Tổng thống Iran Mahmoud Ahmadinejad không chỉ bị áp lực từ bên ngoài và phe đối lập trong nước, mà chính những người ủng hộ ông cũng đang đặt ra những điều kiện mạnh mẽ để buộc ông phải thay đổi các quyết định của mình, nếu không khó tồn tại trên cương vị hiện nay.
Trang web “Ayandeh” của Iran ngày 6-5 cho biết Đại Giáo chủ Iran Ali Khamenei, đã bất ngờ đưa ra tối hậu thư cho Tổng thống Ahmadinejad về việc phục hồi chức vụ cho Giám đốc cơ quan tình báo quốc gia Heydar Moslehi, nhằm ngăn ông Ahmadinejad kiểm soát hệ thống an ninh của đất nước. Động thái này diễn ra sau khi Đại Giáo chủ Khamenei đã phủ quyết quyết định của ông Ahmadinejad về việc sa thải ông Moslehi hồi tháng trước. Trang web “Ayandeh“ dẫn lời cố vấn Tổng thống Morteza Aqa-Tehrani nói rằng tại một cuộc họp trong tuần này giữa ông Khamenei và Ahmadinejad, Đại Giáo chủ Khamenei đã thúc ép Tổng thống chấp nhận ông Moslehi là Giám đốc Cơ quan tình báo quốc gia hoặc phải từ chức Tổng thống. Theo ông Agha-Tehrani, Tổng thống Ahmadinejad chưa đưa ra quyết định cuối cùng về tối hậu tư của nhà lãnh đạo tối cao Đại Giáo chủ Khamenei.
Đại Giáo chủ Khamenei người đã ủng hộ ông Ahmadinejad sau khi tái cử Tổng thống năm 2009, trong một cuộc bỏ phiếu bị phủ bóng đen bởi những cáo buộc về gian lận bầu cử. Báo chí nước này nhận định bất đồng giữa nhà lãnh đạo tối cao và Tổng thống đang vượt ra khỏi vụ việc của giám đốc tình báo Iran. Giới quan sát cho rằng bất đồng chính giữa Tổng thống Iran và các thủ lĩnh tôn giáo là Chánh văn phòng của ông Ahmadinejad, Esfandiar Rahim-Mashaei. Ông Mashaei được cho là phản đối cơ cấu nhà nước do giới tăng lữ chi phối và ủng hộ hướng đi mang tính dân tộc chủ nghĩa hơn trong việc điều hành đất nước. Trước sự ủng hộ mạnh mẽ của ông Ahmadinejad đối với ông Mashaei, giới giáo sĩ buộc tội Tổng thống Iran cố làm suy yếu tầm ảnh hưởng và nguyên tắc Hồi giáo trong hệ thống cai trị Iran.
Trong khi đó, nhật báo “Cánh cửa” của Jordan vừa dẫn các nguồn tin từ phe đối lập Iran cho biết các cuộc đụng độ đẫm máu đã xảy ra ngày 8-5 tại Tehran giữa những người ủng hộ Tổng thống Iran Ahmadinejad và những người trung thành với Đại Giáo chủ Khamenei khiến nhiều người bị thương nặng. Đụng độ diễn ra trước nhà ga xe điện ngầm ở cổng phía Bắc đài Chapel của Tehran, sau khi nổ ra tranh cãi giữa hai bên. Theo các nguồn tin, Basij và Ansar Hizbullah, những người ủng hộ Đại Giáo chủ Khamenei, cũng tụ tập tại quảng trường Muneeriyyah ở phía Nam Tehran, giữa lúc cảnh sát thắt chặt các biện pháp an ninh để ngăn người ủng hộ anh rể của tổng thống, Esfandiar Rahim Mashaei, tổ chức một sự kiện tôn giáo ở đó.
Những diễn biến đó đang đặt ra cho ông Ahmadinejad những thách thức nghiêm trọng từ nhiều phía, nhất là trong bối cảnh Mỹ và phương Tây gia tăng các biện pháp trừng phạt xung quanh vấn đề hạt nhân, cũng như tác động các biến cố chính trị từ khu vực Trung Đông và Bắc Phi, một nhân tố để cho phe đối lập thực hiện các cuộc biểu tình chống chính phủ nhằm lật đổ tổng thống và làm thay đổi cơ cấu chính trị hiện nay của Iran.
NGUYÊN CHÂU
