Ngày 24-1, giờ Caracas (sáng 25-1, giờ Việt Nam), quân đội Venezuela tuyên bố ủng hộ mạnh mẽ Tổng thống Nicolas Maduro, trong lúc đối mặt với sức ép từ thủ lĩnh đối lập Juan Guaido, người tự xưng là “Tổng thống lâm thời”. Đây là thách thức lớn nhất đối với ông Maduro kể từ khi nắm quyền vào năm 2013.
Hãng AFP dẫn lời Bộ trưởng Quốc phòng Venezuela Vladimir Padrino tuyên bố, ông Maduro là “Tổng thống hợp hiến” và cam kết bảo vệ quyền lực của nhà lãnh đạo này trước bất kỳ âm mưu đảo chính nào. Sau phát biểu của ông Padrino, trong những thông điệp được phát trên truyền hình, 8 tướng lĩnh khác khẳng định “trung thành tuyệt đối” với Tổng thống Maduro. Tòa án Tối cao cũng tái khẳng định lòng trung thành với chính phủ hợp hiến.
Hãng AFP cho biết, khi số người chết từ những cuộc biểu tình bạo lực trên đường phố trong những ngày qua lên đến 26 người, ông Maduro tuyên bố đóng cửa Đại sứ quán và các lãnh sự quán Venezuela ở Mỹ. Trước đó, khi Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố công nhận ông Guaido là “Tổng thống lâm thời” của Venezuela, Caracas đã cắt đứt quan hệ ngoại giao với Washington và trục xuất toàn bộ nhân viên ngoại giao Mỹ. Đáp lại, Mỹ chỉ thị một số nhà ngoại giao rời Venezuela và khuyến cáo công dân Mỹ cân nhắc rời quốc gia Nam Mỹ này. Washington cũng kêu gọi Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc họp khẩn vào ngày 26-1 để bàn về cuộc khủng hoảng Venezuela. Tuy nhiên, Thượng nghị sĩ Mỹ Bernie Sanders cảnh báo, Washington không nên dính líu vào những nỗ lực nhằm kích động một cuộc đảo chính hay lật đổ chính phủ Venezuela.
Khủng hoảng kinh tế, thiếu nhu yếu phẩm và lương thực đã làm bạo loạn bùng phát ở Venezuela hôm 23-1 với các cuộc biểu tình quy mô lớn phản đối Tổng thống Maduro diễn ra trên khắp cả nước. Tình hình càng thêm rối rắm khi ông Juan Guaido - Chủ tịch Quốc hội, lãnh đạo phe đối lập - tự tuyên thệ nhậm chức tổng thống lâm thời cho đến khi thành lập chính phủ chuyển tiếp và tổ chức bầu cử. Nhà lập pháp 35 tuổi này nhanh chóng được Mỹ và Tổ chức các nước châu Mỹ (OAS) cùng nhiều quốc gia phương Tây công nhận.
Giờ đây, Ngoại trưởng Venezuela Jorge Arreaza tuyên bố, chính phủ sẵn sàng tham gia đối thoại để tìm kiếm giải pháp cho cuộc khủng hoảng chính trị. Theo ông, các chính phủ Uruguay và Mexico, 2 quốc gia ở khu vực Mỹ Latinh, có đầy đủ uy tín để làm trung gian cho cuộc đối thoại về những gì đang xảy ra tại Venezuela. Song, nhà ngoại giao này cảnh báo, những nước vẫn có ý định can thiệp vào công việc nội bộ, tìm cách áp đặt việc thay đổi chính quyền một cách vi hiến thì không không được hoan nghênh tham gia tiến trình đối thoại.
Theo báo The Independent (Anh), ngày 25-1, ông Guaido nói rằng sẽ ân xá cho Tổng thống Maduro nếu nhà lãnh đạo này nhường quyền. Phát biểu với kênh truyền hình Univison, ông Guaido cho biết, lệnh ân xá có thể đưa ra với Tổng thống và những trợ lý thân cận. Đến nay, ông Maduro không những bác bỏ việc từ chức mà còn cáo buộc phe đối lập đang kích động một cuộc đảo chính có sự ủng hộ của Mỹ.
Trong khi đó, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã gọi điện cho Tổng thống Maduro và bày tỏ quan điểm “ủng hộ chính quyền hợp pháp của Venezuela trong bối cảnh cuộc khủng hoảng chính trị nội bộ đã bị kích động từ bên ngoài”. Ông Putin cảnh báo Washington không nên có bất cứ động thái can thiệp quân sự nào vào Venezuela.
Nhiều nước khác cũng đã bày tỏ sự ủng hộ đối với chính quyền hợp hiến của Tổng thống Maduro, trong đó có Mexico, Bolivia, Cuba, Thổ Nhĩ Kỳ. Tại một phiên họp bất thường của OAS diễn ra ngày 24-1 (ngày 25-1, giờ Việt Nam), đa số các nước thành viên không ký thông cáo do Mỹ đề xuất công nhận ông Guaido là “Tổng thống lâm thời” của Venezuela. Có mặt tại phiên họp, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo vận động các nước thành viên OAS ký thông cáo này nhưng chỉ nhận được cái gật đầu của 16/34 nước.
VĨNH AN
