Tổng thống Ukraine Viktor Yanukovych đã trải qua một chặng đường gian nan, bởi ông từng bị lật đổ trong cuộc Cách mạng cam năm 2004.
6 năm sau đó, ông Yanukovych trở lại làm Tổng thống và một lần nữa đối mặt với các cuộc biểu tình quy mô lớn trên đường phố Kiev. Những người biểu tình muốn Tổng thống của họ phải từ chức. Không có dấu hiệu nào cho thấy ông Yanukovych biết cách giải quyết khủng hoảng hiện tại. Song, nhà lãnh đạo này dường như dựa vào những “chiến thuật” từng giúp ông “sống sót”.
Ukraine bị đẩy vào cuộc khủng hoảng sâu sắc từ tháng 11 vừa qua khi Tổng thống Yanukovych bỗng nhiên phớt lờ một thỏa thuận chính trị và kinh tế vốn được chờ đợi từ lâu với Liên minh châu Âu (EU). Thay vào đó, ông quyết định tập trung khôi phục quan hệ thương mại với Nga. Việc xa EU, gần Nga làm nhiều người dân Ukraine tức giận, nhất là ở thủ đô Kiev và các khu vực phía tây của đất nước.
Với Tổng thống Yanukovych, việc xích lại gần Nga là “sự lựa chọn tự nhiên”. Hơn ai hết, ông hiểu rõ những người ủng hộ mình là người dân ở phía đông Ukraine - vốn chủ trương thân Nga, cũng là nơi ông trưởng thành và bắt đầu sự nghiệp chính trị. Để an vị được chiếc ghế Tổng thống, ông Yanukovych cần sự hậu thuẫn của các ông chủ than đá và thép ở khu vực phía đông, trong khi các ngành công nghiệp của khu vực này lại phụ thuộc vào thị trường Nga.
Tuy nhiên, đứng trước sức ép của phe đối lập và những người biểu tình, Tổng thống Yanukovych tiếp tục khẳng định rằng, tương lai của Ukraine phụ thuộc vào châu Âu và ông có thể vẫn ký thỏa thuận với EU vào mùa xuân tới. Tổng thống Yanukovych đã lần lượt có các cuộc gặp gỡ với người đồng cấp Nga Vladimir Putin, các nhà ngoại giao phương tây và thực chất ông muốn làm vừa lòng cả hai, tức là phải dung hòa giữa Mátxcơva với Brussels.
Điều đáng nói là kinh tế Ukraine rơi vào suy thoái hơn một năm nay và chính phủ đang cần viện trợ của nước ngoài. EU vẫn có những hứa hẹn về lợi ích kinh tế lâu dài cho Ukraine nhưng châu lục già cỗi này trong nhiều năm qua không đáp ứng được kỳ vọng của Kiev. Còn Nga cũng có thể sẵn sàng đưa ra gói cứu trợ và mức giá khí đốt phù hợp hơn, dĩ nhiên sẽ mang lại lợi ích kinh tế cho quốc gia từng thuộc Liên Xô cũ. Mátxcơva cũng mong muốn Ukraine sẽ gia nhập khối thương mại Nga. Song, nếu ông Yanukovych ký thỏa thuận với ông chủ Điện Kremlin thì phản ứng trên đường phố Kiev sẽ nghiêm trọng hơn nữa.
Mọi việc vẫn đang chờ bản lĩnh của ông Yanukovych.
VĨNH AN
