Trong lời nói sau cùng tại phiên tòa chiều ngày 4-4, bị cáo Đoàn Văn Vươn đã gửi lời cảm ơn tới Tổng bí thư, Chủ tịch nước, Chính phủ và các ban ngành. Bị cáo Đoàn Văn Quý thì bật khóc tại tòa.
Ngày 4-4, phiên tòa sơ thẩm của Tòa án nhân dân TP Hải Phòng xét xử vụ án “Giết người” và “Chống người thi hành công vụ” xảy ra tại đầm tôm hộ gia đình ông Đoàn Văn Vươn vào ngày 5-1-2012 bước sang ngày xét xử thứ ba.
8 giờ 10 sáng, đại diện Viện kiểm sát nhân dân TP Hải Phòng đọc bản luận tội và đề nghị mức án đối với các bị cáo.
Theo đó, các bị cáo Đoàn Văn Vươn bị đề nghị 5- 6 năm tù; Đoàn Văn Quý: 4 năm 6 tháng - 5 năm tù; Đoàn Văn Sịnh: 3 năm 6 tháng - 4 năm tù; Đoàn Văn Vệ: 20- 30 tháng tù cho hưởng án treo về tội “Giết người” theo quy định tại điểm d, khoản 1, Điều 93 Bộ luật hình sự.
2 bị cáo Phạm Thị Báu (tức Hiền, vợ Đoàn Văn Quý) bị 18- 24 tháng treo và Nguyễn Thị Thương (vợ Đoàn Văn Vươn) bị 15 - 18 tháng treo cho thử thách về tội chống người thi hành công vụ quy định tại điểm d, khoản 2, Điều 257 Bộ luật Hình sự.
Các bị cáo không phải thực hiện trách nhiệm dân sự do bị hại không có yêu cầu.
 |
| Bị cáo Đoàn Văn Vươn tại phiên tòa. - Ảnh chụp qua màn hình |
Các mức án đề nghị đều thấp hơn so với khung hình phạt. Sở dĩ có mức án này là vì Viện kiểm sát đã áp dụng các tình tiết giảm nhẹ cho các bị cáo. Đối với các bị cáo phạm tội giết người: với vai trò tổ chức, chủ mưu, trực tiếp mua 1 khẩu súng hoa cải, hướng dẫn Quý làm mìn, chỉ đạo… nên Đoàn Văn Vươn có vai trò cao nhất trong vụ án.
Tình tiết giảm nhẹ cho Đoàn Văn Vươn là quá trình điều tra thành khẩn khai báo, nhân thân tốt, từng tham gia quân đội. Hậu quả giết người chưa xảy ra. Do vậy, hình phạt áp dụng có thể thấp hơn khởi điểm khung hình phạt.
Bị cáo Quý vừa tham gia bàn bạc vừa thừa hành tích cực, bố trí mìn, sử dụng súng bắn. Thực hiện hành vi rất quyết liệt nên vai trò thứ 2 sau Vươn. Bị cáo Quý sau đó ra đầu thú, nhân thân chưa có tiền án tiền sự, chưa xảy ra hậu quả chết người.
Bị cáo Sịnh, tham gia bàn bạc, góp tiền mua súng, nắm tình hình… với vai trò giúp sức. Song do từng trong quân đội, nhân thân tốt, phạm tội chưa đạt. Bị cáo Vệ giúp các bị cáo chủ mưu. Vệ tham gia đồng phạm giúp sức ở giai đoạn chuẩn bị phạm tội. Trong giai đoạn điều tra thành khẩn khai báo, chuẩn bị phạm tội, phạm tội chưa đạt. Vệ được áp dụng hình phạt thấp nhất, có thể cho cải tạo ở ngoài xã hội.
Với nhóm chống người thi hành công vụ, 2 bị cáo có vai trò gần như nhau. Bị cáo Thương thành khẩn khai báo nên có thể dưới mức khởi điểm. 2 bị cáo đều là phụ nữ nông thôn, nhận thức hạn chế, nơi cư trú rõ ràng, có chồng bị tạm giam trong 1 vụ án, có thể áp dụng cải tạo ngoài xã hội.
