Đương kiêm Thủ tướng Nhật Bản Yoshihiko Noda không chỉ vật lộn với những thách thức từ bên ngoài để duy trì quyền lãnh đạo mà còn đối mặt hàng loạt khó khăn ngay trong nội bộ Đảng Dân chủ (PDJ) cầm quyền. Đỉnh điểm của sự căng thẳng đó là việc thông qua một đạo luật tăng gấp đôi thuế đánh vào người tiêu thụ.
Hãng Kyodo cho biết, với 363 phiếu ủng hộ và 96 phiếu chống, Hạ viện Nhật Bản đã thông qua dự luật tăng thuế tiêu dùng, cho phép Chính phủ tăng thuế tiêu dùng từ 5% hiện nay lên 8% vào tháng 4-2014 và lên 10% vào tháng 10-2015. Đây là chủ trương tâm đắc của Chính phủ do ông Noda lãnh đạo. Việc tăng thuế nhằm tái cân bằng phần nào nguồn thu của Chính phủ lâu nay hơn phân nửa nhờ phát hành trái phiếu, làm tăng tỷ lệ nợ công của Nhật Bản vốn đã rất cao.
Để có được kết quả này, Chính phủ của Thủ tướng Noda phải trải qua nhiều tháng thương lượng với các đảng đối lập là Đảng Dân chủ Tự do (PLD, cánh hữu), New Komeito (cánh trung) về việc cải cách thuế khóa và hệ thống phúc lợi xã hội.
Ngay trong nội bộ PDJ, Thủ tướng Noda đã gắng sức thuyết phục các thành viên của đảng mình và 3 lần liên tiếp khẩn thiết đề nghị “tận đáy lòng” chấp thuận kế hoạch của Chính phủ. Nhưng ông Noda phải đối mặt với sự chống đối dữ dội trong nội bộ đảng, do ông Ichiro Ozawa, một đảng viên lão thành rất thế lực giật dây.
Ông Ozawa (70 tuổi) vốn là người đã tổ chức thành công thắng lợi lịch sử của DPJ tháng 8-2009, được mệnh danh là “tướng quân trong bóng tối”, hay “kẻ hủy diệt”, do xu hướng sử dụng các mánh khóe trong hậu trường, và thành lập rồi lại giải tán các đảng chính trị.
Trong số những người cùng bỏ phiếu chống với ông Ozawa còn có cựu Thủ tướng - người sáng lập ra DPJ, ông Yukio Hatoyama. Ông Hatoyama biện minh thái độ của mình là “Luật này không có trong chương trình hành động đã đưa DPJ lên nắm quyền”, và nói thêm rằng tuy chống đối đạo luật nhưng ông không có ý định rời khỏi đảng.
Còn ông Ozawa cho rằng, việc tăng loại thuế này hiện nay không mang lại lợi ích kinh tế, bên cạnh đó còn là sự bội ước so với những hứa hẹn với cử tri của DPJ trước đây. Theo ông Ozawa, trước hết Chính phủ cần phải cắt giảm các khoản chi tiêu công và khắc phục nạn quan liêu trong bộ máy công quyền, thay vì bắt các công dân phải trả giá. Không những vậy, ông Ichiro Ozawa đe dọa sẽ rời khỏi DPJ, kéo theo một số dân biểu trung thành với ông để thành lập đảng mới.
Theo các nhà quan sát, nếu điều này xảy ra, DPJ có nguy cơ bị mất đa số ở Hạ viện, và Thủ tướng Noda sẽ phải đương đầu với một cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm, dẫn đến việc phải bầu lại Quốc hội trước thời hạn, dự kiến vào giữa năm 2013. Đây là điều mà LDP đối lập đang mong muốn. Tuy nhiên, hiện vẫn chưa thể biết được số lượng nghị sĩ sẽ tách ra theo ông Ozawa, điều này còn tùy thái độ của đảng cầm quyền và các biện pháp trừng phạt dành cho những nghị sĩ ly khai. Có tin Tổng Thư ký DPJ Azuma Koshiishi không muốn trừng phạt nghiêm khắc các nghị sĩ PDJ “tạo phản” để tránh ép họ từ bỏ đảng này theo ông Ozawa thành lập chính đảng mới. Nếu có từ 54 hạ nghị sĩ trở lên từ bỏ PDJ, đảng này sẽ trở thành đảng cầm quyền thiểu số và Chính phủ Nhật Bản đứng trước nguy cơ bị bỏ phiếu bất tín nhiệm tại Quốc hội nếu một nghị quyết như vậy được đưa ra.
Hiện chính trường Nhật Bản đang nín thở chờ xem quyết định cuối cùng của “tướng quân trong bóng tối” là ở lại hay rời bỏ PDJ.
TUYẾT MINH
