết bị seal định vị điện tử có xác nhận của Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Đà Nẵng.

Tuy nhiên, khi vận chuyển từ cảng Tiên Sa đến cửa khẩu quốc tế Cha Lo (tỉnh Quảng Bình), lực lượng Chi cục Hải quan cửa khẩu Cha Lo nhận thấy seal hải quan có dấu hiệu bị tác động bởi ngoại lực; tiếp tục kiểm tra lộ trình seal định vị điện tử GPS trên hệ thống của ngành thì phát hiện có dấu hiệu bất thường về việc dừng, đỗ phương tiện trong quá trình vận chuyển hàng hóa.

Ngay sau đó, Chi cục trưởng Chi cục Hải quan cửa khẩu Cha Lo đã ban hành thông báo về việc tạm dừng đưa hàng hóa qua khu vực giám sát đối với lô hàng nêu trên để kiểm tra thực tế hàng hóa. Kết quả kiểm tra bên trong container hoàn toàn rỗng, không có bất cứ hàng hóa nào. Chi cục Hải quan cửa khẩu Cha Lo đã lập biên bản ghi nhận nội dung sự việc nêu trên; đồng thời ban hành quyết định tạm giữ tang vật, phương tiện vi phạm làm căn cứ để thực hiện các bước xử lý tiếp theo. Sau khi kết thúc quá trình điều tra, xác minh vụ việc, củng cố hồ sơ, tài liệu, Chi cục Hải quan cửa khẩu Cha Lo ban hành quyết định khởi tố vụ án hình sự số 03/QĐ-HQCL tội buôn lậu đối với Công ty TNHH MB Logistics xảy ra tại cửa khẩu quốc tế Cha Lo.

Vụ việc trên cho thấy, seal định vị điện tử là một cải cách hiệu quả trong quản lý hàng hóa của ngành hải quan. Theo Cục Hải quan Đà Nẵng, đơn vị triển khai hệ thống seal định vị điện tử ứng dụng công nghệ định vị GPS từ tháng 6-2020, qua đó hỗ trợ cán bộ nghiệp vụ theo dõi, giám sát vị trí container hoặc phương tiện vận tải, bảo đảm nguyên vẹn hàng hóa trong quá trình vận chuyển.

Ngoài ra, hệ thống cũng sẽ đưa ra cảnh báo cho người dùng trong các trường hợp phương tiện đi sai tuyến đường, cảnh báo can thiệp, tác động trái phép seal, cảnh báo di chuyển hay dừng đỗ vượt quá thời gian quy định… Thông qua hệ thống, người dùng còn có thể xem lại lộ trình, tra cứu báo cáo, kết xuất tổng hợp dữ liệu tùy theo yêu cầu nghiệp vụ.

Cục Hải quan Đà Nẵng cho biết, từ năm 2014, ngành hải quan đã triển khai phần mềm miễn phí theo hệ thống thông quan tự động VNACCS/VCIS. Nhằm hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp vượt qua khó khăn do ảnh hưởng của Covid-19, ngành hải quan hoàn tất việc triển khai cung cấp miễn phí phần mềm khai hải quan mới.

Theo ông Quách Đăng Hòa, Cục trưởng Cục Hải quan Đà Nẵng, đơn vị đã chỉ đạo các Chi cục Hải quan thành lập các tổ hỗ trợ, để tiếp nhận và giải đáp các vướng mắc phát sinh của doanh nghiệp về phần mềm khai hải quan mới, đồng thời tăng cường tuyên truyền qua các phương tiện truyền thông để doanh nghiệp nắm bắt thông tin. Dự kiến từ ngày 1-4-2022, Tổng cục Hải quan sẽ sử dụng phần mềm này để khai báo nhằm thống nhất trong quản lý, vận hành.

MAI QUẾ