Trong bản luận tội, vị đại diện Viện kiểm sát giữ quyền công tố nêu rõ: dù các bị cáo tại tòa cho rằng, có một số tình tiết trong cáo trạng không đúng song qua nhiều lời khai có sự tham gia của luật sư, kiểm sát viên. Bên cạnh đó, có nhiều bản tường trình do các bị cáo tự viết đã được thẩm tra, đánh giá tại phiên tòa.
Các lời khai của bị cáo trong quá trình điều tra đảm bảo tính khách quan, phù hợp với biên bản hiện trường, với vật chứng lưu trữ, đặc biệt phù hợp với bị cáo Vươn, Sịnh tại phiên tòa.
Do không đồng tình với việc thu hồi đất, bị cáo Vươn nhiều lần bàn bạc với các bị cáo khác nhằm chuyển từ tranh chấp hành chính sang hình sự. Các bị cáo đều là người thân, trong gia đình nên mọi việc được bàn bạc, lên kế hoạch.
Tại phiên tòa những người bị hại khẳng định họ làm nhiệm vụ rà phá chất nổ, chất cháy, đảm bảo an ninh trật tự, thực hiện đúng nhiệm vụ được giao.
Cũng trong phiên tòa những người làm chứng xác định Đoàn Văn Quý sử dụng đạn hoa cải bắn vào tổ công tác. Hậu quả khiến 7 người bị thương.
Các khám nghiệm hiện trường, vật chứng thu được đã chứng minh cho hành động của các bị cáo.
Do đó có đủ căn cứ kết luận, các bị cáo Vươn, Quý, Sịnh, Vệ đã nhiều lần bàn bạc, thống nhất dựng hàng rào ngăn chặn đoàn cưỡng chế đến các hành động nguy hiểm như dùng súng hoa cải, mìn tự tạo để chống lại đoàn cưỡng chế.
 |
| 2 bị cáo Đoàn Văn Vươn (trước) và Đoàn Văn Quý (sau) - Ảnh chụp qua màn hình |
Hiểu rõ tầm nguy hiểm của các loại vật liệu nổ, súng hoa cải, bất chấp hậu quả chết người các bị cáo vẫn thực hiện và mong muốn hậu quả xảy ra. Hậu quả chết người không xảy ra là ngoài ý muốn của các bị cáo. Trong vụ án này, Vươn là người chủ mưu, Quý là người tích cực, Vệ, Sịnh là giúp sức.
Viện kiểm sát cũng bác bỏ quan điểm cho rằng, do quyết định thu hồi đất không đúng nên thu hồi đất là trái pháp luật nên hành động của các bị cáo là vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng.
Theo Viện kiểm sát, có đủ căn cứ để thấy quan điểm này không phù hợp: Đó là các bị cáo đã dùng mìn, súng để tước đoạt sinh mạng của người khác; những người bị hại là chiến sĩ công an, cán bộ thực hiện mệnh lệnh của cấp trên, thực hiện đúng nhiệm vụ của mình, không có mâu thuẫn với các bị cáo, không biết quyết định đúng cưỡng chế hay sai; những người bị hại không có lỗi với các bị cáo, không có mâu thuẫn; với mục đích chuyển vụ án hành chính dân sự sang hình sự, các bị cáo đã chuẩn bị mìn, súng để tấn công người thi hành công vụ.
Theo Viện kiểm sát đánh giá, hành vi của các bị cáo rất quyết liệt. Đến hàng rào thứ nhất đã cho nổ mìn, hàng rào thứ 2 thì bắn súng hoa cải. Khi người bị hại bị thương, các bị cáo tiếp tục bắn và dùng rơm đốt. Khi sử dụng 2 khẩu súng trên ở khoảng cách 20 mét có thể gây sát thương cao, nguy hiểm tính mạng. Như vậy, với ý thức chủ quan và hành vi khách quan, đã có đủ căn cứ khẳng định các bị cáo vi phạm vào tội Giết người.
“Hành vi phạm tội của các bị cáo nguy hiểm tới xã hội, xâm hại tới trật tự quản lý, làm tổn hại sức khỏe của 7 người, làm ảnh hưởng xấu tới an ninh chính trị” - bản luận tội viết.
