Maika Elan là cái tên “tây”, nhưng đó chỉ là nghệ danh của một cô gái Việt. Cô gái nhỏ nhắn, sinh năm 1986 tại Hà Nội tên thật là Nguyễn Thanh Hải, tốt nghiệp Đại học KHXH&NV Hà Nội năm 2008.
Nhiếp ảnh gia Maika Elan |
Việt Nam có hàng ngàn nhiếp ảnh gia đang sinh hoạt tại các hội nhiếp ảnh, các CLB khắp dọc dài đất nước. Việt Nam hằng năm nhập hàng vạn thiết bị chụp ảnh tân tiến và hiện đại không thua kém thế giới. Thế nhưng, trước ngày 15-2-2013, chưa có người Việt nào đoạt giải ảnh báo chí thế giới do Tập đoàn Báo chí thế giới (WPPF) tổ chức. Phải đến Maika Elan - một cô gái trẻ, với những chiếc máy ảnh rất bình thường, thậm chí rất ít tiền, chưa từng “có chân” trong danh sách hội viên Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam - thì cái tên Việt Nam mới lần đầu tiên được WPPF xướng danh trên bục nhận giải.
Với sự kiện này, Maika Elan trở thành người Việt Nam đầu tiên đoạt giải ảnh báo chí thế giới - giải nhất với bộ ảnh “The Pink Choice” (Sự lựa chọn màu hồng) chủng loại “Vấn đề đương đại” (Contemporary Issues). Năm 1972, bức ảnh “Em bé Napalm” của phóng viên ảnh Nick Út (lúc đó làm việc cho Hãng AP) đã được trao giải Pulitzer. Song, Nick Út (tên thật Huỳnh Công Út, SN 1951) là người Mỹ, gốc Việt.
Bộ ảnh của Maika gồm 12 bức, được chọn lọc từ dự án “Yêu là yêu”, chụp gần 50 cặp đôi đồng tính hiện sống ở nhiều nơi trong toàn quốc. Một đề tài cực kỳ nhạy cảm mà người ta muốn giấu, nhưng Maika đã thuyết phục được các nhân vật để chụp không cần che giấu hay làm mờ khuôn mặt, thậm chí còn cung cấp đầy đủ tên tuổi. Dự án này kéo dài hơn một năm, khi được tổ chức triển lãm tại Hà Nội vào tháng 11-2012 cũng gây xôn xao dư luận. Nhiều phụ huynh giật mình, nhiều gia đình qua triển lãm mới biết “sự thật phũ phàng”. Tuy vậy, sự cảm thông, chia sẻ cũng đã được lan tỏa, từ những góc nhìn “không giấu giếm” nhưng đầy chân thành của Maika.
Lịch sử nhiếp ảnh Việt Nam chắc chắn phải có trang cho sự kiện này. Thế nhưng, nói chuyện đó bây giờ thì có thể nhiều người không mấy để ý. Ngay cả với Maika, “choáng” là từ cô dùng khi biết tin mình được giải thưởng ở cuộc thi ảnh báo chí lớn nhất thế giới hằng năm thu hút 103.481 ảnh của 5.666 tác giả từ 124 nước và Ban giám khảo gồm nhiều tên tuổi hàng đầu trong lĩnh vực ảnh báo chí như Phó Chủ tịch Hãng AP của Mỹ Santiago Lyon.
Thông tin giải thưởng đến với Maika vào mồng 5 Tết Nguyên đán Quý Tỵ 2013, khi đó Hà Nội đang mưa phùn. Cô tâm sự: “Giải thưởng quá lớn với tôi. Khi tham gia, tôi chỉ nghĩ là “gửi cho vui”, còn giờ đây tôi thật sự hạnh phúc. Giải thưởng sẽ cho tôi được gặp nhiều nhân vật hàng đầu trong lĩnh vực ảnh báo chí và sẽ được học hỏi rất nhiều. Với các nhân vật của mình, tôi vô cùng biết ơn sự chia sẻ của họ”.
Một số tác phẩm trong bộ ảnh đoạt giải
NGỌC TÂM