Thuốc lá nhắm đến thanh - thiếu niên nghèo

Khi người dân các nước Tây phương giảm dần sử dụng thuốc lá thì ngành công nghiệp thuốc lá chuyển sang các nước đang phát triển mà đối tượng chủ yếu là thanh thiếu niên.

Thanh-thiếu niên hút thuốc lá ở Trung Quốc.

Toàn thế giới hiện có khoảng 1 tỷ người hút thuốc lá thì 80% số đó nằm ở những nước có mức thu nhập vừa và thấp. Tỷ lệ này có dấu hiệu gia tăng khi mà người dân các nước phát triển bỏ dần thuốc lá nên các công ty thuốc lá chuyển mục tiêu sang đối tượng thanh-thiếu niên ở các nước đang phát triển.

Tiếp thị thuốc lá vẫn đang là vấn nạn lớn của toàn thế giới dù cách đây 10 năm, 180 quốc gia đã phê chuẩn Công ước khung của Tổ chức Y tế thế giới về kiểm soát thuốc lá. Một nghiên cứu của LHQ vừa mới được công bố trong tuần này về quảng cáo thuốc lá tại 462 cộng đồng dân cư ở 16 quốc gia với tổng cộng 12 nghìn người được phỏng vấn trong nhiều năm qua.

Nghiên cứu so sánh sự khác nhau giữa các nước thu nhập thấp, trung bình và cao dựa trên các yếu tố truyền hình, truyền thanh, Internet, thái độ phản ứng của từng giới tính, lứa tuổi, trình độ học vấn, người hút thuốc và người có bạn bè hút thuốc.

Người dân ở nước nghèo phải tiếp xúc với quảng cáo thuốc lá nhiều hơn rất nhiều so với người dân ở nước thu nhập cao. Chẳng hạn ở các nước như Ấn Độ, Pakistan và Zimbabwe tiếp xúc với quảng cáo thuốc lá nhiều gấp 81 lần so với các nước có thu nhập cao như Canada, Thụy Điển và Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất.

Trong 6 tháng gần đây nhất, họ cũng tiếp xúc với quảng cáo thuốc lá rất nhiều so với nước có thu nhập cao: gấp 46 lần trên sóng truyền thanh, 11 lần nhìn thấy trên áp-phích quảng cáo và 9 lần trên truyền hình.

Người dân ở nước nghèo tiếp xúc với các tiệm thuốc lá cao hơn gấp 2,5 lần so với các nước thu nhập cao. Đáng lo ngại hơn là 64% tiệm thuốc lá chấp nhận bán thuốc lẻ, thậm chí chỉ là 1 điếu, so với 2,8% ở các nước thu nhập cao.

Cách bán thuốc lá lẻ là chiêu tiếp thị nhằm vào thanh-thiếu niên vốn không đủ tiền mua nguyên gói. Giám đốc Nhóm nghiên cứu kiểm soát thuốc lá thuộc đại học Bath (Anh), Anna Gilmore nói: Nhiều vấn đề về thuốc lá đã được kiểm soát tốt trong một thập niên qua nhưng quảng cáo lại rất khó khăn.

Các công ty thuốc lá đang nhắm tới thanh-thiếu niên ở nước nghèo để bù đắp cho doanh thu giảm sút ở các nước phát triển. Châu Phi là mảnh đất màu mỡ cho các công ty thuốc lá khai thác. Tiếp thị thuốc lá ở lục địa đen đang chỉ mới ở giai đoạn ban đầu và họ nhìn thấy hàng triệu khách hàng tiềm năng là trẻ em. Đó sẽ là những khách hàng sử dụng thường xuyên trong một vài năm nữa.

ANH THƯ (Theo Guardian)