Tại phường Hòa Xuân, quận Cẩm Lệ đã có hàng ngàn hộ gia đình chấp hành chủ trương di dời, giải tỏa nay đã ổn định cuộc sống. Nhiều dự án tiến nhanh về đích với cơ sở hạ tầng đồng bộ, tạo ra một khu đô thị mới ở phía nam thành phố. Tuy nhiên, đó đây vẫn còn những tranh chấp quyền lợi từ nội bộ gia đình hay cá nhân bày tỏ thái độ bất hợp tác với cơ quan chức năng trong công tác giải tỏa, đền bù đã cản trở tiến độ triển khai dự án, níu kéo sự phát triển kinh tế-xã hội của địa phương.
 |
| Hơn 1 năm chờ tòa án xét xử, quận Cẩm Lệ phải thành lập đoàn kiểm tra hành chính, kiểm định đền bù nhà đất hộ gia đình ông Nguyễn Thành L. tại dự án khu E mở rộng. |
Bài 1: Né kiểm định
Phường Hòa Xuân có gần 5.000 hộ dân chịu tác động từ việc triển khai thực hiện dự án Khu đô thị sinh thái Hòa Xuân và hiện có 1.500 hộ đã nhận đất làm nhà tái định cư và hàng ngàn hộ khác đang lập thủ tục nhận đất làm nhà ở. Thế nhưng vẫn còn đó những trường hợp dây dưa làm cản trở tiến độ chung của dự án. Dự án Khu đô thị sinh thái Hòa Xuân có 2.030 hộ phải giải tỏa, di dời nhưng hiện còn 660 trường hợp chưa bàn giao mặt bằng. UBND quận Cẩm Lệ cho biết nguyên nhân của tình trạng này là do người dân đòi hỏi về quyền lợi sau giải tỏa, đền bù như kiến nghị bố trí thêm đất tái định cư; tái định cư ở những vị trí sinh lợi cao như ngã ba, ngã tư các trục đường chính khu tái định cư. Một kiểu phản ứng tiêu cực khác là một số người dân không nhận tiền đền bù. Hiện tại khu vực Trung Lương còn 140 hộ chưa bàn giao mặt bằng thì có đến 68 hộ chưa nhận tiền đền bù, khu vực Cẩm Chánh 12 trường hợp, Lỗ Giáng 9 trường hợp... Có tình trạng né giải tỏa, đền bù và bàn giao mặt bằng rất “cắc cớ”, đơn cử như người dân chỉ xây ngôi nhà chờ cho khách đợi đò qua sông tại bến đò Đò Xu thuộc tổ 23, phường Hòa Xuân, được UBND phường Hòa Xuân và Hội đồng xét tính pháp lý về đất quận Cẩm Lệ xác định xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp nhưng chủ nhà vẫn không chịu công nhận kết quả xét duyệt nguồn gốc nhà đất. Vụ việc buộc lãnh đạo UBND thành phố giao cho Ban Giải tỏa đền bù các dự án đầu tư xây dựng số 2 phải thông tin kết quả giải quyết đền bù, giải tỏa trên phương tiện thông tin đại chúng và chỉ đạo quận Cẩm Lệ ấn định sau 15 ngày sau khi có thông báo thì tiến hành cưỡng chế nếu chủ hộ không chịu bàn giao mặt bằng.
Tại dự án Khu E mở rộng khu đô thị Nam cầu Cẩm Lệ, có trường hợp né tránh việc kiểm định áp giá đền bù bởi có khiếu kiện mà gia đình ông Nguyễn Thành L. và bà Đỗ Thị T. là ví dụ. Theo báo cáo số 46 ngày 18-4-2012 của UBND quận Cẩm Lệ gửi UBND thành phố Đà Nẵng, địa phương phải lập đoàn kiểm tra hành chính để thực hiện công tác kiểm định. Hồ sơ báo cáo công tác kiểm định của hộ ông Nguyễn Thành L. thể hiện khi các ngày 26, 27 và 29-9-2011, chủ hộ 3 lần không nhận thông báo việc kiểm định hồ sơ nhà đất dù đã được chính quyền và các tổ chức chính trị-xã hội vận động, thuyết phục. Tiếp đến trong tháng 4-2012, cơ quan chức năng cũng 3 lần thông báo công việc kiểm định đền bù nhưng gia đình lại không đồng ý cho kiểm định. Đoàn kiểm tra hành chính quận Cẩm Lệ đã thực hiện việc kiểm định, áp giá trị đền bù sử dụng nhà đất tại hộ ông Nguyễn Thành L. để làm cơ sở thực hiện chế độ chính sách về giải tỏa, đền bù cho gia đình. Tuy nhiên, vụ việc vẫn còn khó khăn khi mà 3 anh em trong gia đình là các ông Nguyễn Văn T., Nguyễn Thành T., Nguyễn Văn Q. khởi kiện ông Nguyễn Thành L. để tranh chấp đất thừa kế bởi nhà thờ trong khuôn viên đất. Vụ khiếu kiện đã kéo dài từ tháng 1-2011 mãi đến nay vẫn còn chờ tòa án thụ lý. Tiến độ dự án phải treo lại. Gia đình ông Nguyễn Thành L. và bà Đỗ Thị T. lại không muốn có sự dịch chuyển tài sản của mình khi chưa có sự phán xét từ tòa án.
Ở phường Hòa Xuân đã xảy ra 10 vụ tranh chấp đất đai, phần lớn các vụ khiếu kiện liên quan đến người thân trong gia đình. Mặc dù có những nỗ lực của các đoàn thể và chính quyền địa phương nhưng việc hòa giải chỉ thực hiện thành công 3 vụ, 7 vụ khác người dân nằng nặc đòi đưa ra Tòa dân sự khởi kiện về tranh chấp đất đai. Vụ việc tranh chấp đất đai rất khó hòa giải hay xét xử tại tòa bởi thực tế trong công tác quản lý đất đai vẫn tồn tại nhiều bất cập như ở khâu kê khai đăng ký sử dụng đất, khâu xét cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc giao dịch mua bán trao tay, tách thửa mà không làm các thủ tục theo quy định. Một nguyên nhân khác cũng xuất phát từ phía chính quyền khi xác nhận chuyển sử dụng đất không có quy hoạch, chuyển đổi mục đích sử dụng đất nông nghiệp thành đất ở...
(Còn nữa)
Bài và ảnh: TRIỆU TÙNG
