Khi cơn bão chính trị đường phố xuất hiện ở Tunisia mà các nhà quan sát gọi là “Cách mạng hoa lài”, thì một nhà ngoại giao của Israel đưa ra nhận định cho rằng sẽ có một làn sóng biểu tình chống chính phủ lan rộng tại các quốc gia ở Trung Đông và Bắc Phi, nơi có sự trị vì lâu năm của các nhà lãnh đạo. Hơn hai tháng qua, những biến động đó đã diễn ra ở nhiều nước sau Tunisia là Ai Cập, Yemen, Libya, Bahrain đã biến khu vực này thành chảo lửa của biểu tình đòi lật đổ chính phủ, cải cách dân chủ…với hàng triệu người tham gia, dẫn đến xung đột vũ trang, mà đỉnh điểm là cuộc nội chiến khốc liệt có sự can thiệp của Mỹ và phương Tây là Libya.
Tuy nhiên, vấn đề không chỉ dừng lại ở đó mà xu hướng theo kiểu “cách mạng hoa lài” để giải quyết cuộc xung đột Israel-Palestine đang có manh nha xuất hiện tại Israel. Báo chí phương Tây gần đây lên tiếng cho hay một loạt quan chức an ninh và quân sự Israel đã quyết định tham gia một nhóm thúc đẩy các hiệp ước hòa bình với Syria, Lebanon và Palestine thông qua kế hoạch có tên “Sáng kiến hòa bình Israel“. Theo tờ “Người Bảo vệ” (Anh), “Sáng kiến hòa bình Israel“ - tài liệu gồm hai trang - tuyên bố rằng Israel sẽ rút khỏi các vùng đất mà nước này đã chiếm đóng năm 1967 ở Bờ Tây và Cao nguyên Golan và trả tiền bồi thường cho những người tị nạn.
Hiện một nhóm các nhân vật hàng đầu của Israel, trong đó những người đứng đầu lực lượng an ninh và quân đội, đang hy vọng thông qua “Sáng kiến hòa bình Israel” sẽ làm sống lại tiến trình hòa bình Trung Đông vốn lâm vào bế tắc lâu nay. Các tác giả của tài liệu này nói rằng ý tưởng trên được hình thành từ các cuộc cách mạng đã diễn ra ở Trung Đông và sáng kiến này sẽ tạo ra một cơ hội cho người dân Israel tham gia “các làn gió thay đổi” đang thổi khắp khu vực. Danny Yatom, từng là một quan chức an ninh hàng đầu, nói: “Chúng tôi quan sát những gì xảy ra tại các nước láng giềng và tự nhủ rằng giờ là lúc công chúng Israel phải lên tiếng. Chúng tôi hy vọng sáng kiến này sẽ thu hút được sự quan tâm của người dân”.
Một khi kế hoạch đó được thông qua và phát triển thì Chính phủ Israel của Thủ tướng Benjamin Netanyahu sẽ phải đối mặt với nguy cơ bùng phát một cuộc “Cách mạng hoa lài” khá dữ dội, không chỉ có người Israel tham gia mà cả người Arab cũng hành động để giành lại sự độc lập và chủ quyền các vùng đất bị Tel Aviv chiếm đóng trái phép mấy chục năm qua.
Trong một diễn biến có liên quan, sau buổi tiếp Tổng thống Israel Shimon Peres đang ở thăm Mỹ, Tổng thống Barack Obama hôm ngày 5-4 nói rằng việc đạt được hòa bình tại khu vực Trung Đông hiện cấp thiết hơn bao giờ hết trong bối cảnh làn sóng nổi dậy ủng hộ dân chủ đang làm rung chuyển thế giới Arab.
Phát biểu trước báo giới, ông Obama nói: “Chúng tôi đã có cuộc thảo luận toàn diện về những gì đã xảy ra ở Trung Đông. Giữa lúc làn gió thay đổi đang tràn qua thế giới Arab, việc đạt được một giải pháp hòa bình giữa Palestine và Israel hiện trở nên quan trọng hơn bao giờ hết”. Tổng thống Obama cho biết thêm ông và người đồng cấp Peres đã có chung quan điểm giờ là thời điểm của “thách thức và cơ hội”. Trong khi đó, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Mark Toner cùng ngày cho biết Mỹ bày tỏ quan ngại về các kế hoạch của Israel xây dựng thêm hơn 900 căn nhà mới tại Đông Jerusalem, khu vực được người Palestine khẳng định là một phần của thủ đô của nhà nước trong tương lai. Ngoại trưởng Anh William Hague trong một tuyên bố cũng chỉ trích kế hoạch nói trên của Tel Aviv, cho rằng động thái này đã làm xói mòn các nỗ lực hòa bình, gây thêm sự công phẫn của thế giới Arab đối với nhà nước Do Thái.
Nguyên Châu
