Chỉ sau 45 ngày Cộng đồng ASEAN chính thức ra đời, trong 2 ngày 16 và 17-2 vừa qua (theo giờ Việt Nam), Hội nghị Cấp cao đặc biệt ASEAN - Hoa Kỳ là sự kiện có ý nghĩa chính trị hết sức đặc biệt cho cả hai phía về việc coi trọng mối quan hệ của nhau nhằm hướng đến mục tiêu chung là “Thúc đẩy thịnh vượng khu vực theo hướng phát huy tinh thần kinh doanh và sáng tạo”.
Hội nghị là cơ hội để các nhà lãnh đạo ASEAN và Hoa Kỳ tái khẳng định cam kết với các nguyên tắc cơ bản của quan hệ đối tác chiến lược, đồng thời đưa ra những đường hướng trong tương lai của quan hệ Hoa Kỳ - ASEAN.
Trước hết, đối với Hoa Kỳ, việc tổ chức Hội nghị Cấp cao đặc biệt ASEAN - Hoa Kỳ tại California cho thấy, chính phủ của Tổng thống Barack Obama xem ASEAN là đối tác chiến lược quan trọng trong chính sách đối ngoại.
Bởi lẽ, ASEAN là nhân tố không thể thiếu đối với Hoa Kỳ trong chiến lược “xoay trục” chuyển trọng tâm sang châu Á - Thái Bình Dương, và thúc đẩy phát triển kinh tế thông qua Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP).
Trong khi đó, Thủ tướng Malaysia Najib Razak xem đây là hội nghị quan trọng cho cả ASEAN lẫn Hoa Kỳ. Ông Najib nhấn mạnh: Đây là Hội nghị Cấp cao đầu tiên sau khi hai bên nâng cấp quan hệ đối thoại lên đối tác chiến lược hồi tháng 11-2015 tại Kuala Lumpur, Malaysia.
Còn đối với ASEAN, Hoa Kỳ là nền kinh tế lớn nhất thế giới và là đối tác hàng đầu của ASEAN có thế mạnh về khoa học, công nghệ, sáng tạo, hệ thống sản xuất, mạng lưới doanh nghiệp toàn cầu…
ASEAN kỳ vọng Hoa Kỳ sẽ gia tăng các hoạt động hợp tác, đầu tư, chia sẻ kinh nghiệm khởi nghiệp, tri thức, công nghệ giữa các doanh nghiệp ASEAN và Hoa Kỳ nhằm hỗ trợ ASEAN xây dựng môi trường kinh doanh thuận lợi cho đổi mới, sáng tạo, năng động, nâng cao năng lực trong lĩnh vực công nghệ thông tin và phát triển bền vững.
Năm 2014, kim ngạch thương mại Hoa Kỳ - ASEAN đạt 212,4 tỷ USD, trong đó xuất khẩu của ASEAN sang Hoa Kỳ đạt 122,4 tỷ USD. Về đầu tư, Hoa Kỳ là nguồn đầu tư trực tiếp (FDI) lớn thứ 3 vào ASEAN với 13 tỷ USD, chiếm 9,6% tổng số vốn FDI đổ vào khu vực này trong năm 2014.
Sau 2 ngày làm việc, Hội nghị Cấp cao ASEAN - Hoa Kỳ đã ra tuyên bố chung gồm 17 nội dung, trong đó cam kết tôn trọng chủ quyền, sự toàn vẹn lãnh thổ, bình đẳng và độc lập về chính trị giữa tất cả các quốc gia phù hợp với nguyên tắc và quy định của Hiến chương Liên Hợp Quốc, Hiến chương ASEAN và luật pháp quốc tế; cam kết giải quyết hòa bình các tranh chấp, không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực; cam kết chung thúc đẩy hợp tác để giải quyết những thách thức chung trong lĩnh vực hàng hải; nhấn mạnh tầm quan trọng của thịnh vượng chung, phát triển và tăng trưởng bền vững, v.v…
Có thể nói, Hội nghị Cấp cao ASEAN - Hoa Kỳ là bước khởi đầu đầy ý nghĩa để hai bên thống nhất các nguyên tắc và lộ trình hợp tác, phát triển nhằm bảo đảm sự ổn định, hòa bình và phát triển của khu vực Đông Nam Á nói riêng, châu Á - Thái Bình Dương nói chung.
TUYẾT MINH
