Chuyện xử phạt hành chính xe không chính chủ đã có quy định từ lâu và qua từng giai đoạn được Chính phủ điều chỉnh cho phù hợp. Chẳng hạn như Nghị định (NĐ) số15/20003/NĐ-CP; NĐ số 152/2005/NĐ-CP; NĐ số146/2007/NĐ-CP; NĐ số 34/2010/NĐ-CP; NĐ số71/2012/NĐ-CP và mới nhất là NĐ số171/2013/NĐ-CP. Tại điểm b, khoản 1, điều 30, NĐ số 171 quy định phạt từ 100.000 đồng đến 200.000 đồng đối với cá nhân là chủ mô-tô, xe gắn máy và các loại tương tự xe mô-tô; từ 200.000 đồng đến 400.000 đồng đối với các tổ chức là chủ mô-tô, xe gắn máy và các loại xe tương tự mô-tô thực hiện một trong các hành vi:
“Không làm thủ tục đăng ký sang tên theo quy định khi mua, được cho, được tặng, được thừa kế...”. Theo khoản 4, điều 76, việc quy định tại Điều 30 của NĐ này để xử phạt các cá nhân, tổ chức vi phạm được thực hiện từ ngày 1-1-2017.
Để chuẩn bị thực hiện NĐ của Chính phủ, các cơ quan chức năng đã thông qua các kênh thông tin đại chúng giải thích cho người sử dụng phương tiện nắm bắt cụ thể những trường hợp bị xử phạt, trường hợp nào lưu hành xe tuy không chính chủ nhưng không bị xử phạt ví như chồng sử dụng xe của vợ, những người thân trong gia đình sử dụng chung xe, mượn xe của người khác... và lực lượng CSGT chỉ được phép thông qua các vi phạm khác nếu phát hiện lỗi này mới xử lý chứ không dừng xe để kiểm tra xe có chính chủ hay không.
Xử lý hành vi sử dụng xe không chính chủ là nhằm bảo đảm tốt hơn việc quản lý trật tự xã hội. Thực tiễn chứng minh, việc sử dụng phương tiện không đúng tên người đăng ký để lại quá nhiều phức tạp trong đời sống xã hội, nhất là việc truy tìm đối tượng sử dụng phương tiện không chính chủ hoạt động phạm tội, gây tai nạn giao thông... lẩn trốn.
Chính phủ ban hành nhiều NĐ để đưa ra mức xử phạt song tình trạng không chịu sang tên đổi chủ vẫn cứ tồn tại dai dẳng. Có lẽ sự “ì ạch” này trước hết nằm ở ý thức người sử dụng, tiếp theo là nhiều người nghĩ mình mua mô-tô cũ kỹ, giá tiền chẳng bao nhiêu mà phải lọ mọ tìm tới ba cơ quan hành chính là phòng công chứng để chứng thực mua bán; tới cơ quan thuế kê khai để nộp thuế trước bạ rồi đến CSGT đăng ký.
Việc đi lại nhiều lần làm cho họ mất thời gian, ảnh hưởng đến công việc làm. Hành vi không sang tên, đổi chủ không chỉ gây rối ren, phức tạp về quản lý xã hội mà còn làm thất thu ngân sách Nhà nước.
Để thực hiện việc quản lý phương tiện được tốt hơn, thiết nghĩ không chỉ các cơ quan chuyên ngành cần phải nghiên cứu, tìm tòi mà còn trưng cầu các ý kiến của cộng đồng xã hội để đưa ra biện pháp quản lý mô-tô, xe gắn máy được chặt chẽ. Với lý do đó, tôi xin đề xuất như sau: Nên quy định tổ chức, cá nhân chủ sở hữu xe máy chỉ bán, cho, tặng, thừa kế... xe chứ không được phép bán, cho, tặng, thừa kế... biển kiểm soát (biển số).
Khi chuyển giao xe, đơn vị hoặc cá nhân giao có trách nhiệm tháo biển số mà tổ chức, cá nhân mình đứng tên đăng ký giữ lại. Nếu có nhu cầu mua xe khác thì sau khi làm đầy đủ các thủ tục theo quy định thì mang biển số cũ và hồ sơ xe mới mua đến phòng CSGT hoặc công an quận, huyện và cấp tương đương làm thủ tục đăng ký.
Các đơn vị có thẩm quyền chỉ cần kiểm tra, nếu đúng xe mới mua của đơn vị, cá nhân khác thì cấp giấy chứng nhận đăng ký mô-tô, xe máy theo lý lịch của xe mới như số khung, số máy, màu sơn, xuất xứ... còn biển số thì vẫn giữ nguyên như chủ sở hữu cũ. Đối với đơn vị, cá nhân mua xe mà bị giữ lại biển số cũng thực hiện trình tự như thế.
Làm như vậy, một biển số xe sẽ mãi mãi chỉ gắn với tên một đơn vị hoặc một cá nhân mà thôi, giống như mỗi công dân chỉ mang một dãy số chứng minh nhân dân nhất định, nếu hư hỏng, mất mát làm lại giấy chứng minh nhân dân mới vẫn lấy lại số cũ. Đối với những trường hợp mua xe mà không có biển số cũ để “ghép” vào thì đăng ký biển số mới.
Nếu đơn vị, cá nhân nào tự tiện gắn biển số mà chưa được cơ quan có thẩm quyền làm thủ tục điều chỉnh, đăng ký thì xử phạt theo pháp luật. Tuy việc gắn biển số vào xe khi chưa được điều chỉnh là hành vi bị nghiêm cấm, song chí ít việc quản lý Nhà nước về trật tự xã hội vẫn chặt chẽ hơn một chiếc mô-tô đã mua bán sang tay hàng chục chủ nhân và không rõ ai là người sử dụng cuối cùng như tình trạng hiện nay, bởi tên, địa chỉ đơn vị, cá nhân đang tham gia giao thông trên phương tiện theo biển số đã được quản lý, rất thuận lợi cho việc truy tìm đối tượng sử dụng phương tiện khi cần thiết.
THÁI MỸ
