Bài 2: Ma túy và những hệ lụy

Ma túy là nguyên nhân dẫn đến nhiều loại tội phạm khác, là tác nhân gây đau thương, mất mát, ly tan cho nhiều gia đình và là con đường ngắn nhất dẫn đến cánh cửa trại giam. Ngoài heroin, cỏ Mỹ, cần sa, thuốc lắc, ketamin, hiện nay các loại ma túy mới được che đậy bằng nhiều vỏ bọc xuất hiện và len lỏi vào thị trường.

Các học viên đang cai nghiện và học nghề tại Cơ sở xã hội Bầu Bàng, huyện Hòa Vang. Ảnh: NGỌC QUỐC

Các loại ma túy mới gây nên ảo giác và ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ thần kinh, khiến người sử dụng không kiểm soát được hành vi dẫn đến những hệ lụy đau lòng...

Ma túy tàn phá sức khỏe tinh thần và thể chất

Công an thành phố cho biết, tính đến ngày 15-5, trên toàn thành phố có 3.143 người nghiện và sử dụng trái phép chất ma túy đang trong thời gian quản lý...

Sử dụng ma túy, nhất là ma túy đá khiến không ít người mắc chứng loạn thần, mất kiểm soát hành vi và gây nguy hiểm cho người xung quanh. Khoa Cai nghiện chất và điều trị bắt buộc (Bệnh viện Tâm thần Đà Nẵng) là nơi điều trị cắt cơn, giải độc cho những bệnh nhân mắc chứng loạn thần, hoang tưởng, trầm cảm, mất ngủ… do sử dụng ma túy.

Bác sĩ Phạm Tú, Trưởng khoa Cai nghiện chất và điều trị bắt buộc cho biết: “Mỗi ngày, khoa điều trị nội trú 40-50 bệnh nhân liên quan đến ma túy, tuổi đời còn rất trẻ, có trường hợp 14-15 tuổi. Các bệnh nhân vào viện trong tình trạng hoang tưởng, ảo giác, loạn thần, trầm cảm, mất ngủ, mệt mỏi, lo âu; chảy nước mắt, nước miếng; đau xương khớp, hung hăng, la hét, gây hấn…”.

Theo các bác sĩ, nhiều người sử dụng các loại ma túy đá, cỏ Mỹ, cần sa… cho rằng đó là những chất không gây nghiện, chỉ gây hưng phấn tức thời, tạo cảm giác sảng khoái, giải trí cho vui vẻ. Tuy nhiên, thực chất các loại ma túy này đều là chất gây nghiện cực mạnh ngay ở lần đầu sử dụng và ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe.

“Khi sử dụng ma túy trong thời dài, người sử dụng sẽ có những rối loạn về tâm thần và hành vi. Tùy vào mức độ sử dụng ma túy, mỗi bệnh nhân có những rối loạn tâm thần và ảo giác khác nhau, như: rối loạn tư duy, rối loạn hành vi, rối loạn cảm xúc, rối loạn giác quan. Chính những rối loạn này khiến bệnh nhân có những hành vi gây nguy hiểm cho bản thân và những người xung quanh. Đặc biệt, khi sử dùng ma túy tổng hợp nhiều lần và kéo dài sẽ bị tổn thương não nặng và một số tổn thương sẽ không hồi phục hoàn toàn dù người đó sau này quyết tâm bỏ ma túy...”, bác sĩ Tú nói.

Đáng lo ngại, hầu hết bệnh nhân nghiện sau đợt điều trị cắt cơn, giải độc trở về nhà lại tiếp tục sử dụng ma túy khiến tình trạng bệnh càng nặng hơn. Do vậy, trường hợp ra viện rồi trở lại nhiều lần khá phổ biến. “Rối loạn tâm thần do sử dụng ma túy nếu không được điều trị kịp thời sẽ làm suy giảm sức khỏe tinh thần và thể chất người bệnh, gia tăng nguy cơ tự sát và tự hủy hoại. Vì vậy, gia đình, cơ quan chức năng và cộng đồng cần phối hợp chặt chẽ để cách ly bệnh nhân sau khi xuất viện với nguồn cung cấp ma túy, nhằm ngăn chặn tình trạng tái phát chứng loạn thần ở mức độ nghiêm trọng hơn, không kiểm soát được hành vi, dễ gây án cho người trong gia đình và xã hội”, bác sĩ Phạm Tú khuyến cáo.

