Nhà bia tưởng niệm 31 đồng bào vô tội bị thực dân Pháp sát hại tại xóm Lan, thôn Cổ Mân (thuộc tổ 21 phường Hòa Xuân, quận Cẩm Lệ) đã được UBND thành phố Đà Nẵng phê duyệt tổng mặt bằng quy hoạch từ năm 2015. Tuy nhiên, việc triển khai hạ tầng kỹ thuật tại điểm được chọn để xây dựng lại nhà bia chứng tích này quá chậm nên tới nay đã hơn 8 năm, công trình vẫn chưa được bố trí đất để thi công.
 |
| Bia tưởng niệm ghi tên 31 đồng bào vô tội xóm Lan (thôn Cổ Mân, phường Hòa Xuân) bị thực dân Pháp sát hại năm 1947. Ảnh: ĐẮC MẠNH |
Qua ghi nhận của phóng viên, hiện nay, nhà bia tưởng niệm 31 đồng bào vô tội bị thực dân Pháp sát hại tại xóm Lan, thôn Cổ Mân nằm trong khuôn viên của Trạm xử lý nước thải Hòa Xuân và thấp hơn so với mặt bằng khu vực xung quanh nhà bia. Con đường dẫn vào nhà bia phải đi men theo lối mòn của Trạm xử lý nước thải Hòa Xuân. Khu vực khuôn viên của nhà bia ước chừng hơn 300m2, phía trước có bảng tên đề “Nhà bia tưởng niệm 31 đồng bào vô tội xóm Lan, Cổ Mân bị thực dân Pháp sát hại năm 1947”. Bên trong có tấm bia ghi tên của 31 đồng bào bị sát hại. Khu vực xung quanh hàng rào cỏ mọc um tùm. Hệ thống tường rào bao quanh bị ngã đổ gần như hoàn toàn.
Ông Kiều Xuân Huấn, Tổ phó tổ dân phố 21, phường Hòa Xuân, kiêm Chi hội trưởng Chi hội hữu nghị Việt Nam - Campuchia phường Hòa Xuân cho biết, thời điểm xây dựng nhà bia tưởng niệm 31 đồng bào này vào năm 1991. Năm 2010, khu vực nhà bia tưởng niệm nằm trong diện quy hoạch, giải tỏa để triển khai dự án Trạm xử lý nước thải Hòa Xuân. Theo đó, nhà bia tưởng niệm quy hoạch di dời ra khỏi khuôn viên Trạm xử lý nước thải, cách vị trí cũ chừng 1km.
“Thành phố đã có quyết định phê duyệt từ năm 2015 nhưng tới thời điểm hiện nay, nhà bia tưởng niệm vẫn chưa được bố trí đất, chưa được triển khai xây dựng lại. Còn vị trí cũ của nhà bia bây giờ nằm trong khuôn viên Trạm xử lý nước thải nên gây khó khăn, bất tiện cho người thân vào thăm viếng, hương khói. Nhân dân và người thân như chúng tôi luôn mong mỏi thành phố tạo điều kiện, bố trí đất ở vị trí phù hợp và sớm xây dựng lại công trình này để đảm bảo tính trang trọng, tôn nghiêm”, ông Huấn bày tỏ và đề xuất, nếu được thì nên chọn lô đất ở khu vực quần thể văn hóa tâm linh cạnh đình làng Cổ Mân (thuộc tổ 21 phường Hòa Xuân) là phù hợp và đáp ứng được nguyện vọng của đông đảo nhân dân.
Theo báo cáo của Phòng Quản lý đô thị quận Cẩm Lệ, nhà bia tưởng niệm 31 đồng bào bị thực dân Pháp sát hại tại thôn Cổ Mân (phường Hòa Xuân, quận Cẩm Lệ) được quy hoạch vị trí nằm trong ranh giới dự án Khu Liên hợp thể dục thể thao Đà Nẵng và đã được UBND thành phố phê duyệt tổng mặt bằng quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 tại Quyết định số 6438/QĐ-UBND ngày 8-9-2015.
Sau đó, UBND quận Cẩm Lệ đã mời các đơn vị liên quan, bàn giao mốc giới theo quy định vào ngày 10-10-2016. Hiện nay, dự án Khu Liên hợp thể dục thể thao Đà Nẵng do Ban Quản lý các dự án đầu tư xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp Đà Nẵng là đơn vị điều hành dự án. Riêng tại vị trí quy hoạch địa điểm được chọn để xây dựng nhà bia chứng tích chưa được hoàn thiện nên chưa đủ điều kiện để triển khai thi công công trình.
UBND quận Cẩm Lệ cũng đã có văn bản đề nghị Ban Quản lý các dự án đầu tư xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp Đà Nẵng đôn đốc đơn vị thi công đẩy nhanh tiến độ thi công hạ tầng tại khu vực để có cơ sở thực hiện các bước tiếp theo và triển khai thi công công trình.
Tuy nhiên, vẫn theo Phòng Quản lý đô thị quận Cẩm Lệ, ngày 11-7-2022, UBND thành phố có quyết định phê duyệt đồ án quy hoạch phân khu xây dựng Khu Liên hợp thể dục thể thao Hòa Xuân (quận Cẩm Lệ) thì trong quyết định này không còn thể hiện vị trí đất đã quy hoạch địa điểm được chọn để xây dựng nhà bia tưởng niệm 31 đồng bào như nội dung tại Quyết định số 6438/QĐ-UBND ngày 8-9-2015.
Theo ông Nguyễn Quang Vinh, Chủ tịch UBND quận Cẩm Lệ cho biết, việc chọn địa điểm để sớm xây dựng lại nhà bia tưởng niệm 31 đồng bào vô tội xóm Lan, thôn Cổ Mân bị thực dân Pháp sát hại năm 1947 là nguyện vọng chính đáng của nhân dân. “Chúng tôi sẽ chỉ đạo Phòng Quản lý đô thị, phối hợp cùng UBND phường Hòa Xuân tiến hành họp lấy ý kiến nhân dân, từ đó chọn địa điểm thích hợp và sẽ triển khai xây dựng lại nhà bia tưởng niệm này trong thời gian sớm nhất”, ông Vinh nói.
Trao đổi với phóng viên Báo Đà Nẵng về nội dung này, Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao thành phố Hà Vỹ cho biết, bia tưởng niệm 31 đồng bào bị sát hại ở Hòa Xuân cùng với khoảng 20 bia tưởng niệm tương tự khác trên địa bàn thành phố hiện chưa phải là di tích được xếp hạng, do đó phạm vi quản lý thuộc UBND quận Cẩm Lệ.
“Nếu vị trí bia tưởng niệm nằm trong khu vực quy hoạch, chưa ổn định thì địa phương cần đánh giá và khảo sát. Đối với nguyện vọng của địa phương và nhân dân về việc xây lại bia mới ở địa điểm thích hợp và có tính ổn định nhằm tạo sự trang nghiêm là chính đáng. Vấn đề này chúng tôi ủng hộ. Còn lãnh đạo địa phương có trách nhiệm xem xét và lấy ý kiến nhân dân để triển khai cho hợp lý. Nếu địa phương cần hỗ trợ về chuyên môn thì có thể tham vấn, phía sở sẽ sẵn sàng hỗ trợ”, ông Vỹ cho hay.
ĐẮC MẠNH
