Trong lúc áp lực của phương Tây vẫn đổ dồn lên Tổng thống Libya Muammar Gaddafi bằng những cuộc không kích từ ngày 19-3 đến nay, sự hoài nghi về mục đích thật sự của sứ mệnh thiết lập vùng cấm bay trên bầu trời Bắc Phi càng gia tăng.
Các cuộc không kích của phương Tây, bao gồm Mỹ, Pháp, Anh, Đan Mạch và Italia, đã phá hủy hệ thống phòng không của Libya, nhiều xe tăng và những vũ khí hạng nặng của lực lượng Chính phủ Tripoli. Mặc dù các nhà lãnh đạo phương Tây, trong đó có Thủ tướng Anh David Cameron, đã nhấn mạnh về “tính hợp pháp, sự cần thiết và tính đúng đắn” của các hoạt động quân sự mà Mỹ và đồng minh thực hiện, nhưng sự can thiệp này được cho là vượt quá giới hạn của Nghị quyết mà Liên Hợp Quốc áp đặt với Libya.
Giới quan sát và các nhà phân tích nhận định: Sự can thiệp quân sự đã minh chứng rằng, một số cường quốc phương Tây đang tỏ rõ động thái “thọc tay” vào xung đột nội bộ Libya, cho dù trước đó họ đưa ra cam kết ngược lại.
Thổ Nhĩ Kỳ - nước Hồi giáo duy nhất trong Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) - vốn phản đối các cuộc không kích. Tuy nhiên, sau nhiều ngày đàm phán, hầu hết thành viên của tổ chức này, kể cả Thổ Nhĩ Kỳ - lại đồng ý tiếp quản các hoạt động chống Libya, cho dù Thủ tướng Recep Tayyip Erdogan và Ngoại trưởng Ahmet Davutoglu nhấn mạnh rằng, Ankara sẽ không bao giờ sử dụng lực lượng quân sự bởi cuộc chiến nhằm vào đất nước Bắc Phi khác với chiến tranh ở Afghanistan hay Iraq.
Bản thân NATO đang chia rẽ xung quanh sứ mệnh tại Libya. Anh và Pháp muốn hành động nhanh chóng, các nước khác giữ quan điểm ngược lại. Thổ Nhĩ Kỳ muốn làm trung gian cho việc ngừng bắn, còn Qatar hy vọng các nước Arab sẽ không đứng bên lề mà cùng chia sẻ trách nhiệm.
Trách nhiệm ở đây là gì vẫn chưa được lý giải, nhưng điều mà phương Tây gọi là “giải pháp quân sự” cho khủng hoảng Libya lại bị dư luận Mỹ, Anh cùng nhiều nước cho rằng, đó là bức màn cho những tham vọng. Và mục tiêu được nhắm đến chính là nguồn lợi dầu mỏ - như Bulgaria từng lên tiếng. Đến nay, Bulgaria là thành viên duy nhất trong NATO không ngần ngại chỉ trích vấn đề này.
VĨNH AN
