Việc Tổng thống đương nhiệm Donald Trump bất ngờ sa thải Bộ trưởng Quốc phòng Mark Esper có thể mở đầu cho những biến động chính trị ở Mỹ từ nay đến ngày 20-1-2021, thời điểm tổng thống đắc cử tuyên thệ nhậm chức.
Trên Twitter ngày 9-11, ông Donald Trump thông báo việc sa thải Bộ trưởng Mark Esper và chọn ông Christopher C. Miller, Giám đốc Trung tâm Chống khủng bố quốc gia, làm quyền Bộ trưởng Quốc phòng. Việc sa thải ông Esper lẽ ra không quá gây chú ý bởi Tổng thống Trump trong nhiệm kỳ của mình đã sa thải rất nhiều quan chức cấp cao Mỹ. Song, trong lúc kết quả bầu cử tổng thống vẫn chưa ngã ngũ, động thái của người đứng đầu Nhà Trắng báo hiệu chuỗi sóng gió trên chính trường từ nay đến ngày 20-1-2021, thời điểm tổng thống đắc cử tuyên thệ nhậm chức.
Theo hãng AP, ông Trump từ lâu đã có mối quan hệ không mấy dễ chịu với Bộ Quốc phòng. Chỉ 2 năm, Bộ Quốc phòng có tới 4 quyền Bộ trưởng. Kể từ mùa hè vừa qua, ông Esper ghi tên mình vào danh sách những nhân vật bất đồng ý kiến với Tổng thống Trump, nhất là khi người đứng đầu Lầu Năm Góc phản đối việc sử dụng quân đội để trấn áp các cuộc biểu tình sau cái chết của công dân da màu George Floyd. Một vài tuần trước ngày bầu cử chính thức 3-11, ông Esper thậm chí đã viết sẵn đơn từ chức.
Tổng thống Trump có thể đã tính đến chuyện ông Esper phải rời nhiệm sở, nhưng việc ông sa thải một bộ trưởng nắm giữ vị trí quan trọng trong lúc cuối nhiệm kỳ gây ngạc nhiên cho các đồng minh quốc tế, đồng thời làm Ban lãnh đạo của Lầu Năm Góc lo lắng. Các nhà quan sát còn cho rằng, thay đổi nhân sự cấp cao đồng loạt ở Bộ Quốc phòng có thể chỉ là giai đoạn đầu trong chiến lược loại bỏ những người mà ông Trump thấy không đủ trung thành. Cuối tháng 10 vừa qua, hãng tin Axios cho biết, Giám đốc Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) Gina Haspel ở trong nhóm có nguy cơ bị sa thải.
Trước cuộc bầu cử tổng thống 2020, ông Trump nhiều lần chỉ trích Giám đốc Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) Christopher Wray vì không điều tra hiệu quả về những cáo buộc tham nhũng liên quan cơ quan này. Không những thế, chiếc ghế của Bộ trưởng Tư pháp William Barr cũng đang lung lay.
Một câu hỏi đặt ra rằng, ông Trump sẽ làm gì trong hơn 70 ngày trước khi rời Nhà Trắng (nếu không tái đắc cử). Giới quan sát nhận định: Các quan chức quốc phòng Mỹ lo ngại Tổng thống Trump có thể kích hoạt các chiến dịch quân sự, thông qua các sắc lệnh hành pháp hay các quy định pháp lý..., làm quá trình chuyển giao quyền lực thêm khó khăn.
Nếu ông Biden được xác nhận đắc cử, vị chính trị gia của đảng Dân chủ có thể chọn bà Michele Flournoy đứng đầu Lầu Năm Góc. Bà Flournoy là nhân vật trung dung của phe Dân chủ, từng làm Thứ trưởng Quốc phòng giai đoạn 2009-2012.
Hiện đội ngũ chiến dịch của ông Trump tiếp tục kiện các bang với hy vọng thay đổi kết quả bầu cử. Và câu chuyện ai đắc cử tổng thống thì vẫn phải chờ các thủ tục xác nhận của Quốc hội.
PHÚC NGUYÊN
