Kiểm soát súng đạn ở Mỹ: Thế khó của Tổng thống Joe Biden

“Đủ rồi, đủ rồi”, Tổng thống Mỹ Joe Biden liên tục nhắc lại khi kêu gọi Quốc hội hành động chống bạo lực súng đạn sau hàng loạt vụ nổ súng liên tiếp xảy ra ở trường học, siêu thị và những nơi khác tại đất nước này.

Lực lượng an ninh khẩn cấp có mặt tại hiện trường vụ xả súng ở khuôn viên Bệnh viện St. Francis, thành phố Tulsa (bang Oklahoma) ngày 1-6. Ảnh: AP

Hãng tin AP cho biết, trong bài phát biểu tại Nhà Trắng được truyền hình trực tiếp vào khung giờ vàng ở Mỹ (khoảng 20-23 giờ) ngày 2-6 (giờ địa phương), Tổng thống Joe Biden đặt câu hỏi khi đề cập về các vụ xả súng trong thời gian gần đây: “Chúng ta sẵn sàng chấp nhận thêm bao nhiêu cuộc tàn sát nữa?”. Ông Biden cảnh báo, nếu các nhà lập pháp không hành động thì cử tri sẽ dùng “sự phẫn nộ” của mình để đưa tình trạng bạo lực súng đạn thành vấn đề trọng tâm trong cuộc bầu cử giữa kỳ vào tháng 11 tới.

“Đủ rồi, đủ rồi”, Tổng thống Biden nói và kêu gọi Quốc hội Mỹ ủng hộ việc cấm buôn bán vũ khí tấn công, hoặc nếu điều đó không thể thực hiện thì nâng độ tuổi tối thiểu được mua những vũ khí này từ 18 lên 21 tuổi; không miễn trách nhiệm cho các nhà sản xuất súng khi họ bị kiện về hành vi bạo lực do những người sở hữu súng gây ra; kiểm tra lịch sử của các bên tham gia mua bán vũ khí…

Nhiều vụ bạo lực súng đã xảy ra, gây chấn động nước Mỹ. Ngày 14-5, một thanh niên 18 tuổi mang súng trường vào siêu thị Tops Friendly ở thành phố Buffalo (bang New York) và nổ súng khiến ít nhất 10 người chết. Ngày 24-5, vụ xả súng ở Trường tiểu học Robb, thành phố Uvalde (bang Texas) làm 19 học sinh và 2 giáo viên thiệt mạng. Ngày 1-6, vụ xả súng tại khuôn viên Bệnh viện St. Francis ở thành phố Tulsa (bang Oklahoma) làm 4 người chết (trong đó có 1 tay súng) và nhiều người khác bị thương.

Ngày 2-6, có thêm 2 vụ việc khác: Vụ xả súng tại thành phố Racine (bang Wisconsin) nhằm vào đám đông đang dự lễ an táng tại một nghĩa trang làm ít nhất 2 người bị thương; một người đàn ông nổ súng và sát hại 2 phụ nữ tại bãi đỗ xe của một nhà thờ ở bang Iowa, sau đó tự sát.

Gần 10 năm trước, phát biểu sau khi xảy ra vụ xả súng tại Trường Sandy Hook, Newtown (bang Connecticut) ngày 14-12-2012, ông Biden là Phó Tổng thống Mỹ đã kêu gọi cường quốc này phải hành động. Khi xảy ra vụ xả súng ở Trường tiểu học Robb tại bang Texas hôm 24-5-2022, ông Biden - với cương vị Tổng thống Mỹ - lặp lại lời kêu gọi, mô tả đây là “vụ thảm sát”, đồng thời nhấn mạnh đã đến lúc biến nỗi đau thành hành động.

Giờ đây, ông Biden tiếp tục thúc giục Thượng viện hành động bởi cơ quan lập pháp này cần những lá phiếu của 10 nghị sĩ Cộng hòa để thông qua dự luật kiểm soát súng đạn. “Tôi biết việc thông qua dự luật khó khăn như thế nào, nhưng tôi sẽ không bao giờ bỏ cuộc. Và nếu Quốc hội thất bại, tôi tin lần này đa số người dân Mỹ cũng sẽ không bỏ cuộc”, người đứng đầu Nhà Trắng nói.

Thế khó của Tổng thống Biden là ông không thể thực hiện lời hứa ngăn chặn bạo lực súng đạn khi không có sự đồng thuận của Quốc hội. Thực tế, các đảng viên Dân chủ tại Quốc hội đã nhiều lần thúc đẩy thắt chặt luật kiểm soát súng, nhưng vẫn vấp phải sự phản đối của hầu hết đảng viên Cộng hòa và một số đảng viên Dân chủ. Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Joe Manchin hôm 24-5 nói rằng, ông sẽ không ủng hộ việc sửa đổi điều khoản trong luật kiểm soát súng đạn, nghĩa là ngay cả trong nội bộ đảng Dân chủ hiện cũng chia rẽ xung quanh dự luật.

Cuộc bầu cử giữa kỳ đang đến gần. Cử tri Mỹ có lẽ sẽ chờ xem Tổng thống Biden và đảng Dân chủ sẽ làm được những gì như ông đã cam kết khi tranh cử vào Nhà Trắng: Thúc đẩy các biện pháp an toàn súng đạn và giảm hàng chục nghìn ca tử vong vì súng hằng năm tại Mỹ.

PHÚC NGUYÊN