Cuộc chiến tranh ở Libya vừa kết thúc với phần thắng thuộc về phe đối lập do Mỹ và phương Tây trợ giúp đắc lực như là một sự khích lệ mạnh mẽ cho Nhà Trắng và các đồng minh của mình nghĩ tới những cuộc chiến tranh khác để giải quyết những “cái gai” còn lại ở khu vực Trung Đông và Bắc Phi.
Trước hết đó là Syria. Cuộc nổi dậy của phe đối lập mà đỉnh cao là gần 6 tháng qua đã đẩy quốc gia này tới bờ vực của cuộc chiến, mà Libya là hình mẫu. Mỹ không ít lần tìm cách để trừng phạt Syria, nhưng đã bị Nga và Trung Quốc bác bỏ. Ngày 2-11, Chính phủ của Tổng thống Obama lại một lần nữa yêu cầu Tổng thống Bashar al-Assad từ chức, bất chấp nỗ lực của Liên đoàn Arab vừa thông báo Syria đã thỏa thuận về một kế hoạch đình chỉ các vụ trấn áp bạo động đối với người biểu tình.
Phát ngôn viên Nhà Trắng Jay Carney đã nói với các nhà báo rằng ông Assad đã mất đi tư cách chính đáng để cai trị. Giọng điệu này giống như họ đã từng ám chỉ lên ông Gaddafi trước khi nổ ra cuộc chiến tranh có sự tham gia của Mỹ và NATO chống Tripoli.
Đối với Iran, tình hình có vẻ căng thẳng hơn, khi Mỹ đẩy mạnh các biện pháp trừng phạt, nhất là sau vụ Mỹ tố cáo 2 công dân nước này thuộc lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran, âm mưu thực hiện tấn công khủng bố nhằm giết đại sứ Saudi Arabia Adel al-Jubeir bằng cách đánh bom một khách sạn ở Washington. Cuộc đấu khẩu này ngày càng gia tăng các lời lẽ, kể cả một cuộc chiến tranh khốc liệt sẽ xảy ra bất cứ lúc nào. Các nhà quan sát chính trị cho hay Mùa Xuân năm tới có thể sẽ là giai đoạn chủ chốt của việc Mỹ đưa ra quyết định tấn công quân sự nhằm vào Iran hay không?
Trong khi đó, đồng minh chiến lược của Mỹ tại châu Âu là Anh đã sẵn sàng cho một cuộc tấn công như vậy. Báo Anh ngày 2-11 tiết lộ, Bộ Quốc phòng Anh cho rằng Mỹ có thể quyết định thúc đẩy các kế hoạch tấn công bằng tên lửa nhằm vào các cơ sở hạ tầng chủ chốt của Iran. Theo các quan chức Anh, nếu Washington thúc đẩy các kế hoạch này, họ sẽ nhận được sự trợ giúp về quân sự của Anh. Để chuẩn bị trước cho một cuộc tấn công tiềm tàng, các nhà hoạch định quân sự Anh đang xem xét việc triển khai các tàu chiến và tàu ngầm trang bị tên lửa hành trình Tomahawk của Hải quân Hoàng gia ở vị trí nào là tốt nhất. Đây là một phần trong chiến dịch tấn công từ trên không và trên biển.
Nhưng tiết lộ mới đây càng làm cho dư luận nghĩ về một cuộc chiến tranh nhằm vào Iran là khó tránh khỏi, khi dẫn lời một quan chức cấp cao giấu tên của Israel, tờ “Haaretz” của Israel ngày 2-11 cho biết Thủ tướng Netanyahu đang nỗ lực giành được sự ủng hộ của đa số thành viên trong nội các đối với một cuộc tấn công các cơ sở hạt nhân Iran. Ông Netanyahu cho rằng các hoạt động hạt nhân của Iran sẽ gây nên một mối đe dọa nghiêm trọng đối với Israel nói riêng và toàn thế giới nói chung. Cùng ngày, Bộ Quốc phòng Israel cho biết nước này đã thử nghiệm thành công một hệ thống tên lửa đẩy có khả năng phóng các tên lửa đạn đạo mang đầu đạn hạt nhân. Giới chuyên gia an ninh của Israel nhận định cuộc thử nghiệm này mang nhiều thông điệp về khả năng sẵn sàng sử dụng sức mạnh quân sự của Tel Aviv để kiềm chế và ngăn chặn Tehran trong mọi tình huống.
Bên cạnh đó không loại trừ nguy cơ chiến tranh có thể xảy ra tại Yemen, Algeria… khi mà các phần tử Al-Qaeda Bắc Phi đang ngày một lớn mạnh và cuộc nổi dậy của lực lượng đối lập chống chính quyền chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. Ngoài ra, cuộc xung đột Palestine-Israel vẫn tiếp tục diễn ra ở những cấp độ khác nhau, đặc biệt khi các cuộc đàm phán hòa bình với Israel thất bại, chính quyền Palestine quyết tâm hình thành một Nhà nước độc lập, càng làm cho Tel Aviv và đồng minh số một của mình là Washington tức giận. Mới đây, Tel Aviv còn đe dọa sẽ mở cuộc tấn công tổng lực vào Dải Gaza.
Những diễn biến hiện nay ở khu vực Trung Đông và Bắc Phi làm cho dư luận càng nhận rõ hơn ý đồ của Mỹ , như Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton hôm 19-10, trả lời phỏng vấn Tạp chí Time đã không úp mở khi nói rằng: “Libya cho nước Mỹ một cơ hội để chứng minh thế nào là thực sự tập hợp một sự cam kết mạnh mẽ do Hoa Kỳ dẫn đầu, thế nào là thực sự tin tưởng vào sự cam kết đó nhưng mà phải là sự cam kết bằng sự tham gia trọn vẹn của cả những đồng minh mới mẻ nữa chứ không chỉ những đồng minh quen thuộc của nước Mỹ. Và phải kiên nhẫn xây dựng sự cam kết đó, như điều chúng ta đã làm được, tôi nghĩ đó là điều đã củng cố vị thế của nước Mỹ”?!
Do vậy, chiến tranh sẽ tiếp tục xảy ra ở khu vực Trung Đông và Bắc Phi. Vấn đề chỉ là thời gian nào mà thôi!
Nguyên Châu