Đánh mất tương lai

Sau hơn 1 năm cai nghiện tập trung tại Cơ sở xã hội Bầu Bàng (huyện Hòa Vang), cuối tháng 7-2022, H.D.H (SN 1987, trú huyện Hòa Vang) tái hòa nhập cộng đồng. Trước đây, H. làm việc tại một công ty du lịch, thu nhập ổn định và có một gia đình hạnh phúc với vợ trẻ, hai con. Tuy nhiên, chỉ vì nghe theo lời rủ rê của bạn bè, H. sử dụng ma túy đá dẫn đến nghiện nặng. Từ năm 2018-2019, H. hai lần bị công an lập biên bản xử phạt về hành vi sử dụng trái phép chất ma túy. Cũng vì lý do này, vợ H. quyết định ly hôn. Gia đình tan nát, H. tiếp tục trượt dài và bị lực lượng công an phát hiện, bắt giữ khi đang sử dụng ma túy; qua đó lập hồ sơ đưa đi cai nghiện tập trung... 

Giống như H., N.C.Đ.P (SN 1989, trú quận Cẩm Lệ) cũng vì ma túy đã đánh mất tất cả. Trước đây, ban ngày, P. lái xe tải, đêm đến phụ vợ bán quán ăn kiếm thêm thu nhập. Cuộc sống ổn định, hạnh phúc bỗng chốc tan vỡ khi P. sa chân vào con đường nghiện ngập. Số tiền hằng ngày làm được thay vì lo cho gia đình, P. lại dùng mua ma túy để sử dụng. Sau nhiều lần khuyên nhưng P. vẫn chứng nào tật nấy, người vợ quyết định ly hôn và nhận quyền nuôi dưỡng con.

“Sau khi ly hôn, tôi tiếp tục nhiều lần sử dụng ma túy. Cuối tháng 12-2021, Công an phường Khuê Trung, quận Cẩm Lệ phát hiện nên tiến hành lập hồ sơ đưa vào Cơ sở Bầu Bàng cai nghiện tập trung. Tôi rất tiếc vì những sai lầm, bồng bột khiến bản thân đánh đổi những điều tốt đẹp trong cuộc sống, đặc biệt là hạnh phúc gia đình...”, P. tâm sự.

Có nhiều trường hợp, do nghiện ma túy nặng nên đầu óc căng thẳng, bị kích động, hoang tưởng, ảo giác, muốn tự tử hoặc thực hiện hành vi manh động... Đơn cư như trường hợp T., đang điều trị tại Khoa cai nghiện các chất và điều trị bắt buộc. Được biết, T. nghiện ma túy nhiều năm, đây là lần thứ tư bệnh nhân nhập viện vì bị rối loạn tâm thần và hành vi do sử dụng ma túy.

Sở dĩ T. nhập viện điều trị liên tục là do sau mỗi lần xuất viện, bệnh nhân lại tiếp tục sử dụng ma túy khiến bệnh tái phát; lần sau lại nặng hơn lần trước...  Theo người thân của T., khoảng một năm sau khi sử dụng ma túy, thần kinh T. bắt đầu rối loạn, có triệu chứng nói nhảm, nói lung tung, hay đọc những câu thần chú không có ý nghĩa, có lúc thì chán nản đòi tự tử, lúc thì cho mình là người có sức ảnh hưởng trong xã hội…

Kiên quyết không để sót lọt tội phạm

Tòa án nhân dân (TAND) các cấp trên địa bàn thành phố liên tục xét xử và tuyên phạt nhiều bị cáo từ vài năm đến vài chục năm tù, thậm chí chung thân và tử hình về tội mua bán, tàng trữ, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy. Tuy nhiên, không ít người vì hám lợi vẫn vướng vào, để rồi khi quay lại hối hận thì quá muộn màng...

