Nhãn là một loại quả không những ăn ngon miệng mà còn tốt cho sức khỏe. Từ lâu, với việc xác định long nhãn (vị thuốc chế từ cùi quả nhãn) có vị ngọt, tính ôn, tác dụng bổ dưỡng tâm tỳ, dưỡng huyết, an thần nên y học cổ truyền đã sử dụng long nhãn trong một số bài thuốc với tác dụng bổ dưỡng, an thần.
 |
Những bài thuốc tiêu biểu được chế biến từ nhãn, gồm:
- Chữa chứng mất ngủ, hồi hộp, hay quên: Dùng 100g cùi nhãn và 100g gạo nếp loại ngon, cho thêm nước nấu thành cháo, có thể cho thêm đường phèn hoặc mật ong. Ăn vào buổi sáng hoặc buổi tối.
- Chữa suy nhược cơ thể, thiếu máu: 15g long nhãn, 20g hạt sen, 15g hồng táo, 15g đậu phụng và 50g gạo nếp loại ngon. Dùng những nguyên liệu trên để nấu cháo, có thể thêm đường phèn hoặc mật ong.
- Chữa tâm thận hư nhược: Lấy 250g long nhãn ngâm vào nửa lít rượu loại ngon. Khoảng 2 tuần là dùng được. Mỗi tối trước khi đi ngủ, dùng một ly nhỏ (30ml).
Ngoài ra, kinh nghiệm điều trị còn cho thấy sử dụng nhãn sẽ rất hiệu quả trong các trường hợp sau: Trị tiêu chảy do tỳ hư (30 quả long nhãn khô cùng 3 - 5 lát gừng tươi. Dùng hai thứ nấu nước để uống trong ngày); chữa suy nhược thần kinh (long nhãn và khiếm thực, mỗi thứ 20g, nấu lấy nước uống); chữa chảy máu do chấn thương (dùng hạt long nhãn khô tán mịn rồi đắp lên vết thương); chữa phỏng (lấy vỏ trái nhãn khô tán thành bột rồi trộn với dầu mè, bôi lên chỗ phỏng).
Do hiện có một số người sử dụng lưu huỳnh hoặc hóa chất bảo quản để giữ tươi nên khi mua nhãn, chọn loại có cuống còn xanh, không mua những nhãn có vỏ trắng sạch, đã rụng cành hoặc có dấu hiệu thối nhũn. Mua nhãn về nên hòa muối vào nước sạch để rửa. Khi ăn tuyệt đối không được cho nhãn vào miệng cắn, bởi vỏ nhãn có nhiều nấm, mốc và vi khuẩn, thậm chí có cả hóa chất.
Bích Trâm (st)
