Phát triển văn hóa nông thôn trong giai đoạn mới

Tiêu chí văn hóa đóng vai trò quan trọng trong xây dựng nông thôn mới (NTM), góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống, làm phong phú đời sống tinh thần của người dân. Xác định tiêu chí này là nền tảng, động lực phát triển, huyện Hòa Vang đẩy mạnh các hoạt động, phong trào nhằm từng bước đưa văn hóa, lối sống của người dân theo hướng đô thị.

Nhờ thực hiện tốt tiêu chí văn hóa trong xây dựng nông thôn mới, đời sống tinh thần, nhận thức của nhân dân huyện Hòa Vang ngày càng được nâng cao. TRONG ẢNH: Người dân xã Hòa Tiến luyện tập tiết mục văn nghệ chuẩn bị cho các hoạt động văn hóa của địa phương. Ảnh: XUÂN DŨNG

Lấy văn hóa làm nền tảng

Thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM, bên cạnh phát triển kinh tế, xây dựng kết cấu hạ tầng, nâng cao đời sống vật chất của người dân, huyện Hòa Vang luôn chú trọng công tác bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa. Điều này không chỉ thể hiện trong phát huy di sản, phong tục, tập quán mà còn là giá trị tổng hòa của nhiều yếu tố mang ý nghĩa sâu sắc, đóng vai trò trong xây dựng và phát triển NTM.

Theo UBND huyện Hòa Vang, khi về đích NTM vào năm 2015, huyện tiếp tục duy trì, triển khai các mô hình thúc đẩy văn hóa địa phương phát triển như: “Hộ gia đình đoàn kết, phát triển 2+1”, “Thôn nông thôn mới kiểu mẫu 4 không”, “Thôn không có quảng cáo, rao vặt sai quy định”… Đến nay, 11 xã trên địa bàn huyện đều đạt tiêu chí văn hóa NTM. Trong đó, hệ thống thiết chế văn hóa được đầu tư đạt chuẩn; các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thểdục - thể thao được duy trì, tổ chức thường xuyên. Qua đó, tạo sự đồng thuận trong nhân dân, làm nền tảng để huyện tiếp tục triển khai chương trình NTM nâng cao, giai đoạn 2021-2025.

Năm 2021, xã Hòa Phước (huyện Hòa Vang) là một trong 3 địa phương đạt 19/19 tiêu chí chuẩn NTM nâng cao. Trong đó, tiêu chí về lĩnh vực văn hóa luôn được chính quyền địa phương, người dân quan tâm, ủng hộ thực hiện. Ông Lê Viết Tân, cán bộ văn hóa xã Hòa Phước cho biết, trên địa bàn xã có 3 di tích văn hóa lịch sử, đều được thành phố, chính quyền địa phương quan tâm đầu tư, trùng tu trang khang trong năm 2020 và 2021.

Bên cạnh đó, hệ thống thiết chế văn hóa của xã cũng được đầu tư tương đối toàn diện theo chuẩn NTM với 1 sân vận động, 2 thư viện, 10 thôn đều có nhà văn hóa và khu thể thao phục vụ nhu cầu của người dân. Đến nay, 9/10 thôn trên địa bàn đạt thôn văn hóa, trong đó có 3 thôn đạt chuẩn thôn văn hóa kiểu mẫu. “Để thực hiện tốt tiêu chí văn hóa trong xây dựng NTM, địa phương luôn xác định lấy dân làm gốc, mọi hoạt động đều lấy ý kiến và huy động sức dân cùng tham gia. Chính vì vậy, sự đồng thuận trong nhân dân, môi trường văn hóa được giữ ổn định. Các hoạt động lễ hội, văn hóa, văn nghệ, thể thao hằng năm diễn ra sôi nổi với sự tham gia của toàn thể người dân trên địa bàn”, ông Tân nhấn mạnh.

Tiêu chí văn hóa trong xây dựng NTM tại xã Hòa Phước luôn được địa phương quan tâm, gắn với phong trào thi đua “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”. Nhờ vậy, đời sống văn hóa tinh thần, nhận thức của người dân ngày càng được nâng lên rõ rệt. Bà Trần Thị Phượng, trú thôn Nhân Thọ 2 (xã Hòa Phước) cho biết, lâu nay, các mô hình “5 không trong ma chay”, “đám cưới văn minh” luôn được người dân chấp hành và dần trở thành nét đẹp của địa phương.

