Hôm nay (16-11), Quốc hội Nhật Bản dự kiến giải tán, và các cuộc bầu cử sẽ diễn ra vào ngày 16-12 tới để nội các hiện tại không phải trải qua cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm. Nhưng bầu cử sớm thì ông Yoshihiko Noda có nguy cơ bị loại khỏi chiếc ghế Thủ tướng.
Công bố bầu cử sớm là điều ông Noda không hề mong muốn nhưng không còn sự lựa chọn nào khác. Lẽ ra việc kêu gọi bầu cử phải được ông thực hiện sớm hơn, từ cách đây 3 tháng - khi ông hứa với phe đối lập để tranh thủ sự ủng hộ của lực lượng này đối với một số cải cách của Chính phủ, trong đó có luật tăng gấp đôi thuế tiêu dùng lên mức 10%, tham gia hiệp định thương mại tự do châu Á - Thái Bình Dương…
Ông Abe đang tự đặt cược số phận chính trị của mình vào cuộc bầu cử may ít, rủi nhiều, bởi tỷ lệ ủng hộ nội các của ông, theo kết quả thăm dò mới nhất do AP công bố, chỉ dưới 20%. Thậm chí, trong những ngày này, ông Noda chịu sức ép mạnh mẽ từ chính nội bộ đảng của mình. Các chính trị gia của Đảng Dân chủ (DPJ) đang tranh cãi gay gắt, kêu gọi ông từ chức để tránh thất bại cho đảng cầm quyền nếu phải bầu cử.
Ngay lập tức ít nhất 2 thành viên DPJ đã tuyên bố rút khỏi đảng. Động thái này càng làm khó Thủ tướng Noda khi ông bị chỉ trích trong việc GDP quý 3 năm nay của Nhật Bản sụt giảm 0,9%; dự báo trong quý 4, GDP sẽ tiếp tục sụt giảm, đẩy nền kinh tế lớn thứ ba của thế giới - quốc gia đang có dân số già hóa nhanh nhất vào suy thoái. Nợ công của Nhật hiện lên tới 983.300 tỷ yen (12.400 tỷ USD) và dự báo chạm ngưỡng 1 triệu tỷ yen vào cuối năm tài khóa 2012.
Theo Reuters, với việc tổ chức bầu cử sớm ở Nhật Bản, căng thẳng giữa Tokyo với Bắc Kinh liên quan đến tranh chấp lãnh thổ sẽ tạm lắng xuống. Thực tế, một trong những nguyên nhân làm kinh tế Nhật Bản sụt giảm là tranh chấp với Trung Quốc đã làm tổn hại đến hàng hóa xuất khẩu của xứ sở hoa anh đào vào thị trường lớn Bắc Kinh.
Những ngày gần đây, ông Noda nói rằng sẽ thúc đẩy đàm phán về các thỏa thuận thương mại tự do mà Nhật Bản vốn xem là sống còn trong việc phục hồi nền kinh tế đang đình trệ. Song, cũng giống các nhà lãnh đạo khác, ông không còn thời gian để thực hiện điều này nên dù muốn thì cũng lực bất tòng tâm. Và như thế, trong vòng 6 năm qua, Nhật Bản có tổng cộng 6 Thủ tướng.
Giáo sư Khoa học chính trị Koichi Nakano tại Đại học Sophia cho rằng, thất bại liên tiếp của các Thủ tướng Nhật Bản do nước này đã đặt kỳ vọng thiếu thực tế vào các nhà lãnh đạo. Ông Nakano cũng không loại trừ nguyên nhân năng lực lãnh đạo kém…
LDP đang thúc giục ông Noda phải thực hiện lời hứa bầu cử. Đang dẫn đầu trong các cuộc thăm dò dư luận, đảng này mong muốn bầu cử để có cơ hội giành lại quyền lãnh đạo. Tuy nhiên, các thăm dò cũng cho thấy, ½ số cử tri chưa quyết định ủng hộ DPJ hay LDP, hoặc ủng hộ các đảng phái khác. Dẫu vậy thì số phận chính trị của ông Noda vẫn rất mong manh…
VĨNH AN
