Tính nhân văn của quy định bắt buộc

Theo thông tin của Bộ Y tế, đến giữa tháng 5-2015, số người tham gia Bảo hiểm y tế (BHYT) cả nước giảm 1,6 triệu so với cuối năm ngoái vì nhiều lý do, trong đó có lý do quy định bắt buộc tham gia BHYT theo hộ gia đình còn mới mẻ.

Nhiều người dân huyện Hòa Vang nhận thức đúng về lợi ích khi tham gia BHYT. Trong ảnh: Bệnh nhân có BHYT điều trị tại Bệnh viện đa khoa Hòa Vang.

Trong khi đó, Đà Nẵng tiếp tục duy trì mục tiêu về đích BHYT toàn dân (92% dân số) từ cách đây 3 năm. Luật BHYT sửa đổi có hiệu lực từ 1-1-2015 với nhiều điểm mới nhanh chóng được nhân dân trên địa bàn thành phố đón nhận, đặc biệt là quy định bắt buộc tham gia BHYT và tham gia theo hộ gia đình.

Vui vì được mua BHYT cho cả nhà

Đoàn công tác của Cơ quan BHXH thành phố đã có chuyến đi thực tế tại một số xã của huyện Hòa Vang tìm hiểu về công tác đưa Luật BHYT sửa đổi đi vào đời sống nhân dân vùng nông thôn. Tại xã Hòa Phong, đoàn công tác đã gặp gỡ một số hộ dân.

Ông Trần Giang ở thôn Bồ Bản 2 cho biết gia đình ông tham gia BHYT tự nguyện cho cả gia đình từ nhiều năm rồi. Quan niệm của ông là đừng chủ quan mình đã khỏe thì không cần mua BHYT vì bản thân ông đã chứng kiến những trường hợp chủ quan như thế, đến khi đổ bệnh gây khốn khó cho cả gia đình vì chi phí điều trị vượt quá khả năng kinh tế gia đình.

Ông cũng nêu trường hợp vợ ông năm 2014 phải điều trị nội trú tại Bệnh viện Đà Nẵng và Bệnh viện Y học cổ truyền trong thời gian 4 tháng ròng. Gia đình ông chỉ phải đóng viện phí phần đồng chi trả 2 triệu đồng. Nếu không có BHYT thì số tiền viện phí lên hơn chục triệu đồng. Đó là món tiền rất lớn đối với người dân vùng nông thôn.

Từ cuối năm 2014, khi nghe cán bộ xã và thôn tuyên truyền, giải thích về những điểm mới của Luật BHYT sửa đổi với nhiều quyền lợi hơn cho người tham gia, ông quyết định đăng ký mua BHYT năm 2015 cho cả 7 thành viên trong gia đình.

Theo quy định mới, số tiền phải đóng khi tham gia BHYT cho cả gia đình thấp hơn so với quy định trước đây nên ông rất phấn khởi khi mua được BHYT cho cả gia đình. Rất nhiều người cùng thôn với ông trước đây chỉ tham gia BHYT cho người hay đau ốm nay cũng quyết định tham gia BHYT cả gia đình.

Ông Bùi Văn Dũng ở thôn Cẩm Toại Tây đã tham gia BHYT tự nguyện nhiều năm phản ánh: Việc mua BHYT cho hai vợ chồng chưa thuận lợi vì quy định phải chứng minh 2 người con của ông đang làm ăn ở xa đã tham gia BHYT, nhưng sau đó, BHXH Việt Nam bỏ quy định này đã tạo điều kiện thuận lợi cho 2 vợ chồng ông mua được BHYT. “Mua để phòng lúc ốm đau mình có sự hỗ trợ nếu không chỉ một trận đau nặng đi nằm viện xong thì mình cũng thành người nghèo luôn”, ông nói.

Chị Trần Thị Duẩn, cán bộ xã Hòa Phong là đại lý của BHXH huyện Hòa Vang cho hay: Ban đầu, khi tuyên truyền về quy định bắt buộc tham gia BHYT cả gia đình cũng có người dân phản ứng vì họ chỉ muốn mua cho người già, người hay đau ốm trong gia đình. Nhưng khi được giải thích về mức đóng giảm dần và những quyền lợi ưu việt hơn trước, người dân nghe ra nên đa số đồng thuận.