Hằng năm, xã duy trì tổ chức lễ mừng thọ cho người cao tuổi. Đây là hoạt động nhân văn, thể hiện sự quan tâm của chính quyền trong việc chăm lo đời sống cho nhân dân. “Chúng tôi rất phấn khởi, vui mừng khi quê hương ngày càng đổi thay theo hướng tích cực. Hiện nay, các hủ tục lạc hậu, mê tín dị đoan gần như đã được xóa bỏ. Nếp sống văn hóa, văn minh luôn được người dân tại xã trân trọng, phát huy”, bà Phượng bày tỏ.

Kế thừa và phát triển văn hóa nông thôn mới

Xã Hòa Tiến (huyện Hòa Vang) cũng là địa phương nổi bật trong thực hiện tiêu chí văn hóa trong xây dựng NTM. Nhân dân trên địa bàn xã thường xuyên tham gia các hoạt động văn nghệ, thể dục - thể thao. Đồng thời, thực hiện tốt các quy định về việc cưới, việc tang có văn hóa, tiết kiệm, tổ chức lành mạnh, phù hợp với văn hóa địa phương. Theo Chủ tịch UBND xã Hòa Tiến Nguyễn Thị Thanh Tâm, trong 3 năm trở lại đây, tỷ lệ thôn đạt tiêu chuẩn văn hóa luôn duy trì hơn 70% và hơn 90% hộ gia đình văn hóa. Trên địa bàn xã có Trung tâm thể thao và nhà văn hóa được xây dựng từ nguồn vốn khen thưởng NTM, với tổng diện tích khoảng 10.000m², đáp ứng đầy đủ nhu cầu thể thao, sinh hoạt văn hóa, biểu diễn văn nghệ ngoài trời của người dân. Đặc biệt, có khu khu vui chơi vườn dạo thu hút đông đảo bà con xã Hòa Tiến và người dân các xã lân cận đến vui chơi, giải trí.

“Kế thừa những thành tựu đã đạt được, thời gian đến, xã đẩy mạnh huy động nguồn lực để tạo sự bứt phá mạnh mẽ về cơ sở hạ tầng nông thôn, huy động xã hội hóa thiết chế văn hóa - thể thao. Tập trung thu hút người dân tham gia các hoạt động văn hóa văn nghệ, thể dục - thể thao. Đồng thời, phát triển văn hóa ứng xử, tình làng nghĩa xóm nhằm tạo nên bản sắc văn hóa riêng của địa phương”, bà Tâm cho hay.

Trưởng phòng Văn hóa và Thông tin huyện Hòa Vang Đỗ Thanh Tân cho biết, với nỗ lực của cán bộ và nhân dân toàn huyện, Hòa Vang đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận trong việc thực hiện tiêu chí văn hóa của chương trình xây dựng NTM. Thuần phong mỹ tục trong văn hóa truyền thống được bảo tồn và phát huy tốt trong đời sống xã hội. Mối quan hệ đoàn kết không ngừng được tô đắp, trở thành truyền thống tốt đẹp trong văn hóa Hòa Vang. Phát huy những thành quả này, giai đoạn 2021-2025, địa phương tập trung triển khai các văn bản hướng dẫn của Trung ương, thành phố về chương trình NTM nâng cao, nhất là đề án “Xây dựng đời sống văn hóa huyện Hòa Vang đến năm 2025 và những năm tiếp theo”. Cùng với đó, đầu tư hoàn thành Trung tâm Văn hóa, Thể thao và Học tập cộng đồng tại các xã; nâng cấp, hoàn thiện hệ thống nhà văn hóa thôn, các khu vui chơi giải trí.

Theo ông Tân, định hướng và quyết tâm của huyện đến năm 2025, Hòa Vang sẽ trở thành đô thị. Ở những mức độ khác nhau, văn hóa, lối sống của người dân sẽ thay đổi theo hướng đô thị. Do vậy, văn hóa Hòa Vang cần phải chuyển đổi để phù hợp với yêu cầu xã hội. “Quan điểm của huyện là xây dựng, phát triển đời sống văn hóa tương xứng với phát triển đô thị, theo hướng kế thừa hợp lý truyền thống. Trong đó, hình thành bản sắc riêng, hài hòa giữa truyền thống - hiện đại, đô thị - nông thôn. Đồng thời học tập, tiếp thu có chọn lọc các yếu tố văn hóa mới, tiến bộ của thời đại để phục vụ nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của huyện; tập trung các hoạt động văn hóa cộng đồng, xây dựng đời sống văn hóa theo hướng chuyển dần từ văn hóa nông nghiệp, nông thôn sang văn hóa đô thị theo yêu cầu của quá trình đô thị hóa”, ông Tân cho biết.

XUÂN DŨNG