Trước đó, theo cáo trạng của Viện Kiểm sát nhân dân TP Hải Phòng: 4 bị cáo gồm Đoàn Văn Vươn (SN 1963), Đoàn Văn Quý (SN 1966), Đoàn Văn Sịnh (SN 1957), Đoàn Văn Vệ (SN 1974) bị đề nghị truy tố trước tòa tội danh “ Giết người” được quy định tại điểm d, khoản 1, Điều 93 Bộ luật Hình sự (BLHS), có khung hình phạt từ 12 năm đến chung thân hoặc tử hình.
Hai bị cáo nữ trong vụ án này là Nguyễn Thị Thương (SN 1970, vợ ông Đoàn Văn Vươn) và Phạm Thị Báu (tức Hiền, SN 1982, vợ ông Đoàn Văn Quý ) bị đề nghị truy tố ra trước tòa tội danh “Chống người thi hành công vụ” được quy định tại điểm d, khoản 2, Điều 257 BLHS, có khung hình phạt từ 2 năm đến 7 năm tù.
Phần tranh tụng tại phiên tòa diễn ra từ sáng tới hết chiều ngày 4-4 với 11 luật sư bào chữa cho 6 bị cáo đã tập trung chủ yếu vào vấn đề xem xét lại vụ án. Các luật sư cho rằng người thi hành công vụ hay người bị hại trong vụ án này đã thi hành không đúng công vụ, trên một quyết định hành chính sai.
 |
| Luật sư bào chữa cho các bị cáo - Ảnh chụp qua màn hình |
Các luật sư cũng đưa ra quan điểm cho rằng do quyết định thu hồi đất không đúng nên thu hồi đất là trái pháp luật nên hành động của các bị cáo là vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng.
Đại diện Viện KS giữ quyền công tố đã có nhiều lập luận, chứng minh các bị cáo đã phạm tội đúng như với quyết định truy tố của Viện KS. Viện KS khẳng định có đầy đủ chứng cứ để truy tố các bị cáo về tội giết người và chống người thi hành công vụ.
Những người thi hành công vụ ở đây là cán bộ chiến sĩ công an, quân đội tham gia đoàn công tác số 3 làm nhiệm vụ rà phá bom mìn, chất nổ, chất cháy và bảo vệ an toàn cuộc cưỡng chế. Đây là những người thi hành công vụ đã làm đúng chức trách, nhiệm vụ và điều lệnh, công vụ được giao.
Việc các bị cáo đã dùng mìn, nổ súng vào đoàn cưỡng chế là cố tình thực hiện quyết liệt. Dù hiểu rõ tầm nguy hiểm vật liệu nổ, súng hoa cải, bất chấp hậu quả chết người, các bị cáo vẫn thực hiện và mong muốn hậu quả xảy ra. Còn các bị cáo Thương, Báu đã biết kế hoạch của Vươn và Quý nên mới mua để rơm đốt, làm hàng rào… để cản trở lực lượng cưỡng chế.
Khi được nói lời sau cùng, bị cáo Vươn đã gửi lời cảm ơn tới Tổng bí thư, Chủ tịch nước, Chính phủ và các ban ngành. Bị cáo này nói việc đã xảy ra ngày 5-1-2012 là do bức xúc trước một số quyết định không đúng. Bị cáo này cũng nói rằng bản thân và anh em đều ý thức là không muốn gây chết người trên mảnh đất của mình.
Bị cáo Vươn đề nghị HĐXX chuyển sang tội danh vượt quá phòng vệ chính đáng và bỏ truy tố chống người thi hành công vụ với vợ bị cáo và em dâu.
Bị cáo Quý đã bật khóc tại tòa và đề nghị HĐXX xem xét lời đề nghị của bị cáo Vươn. Bị cáo Sịnh cũng đồng tình với bị cáo Vươn. Bị cáo Vệ thì mong quý tòa xem xét các hành vi của bị cáo chưa cấu thành nên tội phạm.
Bị cáo Báu và Thương đề nghị tòa trả tự do cho toàn bộ người thân trong gia đình ngay sau phiên tòa.
Dự kiến, vào 14 giờ chiều hôm nay (5-4), tòa sẽ tuyên án.
Theo NLĐ
