Trung Quốc và Mỹ sẽ thúc đẩy quan hệ

Hôm nay (22-9), Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ bắt đầu chuyến thăm cấp nhà nước đầu tiên tới Mỹ kể từ khi nắm quyền.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đón tiếp Tổng thống Mỹ Barack Obama đến thăm Bắc Kinh ngày 12-11-2014. Ảnh: AP

Hãng AP cho biết, khi dừng chân tại Seattle vào ngày 22-9, Chủ tịch Tập Cận Bình sẽ bắt đầu hàng loạt hoạt động ngoại giao. Ông sẽ gặp gỡ các lãnh đạo doanh nghiệp Mỹ, trong đó có nhiều người đứng đầu các công ty công nghệ. Thành phố Seattle là trung tâm công nghệ, bởi các tập đoàn lớn như Microsoft, Amazon.com đều có trụ sở tại nơi đây.

Cũng theo AP, chuyến thăm của ông Tập Cận Bình trong 3 ngày là cơ hội để nhà lãnh đạo này chuyển tải một thông điệp về quê nhà: Trung Quốc vẫn là một thị trường mà nhiều người muốn tìm kiếm. Hơn nữa, chuyến thăm này đánh dấu việc nhà lãnh đạo Trung Quốc đặt chân đến một nước Mỹ xuất khẩu hàng hóa vào nước ông nhiều hơn bất kỳ quốc gia nào khác.

Năm ngoái, hàng hóa của Mỹ xuất khẩu vào Trung Quốc đạt hơn 20 tỷ USD, với máy bay, lúa mì, táo và các sản phẩm khác. Năm nay, khoảng 1/4 số máy bay do hãng Boeing sản xuất đã được đưa đến Trung Quốc. Trong 20 năm tới, Trung Quốc kỳ vọng nước này sẽ trở thành thị trường máy bay thương mại lớn nhất của Boeing với nhu cầu 6.330 máy bay mới, trị giá ước tính 950 tỷ USD.

Ngày 25-9, tại Washington, Chủ tịch Tập Cận Bình sẽ hội đàm với Tổng thống Mỹ Barack Obama. Sau đó, ông tham dự Hội nghị thượng đỉnh kỷ niệm 70 năm thành lập Liên Hợp Quốc (LHQ) tại New York và có bài phát biểu tại Đại hội đồng LHQ. Tuy nhiên, cựu chuyên gia phân tích của Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) Christopher Johnson cho rằng, những gì mà Chủ tịch Tập Cận Bình muốn thực hiện trong chuyến thăm đều tập trung ở thành phố Seattle hoặc New York, chứ không phải ở Washington, D.C.

Ông Tập Cận Bình là nhà lãnh đạo thứ tư của Trung Quốc đến thăm Mỹ. Trước đó, ông Đặng Tiểu Bình thăm Mỹ vào năm 1979, ông Giang Trạch Dân thăm Mỹ vào năm 1993 và ông Hồ Cẩm Đào thăm Mỹ vào năm 2006.

Chuyến thăm của nhà lãnh đạo Trung Quốc giờ đây diễn ra trong lúc bất đồng giữa giữa hai cường quốc hàng đầu thế giới gia tăng xung quanh vấn đề an ninh mạng, các động thái của Bắc Kinh trên Biển Đông… Những vấn đề này được cho là sẽ chiếm lĩnh chương trình nghị sự giữa Chủ tịch Tập Cận Bình và Tổng thống Barack Obama. Các nhà phân tích tỏ ra không lạc quan về những kết quả trong cuộc gặp thượng đỉnh này.

Tổng thống Obama từng khẳng định ông muốn Bắc Kinh ngừng các hoạt động xây dựng cơ sở quân sự trên Biển Đông. Ông cũng muốn Bắc Kinh ngừng tấn công mạng vào các cơ quan chính phủ Mỹ. Trong khi đó, Chủ tịch Trung Quốc muốn Mỹ trả lại hàng trăm tội phạm kinh tế đã bỏ trốn sang nước này cùng với tài sản của họ, đồng thời không can thiệp vào công việc của Bắc Kinh ở châu Á. Thực tế, Trung Quốc không muốn Mỹ can dự vào vấn đề tranh chấp lãnh thổ trên Biển Đông nên không ủng hộ cơ chế đàm phán đa phương, mà chỉ muốn đàm phán song phương với những nước liên quan.

Điều đáng nói là trong lúc này, người đứng đầu Nhà Trắng chịu nhiều sức ép từ Quốc hội Mỹ, từ quân đội về việc phải có quan điểm cứng rắn hơn với Trung Quốc.

Theo AP, với chuyến thăm lần này, Chủ tịch Tập Cận Mình muốn thúc đẩy hợp tác với Mỹ để xây dựng “quan hệ nước lớn kiểu mới” bởi hai nước vẫn chia sẻ những lợi ích chung to lớn. Vì vậy, Trung Quốc và Mỹ vẫn phải tìm tiếng nói chung trong nhiều vấn đề, chẳng hạn như chương trình hạt nhân của CHDCND Triều Tiên và Iran…

PHÚC NGUYÊN