Đạo diễn, NSƯT Huỳnh Hùng (Giám đốc Sở Văn hóa-Thể thao thành phố) vừa giới thiệu bộ phim tài liệu “Sóng cửa Hàn” nói về cuộc chiến của quân, dân Việt Nam đánh trả quân xâm lược Pháp vào năm 1858.
 |
| Hình ảnh mở đầu phim tài liệu “Sóng cửa Hàn” do đoàn làm phim cung cấp. |
“Sóng cửa Hàn” dài 30 phút, mở ra bức tranh toàn cảnh về những năm đầu chống Pháp của quân và dân Đà Nẵng. Đoàn làm phim chọn cảnh quay tại những nơi in dấu một thời của cuộc chiến như: thành Điện Hải, nghĩa trủng Hòa Vang, nghĩa địa Pháp - Tây Ban Nha...
Đoàn phim cũng về tận quê hương của danh tướng Nguyễn Tri Phương, kinh đô Huế, lăng vua Tự Đức để có góc nhìn đa chiều về trận đánh năm 1858. Tuy nhiên, theo NSƯT Huỳnh Hùng, những hình ảnh, tư liệu về sự kiện theo thời gian đã không còn nhiều nên đoàn phim phải sử dụng lời bình, phỏng vấn nhiều nhà nghiên cứu lịch sử, dùng đồ họa vi tính để minh họa những trận đánh trên cửa Hàn và sử dụng hình ảnh vở tuồng “Bi kịch của một vị vua thi sĩ” của đoàn ca kịch Huế (tác giả Nguyễn Phước Hải Trung), trong đó thể hiện nỗi niềm vua Tự Đức trong cuộc chiến chống quân xâm lược.
NSƯT Huỳnh Hùng tâm sự, sự kiện thực dân Pháp tấn công Đà Nẵng vào năm 1858 đã được đề cập trong nhiều công trình nghiên cứu và các bộ phim tài liệu khác, nhưng nhiều năm làm phim tài liệu cộng thêm thời gian nghiên cứu, làm hồ sơ về thành Điện Hải, ông đã có góc nhìn khác về sự kiện này.
Do đó, bộ phim không chỉ nêu lên lòng dũng cảm, gương hy sinh của người dân Đà Nẵng cùng quân và dân cả nước đồng lòng đứng lên chiến đấu bảo vệ độc lập chủ quyền đất nước trước dã tâm xâm lược của thực dân Pháp, mà còn đề cập vai trò của vua Tự Đức và triều đình nhà Nguyễn trong cuộc chiến năm 1858.
“Lâu nay sách sử và nhiều người có những nhận xét đánh giá, tôi cho là chưa thật sự khách quan về vai trò của nhà Nguyễn nói chung và vua Tự Đức nói riêng trong cuộc chiến chống giặc ngoại xâm tại Đà Nẵng. Bởi tại chiến trường Đà Nẵng, vị vua này đã thể hiện quyết tâm bảo vệ Tổ quốc, góp công lớn vào trận thắng liên quân Pháp - Tây Ban Nha, đánh bại ý đồ đánh nhanh, thắng nhanh của giặc, mà nhiều nhà nghiên cứu cho rằng đây là trận thắng quan trọng, mang tầm chiến lược trong thời kỳ chống thực dân Pháp”, NSƯT Huỳnh Hùng nêu quan điểm.
Dẫn chứng NSƯT Huỳnh Hùng nêu ra là trận chiến kháng Pháp của quân và dân Đà Nẵng diễn ra 18 tháng ròng rã, cuối cùng thực dân Pháp không thắng được bằng giải pháp quân sự, phải rút vào đánh Gia Định, sau đó ra đánh ở Hà Nội và không bao giờ trở lại Đà Nẵng bằng giải pháp quân sự.
Trong cuộc chiến 1858, lâu nay thường nói là quân dân ta hy sinh, điều đó đúng nhưng chưa đủ, phải có người chỉ huy cuộc chiến và đọc lịch sử cho ta thấy vua Tự Đức đã điều binh, khiển tướng, đưa đến đây những vũ khí tốt nhất của triều Nguyễn lúc đó để chống giặc, ngay tướng Nguyễn Tri Phương cũng được vua Tự Đức điều vào chiến trường Đà Nẵng.
Vua Tự Đức cũng có nhiều chỉ dụ như “ai có công sẽ được thưởng, ai thấy giặc mà chạy thì xử phạt, có khi là chém trước tâu sau”. Chính vua Tự Đức cũng đã chỉ đạo quy tập hài cốt tử sĩ trong chiến đấu với liên quân Pháp - Tây Ban Nha vào hai nghĩa trủng Phước Ninh, Khuê Trung - 2 nghĩa trang đầu tiên trên cả nước.
Ngày 4-12-2017, bộ phim được chiếu ra mắt các nhà nghiên cứu, quản lý văn hóa và nhận được đánh giá cao. Trong thời gian đến, NSƯT Huỳnh Hùng và các cộng sự tiếp tục hoàn chỉnh bộ phim để chiếu trong các hội nghị, hội thảo, phục vụ khách tham quan tại Bảo tàng Đà Nẵng nhằm giới thiệu về một chương lịch sử oai hùng của Đà Nẵng nói riêng và Việt Nam nói chung; đồng thời giới thiệu trong giờ ngoại khóa của học sinh trên toàn thành phố.
“Năm 2018 đánh dấu kỷ niệm 160 năm ngày thực dân Pháp đưa quân tấn công xâm lược Việt Nam tại Đà Nẵng (ngày 1-9-1858). Năm đến, Đà Nẵng sẽ tổ chức nhiều sự kiện kỷ niệm dấu mốc này như hội thảo, kỷ niệm 160 năm liên quân Pháp - Tây Ban Nha tấn công Đà Nẵng, trùng tu những di tích gắn liền với cuộc chiến này. Tôi rất vui vì “Sóng cửa Hàn” sẽ góp tiếng nói trong dịp kỷ niệm 160 năm cuộc chiến chống thực dân Pháp tại cửa Hàn”, NSƯT Huỳnh Hùng chia sẻ thêm.
NGỌC HÀ
