Năm 2018, sau khi tham dự Ngày hội nghề nghiệp do Sở LĐ-TB&XH và Trường Cao đẳng Du lịch thành phố tổ chức, Lê Hoàng Ngân, lúc ấy đang là học sinh lớp 12 Trường THPT Trần Phú, quyết định lựa chọn học nghề thay vì vào đại học vì yêu thích nghề làm đẹp. “Tốt nghiệp THPT, em mạnh dạn xin phép ba mẹ đi học nghề làm đẹp. Ban đầu, cả ba lẫn mẹ đều không đồng ý và quyết liệt mong muốn em thi vào đại học.
 |
| Tại Ngày hội nghề nghiệp 2019 do Sở LĐ-TB&XH phối hợp với UBND huyện Hòa Vang tổ chức có khá nhiều em vừa tốt nghiệp THPT trên địa bàn tham gia. |
Tuy nhiên, em đã kiên nhẫn thuyết phục là lực học của em không thể vào đại học, nếu học xong cũng khó kiếm được việc đúng nghề… Cuối cùng, ba mẹ đồng ý và em được theo đuổi sở thích của mình. Hiện, em đang quản lý một tiệm spa trên đường Dương Đình Nghệ (quận Sơn Trà) và tranh thủ học thêm tiếng Hàn. Thời gian đến, em cứng nghề hơn thì sẽ mở một cơ sở spa của riêng mình”.
Tương tự, hai năm trước, ông Lê Tuấn Anh (phường Hòa Khánh Bắc, quận Liên Chiểu) đồng hành với con tham dự Ngày hội nghề nghiệp do Sở LĐ-TB&XH phối hợp với Trường Cao đẳng Nghề tổ chức. Khi ấy, tâm sự cùng chúng tôi, ông Anh lo lắng: “Con tôi học không tốt lắm nên con học nghề thì phù hợp và cũng dễ có việc làm hơn. Tôi đi cùng con đến Ngày hội nghề nghiệp để nắm rõ hơn thông tin và giúp con trong việc chọn nghề cho đúng”.
Mới đây, có dịp gặp lại, ông Anh khoe: “Con trai tôi đã đi làm rồi. Sau khi tốt nghiệp, tôi cho cháu học lớp pha chế 6 tháng, sau đó thử việc 6 tháng ở Intercontinetal Resort and Spa Đà Nẵng. Bây giờ, cháu vào làm ở khách sạn Cửa Đại Hội An được mấy tháng rồi, lương cũng ổn”.
Theo phản ánh của các cơ sở giáo dục nghề nghiệp thành phố, khoảng 5 năm trở lại đây, việc phân luồng tuyển sinh ngày càng rõ ràng và theo hướng “năng lực nào thì vào trường đó”. Việc phân luồng chỉ diễn ra giữa các trường đại học công-tư, nếu học lực tốt thì vào trường công có uy tín, nếu học lực hạn chế thì vào các trường đại học công lập; trong khi lượng thí sinh vào trường nghề khá khiêm tốn. Tuy nhiên, nhờ công tác hướng nghiệp, đặc biệt là tác động từ tình trạng thất nghiệp của cử nhân, kỹ sư... đã giúp học sinh định hướng nghề nghiệp thực tế hơn, cơ hội có việc làm cũng cao hơn.
Điều này khá tương đồng với kết quả khảo sát của Sở LĐ-TB&XH năm 2018, có đến 11.813 học sinh tốt nghiệp THCS, THPT vào học các trường nghề, chiếm 21,76% số lượng tuyển sinh vào các cơ sở giáo dục nghề nghiệp ở thành phố. Theo bà Kiều Thị Thanh Trang, Trưởng phòng Dạy nghề Sở LĐ-TB&XH, nhờ có sự phân luồng tốt mà tỷ lệ người học nghề đang ngày càng hợp lý hơn. Năm 2018, trong 54.300 người học nghề ở các cơ sở giáo dục trên địa bàn thành phố, số có trình độ cao đẳng là 8.948 người, trung cấp là 2.772 người và số đông còn lại học sơ cấp nghề hoặc nhóm nghề có thời gian đào tạo dưới 3 tháng.
Chuyển động mang yếu tố tích cực trên là kết quả của sự phối hợp khá tốt giữa ngành LĐ-TB&XH, ngành Giáo dục và các DN trên địa bàn thành phố trong thời gian qua đã tạo nên chuỗi hoạt động từ tư vấn hướng nghiệp đến đào tạo, tuyển dụng. Trong 2 lần tổ chức Ngày hội nghề nghiệp năm 2017 và 2018, có 10.000 học sinh THPT trên địa bàn tham dự.
Theo ông Nguyễn Văn An, Phó Giám đốc Sở LĐ-TB&XH thành phố, với nhiều hoạt động có tính liên kết như Ngày hội tư vấn tuyển sinh, Ngày hội nghề nghiệp và các phiên chợ việc làm… đã giúp nhiều học sinh bậc phổ thông tìm hiểu, xác định được ngành nghề phù hợp với năng lực của mình. Từ đó, các em chọn đúng ngành nghề để học, tạo cơ hội việc làm cao hơn sau khi ra trường.
Xu hướng chọn học nghề phù hợp thay vì vào đại học ngày càng được nhiều học sinh và phụ huynh chọn lựa. Tuy nhiên, để kết quả này ổn định thì trong thời gian đến, công tác tư vấn, hướng nghiệp, tuyển sinh cần duy trì thường xuyên và mở rộng ra nhiều địa bàn quận, huyện thay vì chỉ tổ chức ở cấp độ thành phố. Đặc biệt, các cơ sở giáo dục nghề nghiệp cũng phải đổi mới mạnh mẽ chương trình đào tạo cho sát với yêu cầu thực tế.
Bài và ảnh: Thanh Vân