Có người sau khi mua được BHYT cho cả gia đình đã cảm ơn người làm cho họ hiểu và nhận thức được lợi ích khi tham gia BHYT. Chính người dân mua BHYT gia đình tiếp tục là những người tuyên truyền để những hộ dân khác cùng tham gia BHYT. Đến cuối tháng 5-2015, xã Hòa Phong đã đạt tỷ lệ 92,5% dân số.

Làm cho toàn dân hiểu và ủng hộ

Nhằm đạt đến mục tiêu BHYT toàn dân, Luật BHYT sửa đổi có quy định bắt buộc tham gia BHYT và tham gia theo hộ gia đình. Cần phải làm cho người dân nhận thức đầy đủ tính nhân văn của quy định bắt buộc này.

Theo đó, Cơ quan BHXH huyện Hòa Vang đã thực hiện tốt vai trò tham mưu lãnh đạo Huyện ủy, UBND huyện Hòa Vang và phối hợp với các ngành liên quan tổ chức hội nghị tuyên truyền chính sách BHYT, những điểm mới của Luật BHYT sửa đổi đến với cán bộ, công chức, viên chức và nhân dân. BHXH huyện đã phối hợp với Đài truyền thanh huyện xây dựng chuyên mục chính sách BHYT phát sóng vào buổi trưa thứ hai, tư và sáu, vào buổi tối thứ bảy, chủ nhật hằng tuần.

Thông tin được Đài truyền thanh 11 xã tiếp sóng đưa đến 119 thôn. BHXH huyện đã phối hợp với Phòng Y tế huyện tham mưu UBND huyện giao chỉ tiêu phát triển BHYT hộ gia đình cho các xã trong năm 2015, để cuối năm căn cứ kết quả thực hiện phát triển BHYT hộ gia đình từng xã để xét thi đua, khen thưởng. Tham gia BHYT cũng được xác định là một trong những nội dung để xây dựng nông thôn mới.

Ông Hà Liễu, Phó Giám đốc BHXH huyện Hòa Vang cho biết:  Nhiều người dân còn lạ lẫm với quy định bắt buộc tham gia BHYT theo hộ gia đình nên thắc mắc, không muốn tiếp tục tham gia, nhất là các đối tượng trước đây đã tham gia BHYT tự nguyện theo từng cá nhân. Nguyên nhân là do công tác tuyên truyền, giải thích cho nhân dân hiểu đầy đủ về tính ưu việt của Luật BHYT sửa đổi chưa kịp thời, sâu rộng đến từng thôn, từng hộ dân.

Vì vậy, BHXH huyện đã tiếp tục tham mưu UBND huyện tổ chức hội nghị tuyên truyền, phổ biến Luật BHYT và các văn bản hướng dẫn liên quan đến 119 trưởng thôn trên địa bàn huyện trong tháng 6-2015, để các trưởng thôn lồng ghép trong các cuộc họp nhân dân thôn để tuyên truyền chính sách BHYT đến trực tiếp với người dân hơn. Tính đến hết tháng 6-2015, tỷ lệ tham gia BHYT toàn dân trên địa bàn huyện đạt 92,1%. Tỷ lệ này sẽ có cải thiện từ nay cho đến cuối năm.

Cùng với huyện Hòa Vang, các quận khác cũng đang tích cực triển khai nhiều giải pháp đưa Luật BHYT sửa đổi đi vào cuộc sống. Khác với địa bàn nông thôn nơi đời sống nhân dân còn khó khăn, vấn đề tham gia BHYT theo hộ gia đình ở các quận không phải là khó khăn lớn khi cả hệ thống chính trị đều vào cuộc. Sự vào cuộc quyết liệt đã làm cho người dân nhận thức được đây là chính sách đảm bảo sự công bằng trong chăm sóc sức khỏe nhân dân và tính bền vững của chính sách an sinh xã hội.

Bài và ảnh: TRƯỜNG THIÊN