Lãnh đạo Công đảng của Úc, ông Anthony Albanese và chính phủ mới dự kiến tuyên thệ nhậm chức vào ngày 23-5 với thông điệp đoàn kết đất nước, đẩy mạnh ứng phó tình trạng biến đổi khí hậu.
 |
| Lãnh đạo Công đảng Anthony Albanese phát biểu với những người ủng hộ tại Sydney ngày 22-5. Ảnh: AP |
Kết quả kiểm phiếu sơ bộ cuộc bầu cử Quốc hội liên bang Úc ngày 21-5 cho thấy Công đảng giành được quyền thành lập chính phủ mới với 72 ghế trong tổng số 151 ghế Hạ viện, trong khi liên đảng Tự do - Quốc gia của Thủ tướng đương nhiệm Scott Morrison có 55 ghế. Theo đó, Công đảng chắc chắn trở lại nắm quyền tại Úc kể từ sau thất bại trong cuộc bầu cử năm 2013 và người đứng đầu đảng này, ông Anthony Albanese trở thành Thủ tướng.
Hãng tin Reuters cho biết, quá trình kiểm phiếu vẫn đang tiếp tục để xác định Công đảng có giành đủ 76 ghế để tự thành lập chính phủ hay không. Trong bài phát biểu mừng chiến thắng, ông Albanese khẳng định muốn đoàn kết đất nước. “Tôi muốn đoàn kết người dân Úc với nhau. Tôi muốn chúng ta cùng tìm kiếm mục tiêu chung và thúc đẩy sự đoàn kết, không sợ hãi và lạc quan, không sợ hãi và không chia rẽ”, ông Albanese nói. Thủ tướng đắc cử nhắc lại những cam kết đã đưa ra trong chiến dịch tranh cử như đẩy mạnh ứng phó với tình trạng biến đổi khí hậu, đưa Úc trở thành “siêu cường về năng lượng sạch”, củng cố hệ thống chăm sóc y tế và cải thiện dịch vụ chăm sóc người cao tuổi.
Công đảng cũng đặt ra một lộ trình tham vọng là giảm 43% lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính vào năm 2030, đưa mức phát thải ròng xuống 0 vào năm 2050.
Theo CNN, ông Albanese là chính trị gia gốc Ý. Như vậy, ông sẽ là lãnh đạo đầu tiên trong lịch sử của Úc không có gốc gác từ một nước nói tiếng Anh. Sau khi tuyên thệ nhậm chức vào ngày 23-5, ông sẽ tham dự hội nghị thượng đỉnh Bộ Tứ kim cương (Mỹ, Nhật Bản, Ấn Độ và Úc) ở Tokyo (Nhật Bản) ngày 24-5.
Trong lúc đó, Thủ tướng Scott Morrison thừa nhận thất bại và thông báo sẽ từ chức lãnh đạo đảng Tự do. Song, theo AP, ông Morrison bảo vệ thành tựu của chính phủ như tỷ lệ thất nghiệp của Úc hiện là 3,9%, mức thấp nhất trong 48 năm qua. Khi ứng phó với đại dịch Covid-19, chính phủ của ông đã thắt chặt kiểm soát biên giới, hạn chế di chuyển và tiến hành tiêm vắc-xin miễn phí. Với việc dựng “Pháo đài Úc” trong thời gian chờ đủ nguồn vắc-xin, Úc là một trong những nước có tỷ lệ tử vong do Covid-19 thấp nhất.
Trong bài phát biểu, ông Morrison hàm ý nhắc đến hiệp ước liên minh an ninh Úc - Anh - Mỹ (AUKUS) ký hồi năm ngoái, được xem là nỗ lực chung để đối phó với sức mạnh quân sự đang gia tăng của Trung Quốc và giúp Canberra gắn kết chặt chẽ hơn với Washington. Tuy nhiên, thỏa thuận này gây nhiều tranh cãi và tạo ra những căng thẳng về ngoại giao khi Úc hủy hợp đồng tàu ngầm với Pháp.
Theo kết quả kiểm phiếu, ít nhất 9 ứng cử viên độc lập sẽ trở thành nghị sĩ trong Hạ viện Úc. Điều này cho thấy cử tri mong muốn tạo ra một luồng gió mới trên chính trường, nghĩa là việc quyết định các chính sách không phụ thuộc hoàn toàn vào các đảng lớn mà còn có sự tham gia của các đảng nhỏ và nghị sĩ độc lập.
PHÚC NGUYÊN
