Kinh tế suy thoái dưới sức ép môi trường?

Lãnh đạo Trung Quốc khẳng định, vẫn duy trì mức độ tăng trưởng kinh tế hằng năm là 7%, dù các chuyên gia kinh tế thế giới nhận định kinh tế của đất nước đông dân nhất thế giới có nguy cơ suy thoái.

Bầu không khí ở Bắc Kinh đỡ ô nhiễm hơn so với trước.

Không ít chuyên gia nhìn nhận, Chủ tịch Tập Cận Bình và Thủ tướng Lý Khắc Cường đang điều chỉnh kinh tế vĩ mô theo hướng cắt giảm bớt những ngành công nghiệp nặng như thép, xi-măng, kính… đã giúp kinh tế Trung Quốc phát triển mạnh gần 4 thập niên qua. Sự điều chỉnh của chính phủ Trung Quốc một phần vì sức ép môi trường ô nhiễm quá mức nghiêm trọng.

Tháng Giêng năm 2013, tinh hạt vật chất gây hại sức khỏe con người – gọi tắt là PM2.5 có trong bầu không khí ở thủ đô Bắc Kinh tăng gấp 35% so với tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế thế giới quy định. Chính quyền Bắc Kinh đã đóng cửa nhiều nhà máy điện đốt than và loại bỏ gần nửa triệu xe lỗi thời hồi năm ngoái. Số liệu về ô nhiễm môi trường do chính phủ Trung Quốc thực hiện và do đại sứ quán Mỹ đo đạc đều cho thấy trong 6 tháng đầu năm 2015, tỷ lệ PM2.5 đã giảm hơn 15% so với năm ngoái. 21 triệu dân ở thủ đô Bắc Kinh đang dần nhìn thấy bầu trời xanh tại nơi mình sinh sống.

Rõ ràng, quyết tâm của chính phủ Bắc Kinh đã xuất hiện một vài dấu hiệu tích cực. Có sự trùng hợp là giai đoạn này rất nhiều công ty sản xuất ở Trung Quốc gặp khó khăn trong việc tiêu thụ sản phẩm nên tạm thời dừng sản xuất.

Nhờ đó mà môi trường bớt ô nhiễm hơn. Thành phố công nghiệp Shahe cách Bắc Kinh khoảng 320km về phía nam có dấu hiệu ảm đạm. Nhiều công ty nhỏ chuyên sản xuất kính (phần lớn là kính đeo mắt) vẫn đang hoạt động cầm chừng nhưng nhận lệnh từ chính quyền, hoặc nâng cấp công nghệ, hoặc đóng cửa.

Hàng chục công ty đã phải đóng cửa vì đang làm ăn khó khăn lại phải bỏ tiền nâng cấp công nghệ. Li Jianglu, một chủ công ty sản xuất gương ở Shahe, cho biết ông đã phải đóng cửa một công ty 10 năm tuổi khiến 200 công nhân thất nghiệp và phải bỏ tiền nâng cấp công ty còn lại bởi vì không có cách nào khác khi cả nước được yêu cầu kiểm soát ô nhiễm môi trường.

Ngoại trừ Bắc Kinh có sự cải thiện tích cực, các nơi khác vẫn chưa có nhiều sự cải thiện về môi trường, dù chính quyền trung ương và địa phương đầu tư cải thiện ô nhiễm môi trường khá mạnh tay. Chính quyền tỉnh Hà Bắc, nơi có thành phố Shahe, năm ngoái đã đầu tư gần 1 tỷ USD để cải thiện môi trường.

Số liệu thống kê trong quý 1-2015 cho thấy 90% của 360 thành phố trên toàn Trung Quốc không đáp ứng được các tiêu chuẩn quốc gia về không khí. Một chủ doanh nghiệp cho biết nhiều quan chức địa phương yêu cầu các doanh nghiệp hỗ trợ cải thiện môi trường, nhưng trong điều kiện làm ăn khó khăn như hiện tại chỉ còn cách… đóng cửa sản xuất.

ANH THƯ