Du lịch để tìm lại chính mình

Bạn đã bao giờ nghe nói đến du lịch tâm linh (DLTL)? Ở Việt Nam, người ta đã chú ý đến du lịch tín ngưỡng. Nhiều người dường như vẫn còn nhầm lẫn hai loại hình du lịch này. Du lịch tín ngưỡng là một hình thức du lịch phát triển rất mạnh ở nhiều quốc gia trên thế giới. Du khách thường tìm đến các đình, chùa, các thắng tích tôn giáo để vãn cảnh, cúng bái, cầu nguyện, hòa vào dòng tín đồ để cảm nhận vẻ yên bình, thanh thản ở những thắng tích tôn giáo nổi tiếng.

	Tổng quan về quần thể du lịch Bái Đính

Còn DLTL gần đây đã hình thành và đang phát triển ở những quốc gia châu Á, đặc biệt những quốc gia theo Phật giáo như Ấn Độ, Nhật Bản, Trung Quốc, Thái Lan… Việc đến các thánh tích tôn giáo của du khách trong loại hình DLTL không chỉ đơn giản là vãn cảnh, hay tìm hiểu một nền văn hóa khác. Với họ, các thánh tích, Phật tích là những nơi có thể trao tặng cho họ các thông điệp tuyệt vời, là nơi chứa đựng minh triết giác ngộ, sự hòa hợp giữa con người với thế giới, nơi mà qua khóa tu thiền tại chỗ, họ có thể giải mã ít nhiều bản thế cá nhân bí ẩn của kiếp nghiệp chính mình…

Thăm viếng trái tim và tâm trí

Cựu Tổng thống Ấn Độ, tiến sĩ A.P.J Abdul Kalam đã từng phân biệt rạch ròi rằng: “DLTL hoàn toàn khác với việc tham quan các địa danh và ngắm nhìn các chiều kích vật lý. DLTL có nghĩa là thăm viếng trái tim và tâm trí của những bậc hiền triết…”. DLTL đến các thánh tích sẽ giúp con người tháo gỡ được các cảm xúc khổ đau, vun bồi tâm trí và tinh thần minh triết. DLTL rất cần thiết cho tinh thần con người trong xã hội hiện đại.

Nó bao hàm cả hành trình tìm kiếm các giá trị văn hóa truyền thống lẫn tìm lại chính mình. Làm trỗi dậy đời sống giác ngộ của khách du lịch tại những địa danh tâm linh chính là mục tiêu của các tour DLTL. Điều lý thú của DLTL còn ở chỗ tất cả du khách đi trong tour đều như nhau trong vai trò của một tín đồ, không phân biệt thành phần xã hội, giai cấp, không phân biệt sang hèn, giới tính, tuổi tác, địa vị xã hội.

Chương trình tour DLTL vì thế gần như sinh hoạt của các khóa tu với giờ giấc cụ thể, với các chương trình: Ngồi yên và tụng kinh; Pháp đàm; Thiền trà; Dự lễ xuất gia; Trò chơi dân gian; Tham vấn; Đi thiền; Pháp thoại; Thiền ca; Thiền buông thư,…

Bài học từ Ấn Độ

	Tổng thống Ấn Độ A.P.J Abdul Kalam (giữa) thăm chùa Mahabodhi Mahavihara - nơi Đức Phật Thích Ca Mâu Ni đắc đạo hơn 2.500 năm trước.

Rải rác khắp đất nước này là hàng ngàn Phật tích, danh thắng liên quan đến Phật giáo. Với hơn một tỷ tín đồ Phật giáo trên khắp thế giới, Ấn Độ đương nhiên trở thành một trong những điểm đến hấp dẫn nhất cho DLTL. Hiểu rõ điều này nên từ rất sớm, Chính phủ Ấn Độ đã chú ý xây dựng chính sách liên kết du lịch Ấn Độ với tâm linh Phật giáo.

Chính phủ Ấn Độ thiết lập các đường bay mới từ thủ phủ của các bang quan trọng đến thẳng các thánh địa Phật giáo, thêm các chuyến xe lửa độc lập dành cho du khách hành hương đến đất Phật. Trong vùng phụ cận các thánh tích, họ cho xây dựng nhiều khách sạn và các căn hộ cho thuê đủ loại để du khách có thể lưu trú nhiều ngày. Các nhà hàng cũng đã có nhiều loại thực phẩm châu Á; thiết lập các điểm dịch vụ y tế, đáp ứng kịp thời và bảo đảm sức khỏe cho du khách.

