Năm mới, gặp nhau ai cũng chúc “mạnh khỏe và trường thọ”. Trong y học cổ truyền, ngoài các loại thuốc chữa bệnh còn có hình thức bánh thuốc gọi là dược nhị (như thực phẩm chức năng ngày nay), có tác dụng bổ dưỡng, nâng cao sức khỏe, chống lão hóa và kéo dài tuổi thọ. Dưới đây là một số bài thuốc theo y văn cổ.
Tam tinh hoàn
Nếu uống lâu dài loại hoàn này thì thân thể nhẹ nhàng, kéo dài tuổi thọ, sắc mặt như trẻ em. Thành phần: Thương truật (tinh của trời), Địa cốt bì (tinh của đất), mỗi thứ chọn thứ tinh sạch, tán bột lấy 600g; Hắc tang thầm (quả dâu chín đen, giống tinh của người) chọn lấy 12kg, bóp nát nhừ cho vào bao vải vắt lấy nước, bỏ bã. Cho hai vị thuốc bột vào quấy đều, cho vào trong hũ sành bịt kín miệng lại, rồi treo trên gác (nơi ánh nắng có thể chiếu vào), để ban ngày thuốc hấp thụ tinh hoa của mặt trời, ban đêm thì hấp thụ tinh hoa của đất, đợi tới khi thuốc khô lại tự nhiên, mới đem tán bột, luyện mật viên hoàn cỡ bằng hạt đậu nhỏ, mỗi ngày dùng 20g, uống với rượu hoặc nước sôi tùy ý. (Y học nhập môn).
Diên niên Ích thọ Bất lão đơn
Tên phương nói lên công dụng “thuốc kéo dài tuổi thọ và không già”. Thành phần gồm: Hà thủ ô chọn loại đỏ lấy 160g, loại trắng 160g, gộp chung nhau, ngâm vào nước vo gạo cho mềm, rồi dùng dao làm bằng trúc gọt bỏ lớp vỏ, xắt thành miếng. Đậu đen nấu lấy nước tẩm Hà thủ ô rồi phơi trong mát, lại dùng nước Cam thảo rưới vào, phơi khô tán bột, không được chưng nóng. Địa cốt bì và Bạch Phục linh dùng rượu rửa rồi phơi khô, mỗi loại dùng 200g; Sanh Địa hoàng tẩm rượu một đêm rồi phơi khô; Thục Địa hoàng dùng rượu rửa rồi phơi khô; Thiên Môn đông và Mạch Môn đông đều tẩm rượu khoảng 6 tiếng đồng hồ, rút bỏ tim rồi phơi khô; Nhân sâm bỏ cuống; 5 vị sau này mỗi thứ 120g. Tất cả các vị thuốc nghiền nhỏ thành bột rồi luyện với mật ong, vò thành viên nhỏ, mỗi lần dùng 10 - 15g, uống với rượu ấm. Loại thuốc này bổ ích cả trăm thứ bệnh. (Tất dụng phương).
Diên linh Cố bản đơn
Đơn này trị các chứng hư hổn, tuổi trung niên mà liệt dương, chưa đến tuổi 50 nhưng râu tóc lại bạc trước. Uống đơn này được nửa tháng thì dương sự mạnh mẽ, uống đến 1 tháng thì nhan sắc trẻ lại, mắt nhìn xa được 10 dặm, uống 3 tháng thì tóc bạc đen trở lại, nếu uống lâu dài thì thần khí không bị suy hao, thân thể nhẹ nhàng khỏe mạnh, như thể thành tiên.
Phương thuốc gồm: Thố ty tử (chế với rượu), Nhục thung dung (rửa rượu), mỗi thứ 160g. Thiên môn đông, Mạch môn đông, Sinh địa hoàng, Thục địa hoàng (cả bốn loại này đều chế với rượu), Sơn dược, Ngưu tất (rửa rượu), Đỗ trọng (sao nước gừng), Ba kích thiên (tẩm rượu, rút bỏ lõi), Câu kỷ tử, Sơn thù du (chưng rượu, bỏ hạt), Bạch phục linh, Ngũ vị tử, Nhân sâm, Mộc hương, Bá tử nhân mỗi thứ 80g. Phúc bồn tử, Xa tiền tử, Địa cốt bì mỗi thứ 60g. Thạch xương bồ, Xuyên tiêu, Viễn chí, Cam thảo (tẩm nước gừng sao), Trạch tả, mỗi thứ 40g. Các thứ tán bột mịn, nấu rượu quấy hồ làm hoàn nhỏ. Uống với rượu ấm lúc bụng đói mỗi lần 20g. Nếu phụ nữ dùng thì gia thêm Đương quy, Xích thạch chi mỗi thứ 40g. Khi uống thuốc kỵ ăn cải củ, hành, tỏi, thịt trâu, thịt dê những thứ có chất chua, di đường (kẹo mạch nha nấu từ mộng lúa). (Vạn bệnh hồi xuân).
PHAN LANG
