Theo Đông y, Rau dừa nước có vị ngọt nhạt, tính hàn; có tác dụng thanh nhiệt giải độc lợi tiểu, tiêu thũng; chủ trị ho do táo nhiệt, vàng da do rượu, viêm tiết niệu, ban sởi, mụt nhọt; với liều dùng 20 - 40g sắc uống, hoặc giã vắt nước. Dùng ngoài giã đắp hoặc đốt lấy tro bó.
 |
| Rau dừa nước - Ludwigia adscendens. (Nguồn: flickr.com) |
Rau dừa nước còn gọi Rau dừa trâu, Du long thái, Quá đường xà… Tên khoa học Ludwigia adscendens (L.) Hara, thuộc họ Rau dừa nước - Onagraceae. Là cây thảo mọc bò, nổi trên mặt nước nhờ có phao xốp màu trắng. Thân mềm, xốp có rễ ở các mấu. Lá hình bầu dục, mọc so le. Hoa trắng, có cuống dài, mọc ở nách lá. Quả nang dài, có lông nhỏ, chứa nhiều hạt. Nhân dân thường dùng rau dừa làm thức ăn cho heo, một số nơi dùng ăn sống như xà lách, hoặc chế biến các món ăn như gỏi, rau sống chấm lẩu mắm, nấu canh. Nụ hoa ngâm giấm vị bùi, thơm như cải xoong.
Năm 1970, Lương y Phạm Công Tuyên và bác sĩ Tạ Trắc Dụ ở Bệnh viện Đông y Hà Nội đã có báo cáo dùng Rau dừa nước khô liều 100g/ngày, sắc lấy uống liên tục 5 - 10 ngày, chữa 25 ca viêm bàng quang (đã kiểm tra loại trừ do sỏi, lao bàng quang hay lao thận) với những triệu chứng đái buốt, đái rắt, đái ra máu. Kết quả thu được rất tốt: sau 1 - 2 tuần điều trị, bệnh nhân hết tiểu buốt, rắt, nước tiểu bình thường, sau 6 tháng hay hơn không thấy tái phát.
Dưới đây trích dịch một số đơn thuốc có Rau dừa nước theo Trung dược đại từ điển:
1. Trị tửu đản (vàng da do nghiện rượu): Rau dừa nước tươi 1 nắm, giã nát vắt nước cốt, hòa mật ong uống.
2. Trị lâm trọc (tiểu buốt, đục): Rau dừa nước tươi 40g, Đường kính 20g, thêm nước sắc, uống trước bữa ăn, ngày 2 lần.
3. Trị rắn cắn, chó cắn: Rau dừa nước tươi 1 - 2 nắm, rửa sạch, giã nhuyễn vắt nước uống, đắp bã lên vết thương.
4. Trị thủy thũng (phù, ứ nước): Rau dừa nước, Thủy hồi hương, Thủy tạo giác, Cam thảo, Phục linh. Sắc uống.
5. Trị cảm mạo phát sốt, ho do táo nhiệt: Rau dừa nước 20-40g, sắc uống.
6. Trị ung sang (mụt nhọt), trật đả (chấn thương đánh, ngã): Rau dừa nước tươi giã nát đắp.
7. Trị trẻ em mụn nhọt có mủ, trứng cá: Rau dừa nước sắc uống, ngoài giã đắp rau dừa tươi.
8. Trị nhũ ung (viêm tuyến vú): Rau dừa nước tươi giã đắp.
9. Trị đau răng do phong hỏa: Rau dừa nước 80g, sắc uống.
10. Trị táo bón, miệng khát do thực nhiệt: Rau dừa tươi 80 - 160g giã vắt nước hòa mật ong chưng ấm uống.
11. Trị ban sởi đã phát mà vẫn sốt cao: Rau dừa nước 40 - 80g, giã vắt nước, chưng nước uống.
12. Trị mụn rộp, dời leo (zona): Rau dừa nước tươi giã vắt nước, hòa bột gạo nếp, bôi chỗ đau.
PHAN CÔNG TUẤN