Mặc dù Chính phủ Ấn Độ rất quan tâm đầu tư phát triển công nghệ du lịch, nhưng không cho các yếu tố thương mại hóa chi phối DLTL. Chính phủ Ấn Độ khuyến khích và tạo điều kiện cho các giáo hội Phật giáo trên khắp thế giới mở các khóa tu thiền trong khuôn viên của các Phật tích, giúp cho du khách thanh lọc thân tâm trong những ngày ở trên đất Phật.

Việt Nam là một quốc gia rất giàu có các thánh tích: chùa Trấn Quốc (Hà Nội), chùa Hương (Hà Tây), Yên Tử (Quảng Ninh), Luy Lâu (Bắc Ninh), Thánh thất Cao Đài (Tây Ninh), Trà Kiệu (Quảng Nam), La Vang (Quảng Trị), Phát Diệm (Ninh Bình)… Các thánh tích ngày càng được chú ý đầu tư nâng cấp, cải tạo, tu sửa khang trang, bề thế, nhưng lại ít quan tâm đến phương diện chuẩn bị các điều kiện cho du khách theo loại hình DLTL như: nơi ở, thiền thất, thánh thất, các trang bị sinh hoạt khóa tu, nhu yếu phẩm, đặc biệt là con người phục vụ.

Núi chùa Bái Đính nằm cách cố đô Hoa Lư 5 km có một hệ thống tượng bằng đồng, bằng đá phong phú thuộc loại nhất Việt Nam. Đây cũng là nơi đặt khu tháp mộ sư, bảo tháp 14 tầng, khu bảo tàng Phật giáo Việt Nam, khu thờ Mẫu... Khách có thể nghỉ ngơi trong công viên yên tĩnh nơi trồng nhiều cây dược liệu, cây quý hiếm hoặc dạo thuyền vào thăm khu hang động Tràng An, nơi có tới 50 hang động dưới lòng núi đá vôi. Khu du lịch này rộng 510ha, được xây dựng với nhiều hạng mục lớn, nhưng gần như chỉ chú ý cho du khách vãn cảnh.

	Cổng tam quan của Thiền viện Bát Nhã tại huyện Bảo Lộc (Lâm Đồng).

Một trong ba thiền viện tầm cỡ lớn nhất của Việt Nam là Thiền viện Trúc Lâm Tây Thiên ở xã Đại Đình, huyện Tam Đảo có diện tích rộng 4,5 ha, rừng ngoại vi rộng đến 50 ha, nhưng hàng ngàn phật tử, du khách trong và ngoài nước hành hương về “cội nguồn Phật giáo Việt Nam” này cũng chỉ để thắp hương khấn Phật và thưởng ngoạn cảnh đẹp rừng núi Tây Thiên hơn là tìm lại chính mình.

Ở phía Nam, du khách có thể đến Thiền Viện Bát Nhã tại huyện Bảo Lộc, Lâm Đồng. Đây là nơi thu hút đông khách đến để tu học, gỡ bỏ mọi gánh nặng cuộc sống để tìm về sự bình thản trong tâm hồn. Thiền viện tọa lạc giữa mênh mông rừng thông và trà, như một đóa sen tinh khiết giữa cao nguyên. Đến đây, trên từng bước đi, trong lòng hướng Phật, thân tâm đắm mình trong thiền lặng giữa một không gian bát ngát thiền ân, du khách sẽ cảm thấy cảnh vật thanh tịnh lạ lùng, chỉ nghe tiếng suối róc rách, thông reo và tiếng chuông thiền ngân nga, lúc ấy bạn sẽ như nghe được tiếng nói nội tâm của chính mình.

Thế nhưng trên bản đồ du lịch, trên các kênh quảng bá, xúc tiến, người ta vẫn chưa thấy nói đến những nơi này như là điểm đến của loại hình DLTL. Có lẽ, cho đến giờ ở Việt Nam, DLTL vẫn còn là một loại hình du lịch của tương lai.

LÊ QUANG ĐỨC