Ngày 30-7, TAND thành phố tuyên phạt chị em ruột Nguyễn Thị Xuân Anh (SN 1986) 20 năm tù và Nguyễn Thị Hồng Ngọc (SN 2001, đều trú quận Liên Chiểu) 7 năm tù về tội “Mua bán trái phép chất ma túy”.

Trước đó, ngày 22-6, TAND quận Thanh Khê tuyên phạt các bị cáo Lâm Thanh Thuận (SN 1999) 9 năm 3 tháng tù, Hồ Thanh Uyên (SN 2001, đều trú quận Thanh Khê) 8 năm 9 tháng tù và Lê Bá Trường  (SN 1995, trú quận Cẩm Lệ) 8 năm 3 tháng tù cùng về tội “Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy” và “Tàng trữ trái phép chất ma túy”. Cũng trong năm 2022, TAND quận Sơn Trà đưa 6 bị cáo từ 19 đến 31 tuổi ra xét xử và tuyên phạt từ 5-8 năm tù về “Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy”...

Đặc biệt, ngày 25-7, TAND thành phố tuyên phạt bị cáo Hoàng Ngọc Toàn (SN 1990, quê Thanh Hóa) mức án tử hình, Lê Bảo Ngọc (SN 1994) mức án chung thân và Phạm Nguyễn Tấn Phát (SN 1993, đều trú Đà Nẵng) mức án 20 năm tù về tội “Mua bán trái phép chất ma túy”; bị cáo Nguyễn Văn Đức (SN 1999, quê Thanh Hóa) mức án tử hình về tội “Vận chuyển trái phép chất ma túy”.

Trước đó, ngày 11-6, TAND thành phố cũng tuyên phạt bị cáo Nguyễn Mỹ (SN 1974, trú thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam) tử hình về tội vận chuyển trái phép chất ma túy. Khi được nói lời sau cùng, bị cáo Mỹ bật khóc hối hận và mong mọi người đừng giống như mình, đừng vì những đồng tiền bất chính mà đánh đổi mạng sống của bản thân và gây buồn khổ cho người thân…

Đại tá Nguyễn Xuân Cường, Trưởng phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy Công an thành phố cho biết, để đối phó cơ quan chức năng, làm cho giới trẻ mất cảnh giác, trước đây tội phạm ma túy sản xuất ra các loại ma túy tổng hợp núp bóng dưới dạng viên nén có tên gọi thuốc lắc, hàng đá, hàng khay gây nên sự ngộ nhận về tính nguy hiểm của các loại ma túy này.

Sau khi lực lượng chức năng tuyên truyền nâng cao nhận thức trong thanh, thiếu niên, học sinh, sinh viên, các đối tượng lại sản xuất ra các loại ma túy mới độc hại núp bóng dưới dạng nước trái cây, bao bì bắt mắt để thu hút giới trẻ bằng phương thức thông qua các hội, nhóm kín để dụ dỗ, lôi kéo sử dụng, kích thích tội phạm mua bán trái phép chất ma túy phát sinh.

“Hiện nay Nghị định 73/2018/NĐ-CP ngày 15-5-2018 và Nghị định 60/2020/NĐ-CP ngày 29-5-2020 của Chính phủ quy định tương đối đầy đủ với trên 500 chất ma túy hiện có trên thế giới. Đối với những chất ma túy chưa nằm trong danh mục quy định được phát hiện trong quá trình đấu tranh, chúng tôi sẽ tham mưu kiến nghị Chính phủ bổ sung kịp thời để quản lý, kiên quyết không để sót lọt tội phạm”, Đại tá Nguyễn Xuân Cường nói.

LÊ HÙNG - NGỌC QUỐC