Các chuyên gia quốc tế đều có chung nhận định rằng, Trung Quốc đang hành động đơn phương và khiêu khích ở Biển Đông.
Việc Trung Quốc vu cáo Việt Nam tại Liên Hợp Quốc cũng như việc nước này ngụy tạo bằng chứng đổ lỗi cho tàu Việt Nam gây ra các vụ đâm va tàu Trung Quốc tại khu vực giàn khoan Hải Dương - 981 mà Trung Quốc hạ đặt trái phép trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam tiếp tục bị giới chuyên gia quốc tế bóc trần.
Tàu Trung Quốc vây quanh bảo vệ giàn khoang Hải Dương - 981. Ảnh : TTXVN |
Việc Trung Quốc mới đây gửi công hàm lên Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Ban Ki-moon vu cáo Việt Nam gây rối cho hoạt động giàn khoan Hải Dương - 981 cùng những tài liệu sai trái khác do Trung Quốc lưu hành tại Liên Hợp Quốc đã không thể thuyết phục được dư luận.
Trả lời hãng tin CNN của Mỹ, chuyên gia Euan Graham tại Đại học Công nghệ Nanyang ở Singapore khẳng định rằng việc triển khai giàn khoan Hải Dương - 981 cùng nhiều tàu hải quân và máy bay của Trung Quốc là “hành động đơn phương” và “rõ ràng mang tính khiêu khích”.
Theo biên tập Shannon Tiezzi của chuyên san “Ngoại giao” (The Dilopmat) của Nhật Bản, Trung Quốc lâu nay không muốn quốc tế tham gia giải quyết tranh chấp ở Biển Đông, nhưng nay lại “to tiếng” ở Liên Hợp Quốc. Qua đó có thể thấy, Trung Quốc muốn che mắt dư luận bằng công hàm nói trên và bước đi này chứng tỏ Bắc Kinh không còn cách nào khác trong việc cố chứng minh “tính đúng đắn” của những gì họ đang làm trên Biển Đông.
Trong khi đó, cách xử lý của Việt Nam trước việc Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam tiếp tục được đánh giá cao. Tiến sĩ William Choong thuộc Viện Nghiên cứu chiến lược quốc tế (IISS) đánh giá cao việc Việt Nam không leo thang căng thẳng và không sử dụng vũ lực trong vấn đề này.
Thông tấn xã Việt Nam dẫn lời tiến sỹ William Choong cho rằng, “Việt Nam đã có cách tiếp cận ôn hòa và hợp lý đối với các thách thức của Trung Quốc tại vùng biển của mình”. Ông William Choong còn nhận định hành vi hạ đặt phi pháp giàn khoan Hải Dương - 981 là “động thái được tính toán trước và lên kế hoạch cẩn thận”.
Nhận định được đưa ra dựa trên phân tích các thông tin mà phía Trung Quốc đưa ra tại buổi họp báo quốc tế mà Trung Quốc tổ chức cuối tuần qua tại Bắc Kinh. Tại buổi họp báo này, Vụ phó Vụ Biên giới Hải đảo, Bộ Ngoại giao Trung Quốc - Dịch Tiên Lương đã trắng trợn vu cáo Việt Nam đâm húc tàu Trung Quốc, thả chướng ngại vật để ngăn cản tàu nước họ.
Khi phóng viên quốc tế đặt câu hỏi tại sao các vị trí tàu Trung Quốc bị đâm hỏng lại nằm ở mũi tàu, như thế chỉ có khả năng do tàu Trung Quốc đâm vào tàu Việt Nam chứ không phải do tàu Việt Nam đâm vào tàu Trung Quốc, thì ông Dịch Tiên Lương bao biện rằng do sóng to khi va chạm phần mũi tàu dễ bị va nhất. Khi một phóng viên khác đặt câu hỏi: “Những hình ảnh này được ghi từ ngày 2-5, tại sao đến nay - đã hơn 40 ngày, Trung Quốc mới công bố?”. Ông Dịch đuối lý và giải thích một cách vòng vo, không thuyết phục.
Ngoài ra, ông Dịch Tiên Dương cũng giải thích rằng một số tàu quân sự được trang bị vũ khí hiện đại của Trung Quốc “vô tình” đi ngang qua khu vực hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương- 981 chứ không phải được cử đến. Phản ứng trước thông tin ngụy biện này, hãng tin Anh Reuters dẫn lời một quan chức cao cấp của Mỹ cho rằng, tuyên bố này là “một mưu toan nhằm che đậy những gì mà Trung Quốc thật sự đang làm”. Quan chức này cho biết: “Trung Quốc đã duy trì sự hiện diện quân sự hùng hậu và liên tục ở khu vực gần giàn khoan, từ khi giàn khoan này được hạ đặt ngày 2/5, huy động cả các trực thăng và chiến đấu cơ bay bên trên giàn khoan này. Hiện cũng có nhiều chiến hạm của Trung Quốc chung quanh giàn khoan”.
VOV