Sau gần 20 ngày tích nước tích cực, mực nước các hồ thủy điện như Sông Bung 4, Đăk Mi 4 và Sông Tranh 2 cơ bản đáp ứng mực nước tối thiểu theo quy định, riêng hồ thủy điện A Vương chỉ tích thêm được 28% so với dung tích thiếu hụt, gây quan ngại thiếu nước trong mùa khô cho hạ du tỉnh Quảng Nam và thành phố Đà Nẵng.
 |
| Nhà máy Thủy điện A Vương đã giảm xả nước phát điện dài hạn nhưng vẫn khó bảo đảm nguồn nước chống hạn hán. |
Ngay sau khi thống nhất giảm lưu lượng xả nước qua phát điện để nâng mực nước hồ chứa lên đạt mức quy định tối thiểu vào ngày 1-2-2016 nhằm vận hành theo quy trình vận hành liên hồ, 2 hồ thủy điện lớn nhất lưu vực sông Vu Gia là A Vương và Sông Bung 4 tiếp tục tách ra khỏi thị trường phát điện cạnh tranh để tích cực tích nước.
Đến nay, mực nước trong lòng hồ thủy điện Sông Tranh 2, Đăk Mi 4 và Sông Bung 4 đã dâng vượt qua mực nước tối thiểu quy định trong quy trình vận hành liên hồ thủy điện thuộc lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn do Chính phủ phê duyệt.
Theo Công ty Thủy điện Sông Bung, sau 20 ngày tích cực tích nước, hồ thủy điện Sông Bung 4 từ chỗ thiếu hụt 55 triệu m3 nước đã tích đến mực nước 221,5m, cao hơn mực nước tối thiểu quy định 0,8m. Tuy vậy, hồ thủy điện Sông Bung 4 vẫn chủ động tích nước và phát điện hợp lý nhằm bảo đảm nguồn nước và nguồn điện trong thời gian tới, đặc biệt là các thời kỳ sử dụng nước và điện gia tăng.
Trong khi đó, theo Công ty CP Thủy điện A Vương, sau hơn 20 ngày tích nước, mực nước hồ thủy điện đã cao thêm 6m, nhưng vẫn thấp nước mực nước dâng bình thường 13m, thiếu hụt 100 triệu m3 nước so với quy định.
Với lưu lượng nước về hồ hiện tại và trong thời gian qua (chưa đạt 20m3/s), khó để nâng mực nước hồ lên mức 375,5m vào ngày 1-2-2016 như đã thống nhất. Ông Lê Đình Bản, Phó Tổng Giám đốc Công ty CP Thủy điện A Vương cho biết: “Trong các năm hạn hán vừa qua, công ty đã chủ động phối hợp tốt với Sở NN&PTNT tỉnh Quảng Nam trong việc phát điện và cung cấp nước nhằm cung ứng đủ nước cho sinh hoạt và sản xuất tại hạ du sông Vu Gia.
Tuy nhiên, với lượng nước hiện tại và tình hình thủy văn có chiều hướng xấu tiếp tục kéo dài do ảnh hưởng bởi El Nino, việc bảo đảm nước cho hạ du trong mùa cạn 2016 là vấn đề vô cùng khó khăn. Công ty phải lên sẵn các kịch bản để đối phó với tình tình”.
Ông Vũ Xuân Khu, Phó Giám đốc Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia (A0) cho biết: “Với tổng công suất khoảng 700MW, chiếm tỷ trọng không lớn của hệ thống điện quốc gia, nhưng các thủy điện miền Trung đóng vai trò quan trọng trong việc điều phối, góp phần bảo đảm an toàn điện, cung cấp điện cho khu vực miền Trung.
Tình hình thiếu nước trên hầu hết các hồ chứa ảnh hưởng đến sản lượng điện là điều rất bất lợi cho ngành điện. Tuy nhiên, chủ trương của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) vẫn đặt vấn đề giải quyết nước cho nhân dân hạ du lên trên hết”.
Ông Trương Xuân Tý, Chi Cục trưởng Chi cục Thủy lợi tỉnh Quảng Nam cho biết, hiện các hồ thủy lợi trên địa bàn tỉnh cũng thiếu hụt nước nghiêm trọng, khó bảo đảm cấp nước sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp trong năm 2016 nếu không có mưa tiểu mãn và mưa bổ sung trong tháng 7, tháng 8-2016.
“Chi cục sẽ lập kế hoạch nhu cầu nước hạ du một cách chi tiết và hiệu quả nhất nhằm tiết kiệm từng “giọt nước” của các hồ thủy điện. Hiện nay, Sở NN&PTNT tỉnh Quảng Nam đặt ra những kịch bản đối phó với các tình huống đặc biệt nhằm giải quyết tình hình thiếu nước chung của tỉnh. Chi cục đã, đang và sẽ tiếp tục có những yêu cầu giảm phát điện để giữ nước, tập trung dự trữ nước cho mùa cạn, nóng, đặc biệt là thời kỳ sử dụng nước gia tăng mùa hè và thu 2016”, ông Trương Xuân Tý nói.
Theo Công ty TNHH MTV Cấp nước Đà Nẵng, độ mặn trên sông Cầu Đỏ đang ở mức rất thấp, không đáng kể do nguồn nước từ các sông, suối chảy về còn nhiều và nhu cầu sử dụng nước không cao. Vì vậy, các hồ thủy điện cần ưu tiên việc tích nước để bảo đảm tập trung nguồn nước cấp cho hạ du trong thời kỳ sử dụng nước gia tăng, cao điểm nhất là bước vào vụ hè thu và mùa nắng nóng, đặc biệt là có nguồn nước dự trữ đối phó với tình trạng khô hạn, nhiễm mặn, thiếu nước vào tháng 8 hằng năm.
Bài và ảnh: HOÀNG HIỆP
