Giải Nobel Vật lý vinh danh 3 nhà khoa học Anh

Theo công bố của Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển chiều 4-10, giải Nobel Vật lý năm nay được trao cho 3 nhà khoa học người Anh là David J. Thouless, Duncan M. Haldane và Michael Kosterlitz nhờ những khám phá lý thuyết về sự chuyển pha tô-pô học và các pha tô-pô của vật chất.

Ba nhà khoa học David J.Thouless (trái), Duncan Haldane (giữa) và Michael Kosterlitz. Ảnh: Nobel Prize

Theo thông báo của Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển trên trang Nobel Prize, những khám phá của 3 nhà khoa học nói trên đã “mở cánh cửa đến một thế giới bí ẩn nơi vật chất có thể tồn tại ở những trạng thái kỳ lạ. Các nghiên cứu mang tính tiên phong này khởi đầu cho việc tìm kiếm những pha vật chất mới và kỳ lạ”. “Nhiều người đang đặt hy vọng về những ứng dụng tương lai của các nghiên cứu này trong khoa học vật liệu và điện tử”, Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển cho biết.

Cả ba nhà khoa học người Anh hiện là giáo sư ở các trường đại học của Mỹ. Ông Thouless làm việc tại Đại học Washington (bang Washington), ông Haldane tại Đại học Princeton (bang New Jersey) và ông Kosterlitz tại Đại học Brown (bang Rhode Island).

Ba nhà khoa học này đã sử dụng những phương pháp toán học tiên tiến để giải thích các hiện tượng kỳ lạ trong các pha bất thường của vật chất. Ông Kosterlitz và ông Thouless nghiên cứu những hiện tượng xảy ra trên các bề mặt và các lớp siêu mỏng (được xem là hai chiều). Còn ông Haldane nghiên cứu các vật chất tạo thành những sợi mảnh đến mức được xem là một chiều.

Hiện nay, nhiều pha tô-pô được biết đến không chỉ ở các bề mặt mỏng và các sợi mảnh mà còn ở những vật liệu 3 chiều thông thường. Trong suốt một thập niên qua, tô-pô học đã thúc đẩy các nghiên cứu về vật lý chất rắn với mục đích đưa vật liệu tô-pô vào sử dụng cho thế hệ các chất siêu dẫn và linh kiện điện tử mới, hay trong những máy tính lượng tử tương lai.

Giải thưởng có giá trị tài chính là 8 triệu kronor (tức 930.000 USD), được chia một nửa cho ông Thouless, nửa còn lại chia đều cho ông Haldane và ông Kosterlitz.

KHANG NINH