Hàng loạt tác phẩm của các nhà thơ hiện đại nổi tiếng như Trần Dần, Phùng Cung, Xuân Quỳnh, Hoàng Cầm, Nguyễn Duy, Lưu Quang Vũ… gần đây được Công ty Nhã Nam ra mắt bạn đọc khá sang trọng. Không chỉ in đẹp mà mỗi tập là sự đầu tư tuyển chọn kỹ lưỡng, trình bày công phu. Như tập Đười ươi chân kinh dày gần 400 trang giới thiệu về đời thơ Bùi Giáng được dư luận đánh giá là tuyển thơ tốt nhất về thi sĩ này kể từ trước đến nay. Thi phẩm có mặt ở TP. Hồ Chí Minh chưa đầy một tuần thì đã hết sách.
 |
| Trang thống kê các nàng thơ và ngôn ngữ Bùi Giáng giúp người xem dễ tiếp cận. |
Đời người lặn trong đời chữ
Dịch giả, nhà nghiên cứu Nguyễn Tiến Văn, năm nay hơn 70 tuổi, một người bạn cũ Đười ươi thi sĩ, nói: Tôi nghe nói Nhã Nam đang làm tuyển thơ Bùi Giáng có ý đợi nhưng không tin là còn có gì hay hơn những gì đã khám phá trước đây. Bởi ông Giáng là nhân vật độc đáo, sách của ông cũng đã in đủ loại trăm cuốn. Bây giờ một đơn vị sách Hà Nội làm thật khó mà tóm hết cái đặc sắc của nó. Nhưng đến khi sách ra tôi bất ngờ vì đây mới thực thụ, mới chính là Bùi Giáng nhất! Biết thông tin này một người bạn ở nước ngoài nhờ tôi mua mấy cuốn nhưng ra hiệu sách chậm một tuần thì biết Đười ươi chân kinh đã bán hết…”.
Như thế nào là “chính thi sĩ nhất”? Liệu đó có phải là sức hấp dẫn để những tuyển tập thơ đồ sộ này vẫn bán chạy trong dòng chảy ồ ạt thị trường có rất nhiều chọn lựa phương tiện giải trí như hôm nay? Người phụ trách văn phòng Nhã Nam ở TP. Hồ Chí Minh, anh Hoài cho biết: “Làm sách thơ chúng tôi chú trọng đến việc cố gắng tinh tuyển không bỏ sót những bài thơ hay, có giá trị của mỗi tác giả. Việc này tuy đã sàng lọc khắc nghiệt qua thời gian nhưng không phải lúc nào cũng tuyển được…”. Với trường hợp Bùi Giáng, người tuyển chọn đã hệ thống cả biểu đồ các nàng thơ ông yêu qua các thời kỳ từ Duồng Mô Rin (Marilyn Monroe - theo cách chiết tự của nhà thơ), Brigitte Bardot, Nam Phương hoàng hậu, đến em Mọi, nghệ sĩ Kim Cương, ca sĩ Hà Thanh, mẫu thân Phùng Khánh… Công phu hơn, còn lập cả bảng thống kê Ngữ vựng Bùi Giáng tính xem nhóm ngôn ngữ đặc dị nào Bùi tiên sinh vẫn thường dùng.
Vì tác phẩm của ông hiện sưu tầm được vẫn quá ít ỏi nên nhóm thực hiện mạnh dạn giới thiệu thêm cả truyện ngắn đặc sắc Con ngựa già của Chúa Trịnh được xem là “độc đáo phong cách” gây sóng gió hệ lụy cho cả một đời thơ ông. Với tuyển thơ Gió và tình yêu thổi trên đất nước tôi của thi sĩ Lưu Quang Vũ bên cạnh thơ còn chính là những trang bản thảo viết bằng bút mực của chính tác giả. Được xem tận mắt thủ bút với những dòng chữ nghiêm cẩn, tài hoa chi chít chen nhau trên giấy kẻ hàng, người xem như cảm nhận được năng lượng sáng tạo luôn bùng nổ phún trào trong một tâm hồn tài hoa nhạy cảm. Với Trần Dần, bạn đọc thơ không khỏi thán phục khi xem những biểu đồ thơ toán học, những thể nghiệm thơ biểu hình cũng như những bức tranh vẽ cách tân điệu nghệ vô cùng tài hoa của ông…
 |
| Những tập thơ tuyển chọn công phu vẫn thu hút bạn đọc. (Ảnh: Đông Dương) |
Thơ hay như đãi cát tìm vàng
Dịch giả Nguyễn Nhật Anh, Giám đốc, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Nhã Nam, người chịu trách nhiệm chính của mảng sách văn học Việt Nam cho biết, ban đầu việc in những tuyển thơ chỉ mang tính chất thăm dò, trân trọng sự cống hiến lớn lao nhưng có nguy cơ đang bị quên lãng các nhà thơ. Nhưng rồi bất ngờ những tuyển thơ in ấn đẹp, đầu tư công phu đã có bạn đọc. Có nhiều tác phẩm vừa in ra đã tái bản như thơ Nguyễn Duy, Trần Dần, Bùi Giáng… Tuyển thơ mới nhất, giới thiệu đầy đủ và trọn vẹn thi sĩ Tây Tiến nhiều huyền thoại mà Nhã Nam hy vọng sẽ tiếp tục làm bạn yêu thơ hài lòng, đó là cuốn Mắt người Sơn Tây dày hơn 300 trang của nhà thơ Quang Dũng.
Tuy nhiên, cũng phải thấy, thơ hay như ngọc, như vàng phải đãi giữa bạt ngàn cát vùi. Yêu thơ và đọc thơ hôm nay bạn đọc có nhu cầu đòi hỏi trực diện vàng quý, ngọc thật đã được minh chứng thanh lọc qua thời gian. Sâu lắng hơn, tâm tình như nhà thơ Vương Huy (Tiền Giang). “Khi xem các thi tuyển, tôi còn như thấy bóng dáng cuộc đời thăng trầm của mỗi thi sĩ ẩn trong cuộc thơ. Không chỉ là chữ nghĩa mà còn số phận…”. Độ hấp dẫn còn chính là chỗ đó!
NGUYỄN HỮU HỒNG MINH
