Vấn đề an ninh châu Á, an ninh Biển Đông trong những ngày qua trở nên nóng bỏng, khi Trung Quốc (TQ) tiến hành một loạt các hoạt động gây hấn có hệ thống và táo bạo nhằm vào Việt Nam và Philippines, trong một chiến dịch rộng lớn và lâu dài để giành quyền kiểm soát toàn bộ khu vực giàu dầu mỏ và tài nguyên này.
Thế nhưng một nghịch lý đang diễn ra là việc nói nhưng không đi đôi với làm của TQ. Điều đó không chỉ có nhân dân Việt Nam hiểu rõ mà bạn bè quốc tế cũng không khó để nhận ra. Báo Business Week (Mỹ) số ra ngày 9-6 nhận định sự kiện tàu TQ phá hoại cáp của tàu thăm dò dầu khí Viking 2 của Việt Nam xảy ra chỉ bốn ngày sau khi bộ trưởng quốc phòng TQ Lương Quang Liệt khẳng định tại hội nghị đối thoại Shangri-La ở Singapore rằng Trung Quốc không phải là mối đe dọa về an ninh! Còn ông Christopher Roberts, nghiên cứu viên cao cấp về vấn đề châu Á ở đại học Canberra (Australia) nhận xét: “Lời nói và hành động thực tế của TQ xem ra có khác biệt. Tôi nghĩ những lời nói của bộ trưởng Lương Quang Liệt tại hội nghị chỉ để an ủi các nước tranh chấp chủ quyền tại Biển Đông. Tôi cũng khẳng định với những sự việc phát sinh gần đây, các quốc gia như Việt Nam và Philippines sẽ lắng nghe những lời nói đó với con mắt nghi ngờ”.
Theo người phát ngôn bộ ngoại giao Mỹ Mark Toner ngày 11-6 cho hay, “Mỹ và cộng đồng quốc tế phần lớn đều có chung mối quan tâm đến việc duy trì an ninh hàng hải trong khu vực vì tự do hàng hải, phát triển kinh tế và tôn trọng luật pháp quốc tế. TQ vẫn không ngừng lên tiếng cam kết về hòa bình ổn định ở Biển Đông, tuy nhiên, vị thế bành trướng của nước này trên lĩnh vực hàng hải đã tạo ra những mối quan ngại cho các quốc gia trong khu vực”. Nói cách khác, TQ nói vậy nhưng không phải vậy!
Trong khi đó, trên Báo Asia Times, cựu quan chức ngoại giao Mỹ David Brown cho rằng việc tàu Trung Quốc quấy rối tàu Việt Nam và Philippines trên Biển Đông là hành vi “thô bạo chưa từng thấy”. Báo Philippines Daily Inquirer dẫn lời chủ tịch Thượng viện Philippines Juan Ponce Enrile mô tả TQ là “kẻ bắt nạt” trong khu vực. Ông Enrile nhận định TQ đang hành xử theo kiểu nước lớn cậy sức mạnh để bắt nạt các nước nhỏ láng giềng. Báo Jakarta Post (Indonesia) dẫn lời chuyên gia an ninh Andi Widjajanto thuộc đại học Indonesia nhận định việc tàu TQ quấy rối tàu Việt Nam và Philippines cho thấy TQ có ý đồ hành động đơn phương dù luôn lớn tiếng khẳng định muốn theo đuổi đàm phán hòa bình.
Không những vậy, khi phản ứng lại việc Việt Nam tố cáo tàu TQ cắt cáp tàu Viking 2, người phát ngôn bộ Ngoại giao TQ Hồng Lỗi, tối ngày 9-6 đã trắng trợn bịa đặt là “tàu Việt Nam tấn công tàu cá Trung Quốc”! Tương tự, đại sứ TQ tại Philippines Lưu Kiến Siêu tuyên bố việc Philippines tố cáo tàu TQ tấn công tàu thăm dò dầu khí Philippines là “tin đồn nhảm”! Đặc biệt, ông Lưu Kiến Siêu cũng thể hiện thái độ coi thường Công ước LHQ về luật biển (UNCLOS) đến mức trơ tráo khi khẳng định “UNCLOS là công cụ hữu ích để tổ chức và quản lý các vấn đề hàng hải, nhưng không phải là thứ duy nhất để kiểm soát việc các quốc gia đòi chủ quyền trên biển”!
Rõ ràng, các sự kiện xảy ra gần đây trên Biển Đông được coi là hành động leo thang trong chuỗi các động thái xâm phạm của TQ đối với vùng biển thuộc chủ quyền không thể tranh cải của Việt Nam, từ bắt giữ, đánh đập, đòi tiền chuộc các ngư dân Việt Nam đánh bắt xa bờ tại Hoàng Sa, Trường Sa, đến tấn công tàu khảo sát thăm dò dầu khí trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Ấy vậy mà người phát ngôn bộ ngoại giao TQ Hồng Lỗi vu cáo rằng Việt Nam xâm phạm chủ quyền của họ và trắng trợn bịa đặt là “tàu Việt Nam tấn công tàu cá Trung Quốc” nên khi tháo chạy đã vướn phải cáp của tàu Viking 2!
Không khách quan, không trung thực với các sự kiện xảy ra là điều không thể chấp nhận được trong các quan hệ quốc tế. Hơn thế, nói phải đi đôi với làm thì những tuyên bố chính trị của các nhà lãnh đạo TQ về việc tôn trọng độc lập, chủ quyền, giải quyết các vấn đề còn gây tranh cãi ở Biển Đông trên tinh thần xây dựng, hợp tác vì hòa bình, ổn định với các nước láng giềng mới có giá trị, còn không thì chính những hành động thực tế như đã xảy ra sẽ làm cho mọi ngôn từ hoa mỹ trở nên sáo rỗng mà thôi.
Nguyên Châu
