Thuốc nam chữa suy nhược thần kinh, mất ngủ

Suy nhược thần kinh, mất ngủ là bệnh hay gặp ở người trung niên và cao tuổi. Dưới đây xin giới thiệu một số bài thuốc hay điều trị bệnh này theo tài liệu “53 bài thuốc Đông y” của cố giáo sư, lương y Lê Minh Xuân, nguyên Viện trưởng Viện Y dược học dân tộc thành phố Hồ Chí Minh biên soạn.

Dây nhãn lồng hay Lạc tiên - vị thuốc hay an thần. Ảnh: P.C.T

1. Bát bửu cao:

Chuyên trị: Suy nhược thần kinh.

Công thức: Củ sen 200g, Trắc bá diệp 200g, Bông cúc vàng 150g, Hà thủ ô 200g, Cỏ đầu rìu 150, Đậu đen 100g, Rễ nhàu 200g, Đường phèn 300g.

Dược lý:

- Củ sen: ngọt, đắng; bổ thần kinh, giải độc rượu, thanh nhiệt, trị thổ huyết.

- Bông cúc vàng: thơm, mát; nhuận gan, sáng mắt, bổ thần kinh.

- Cỏ đầu rìu: mặn, bình; thanh nhiệt, trị nhức đầu đông, êm dịu thần kinh, trị màng mắt.

- Rễ cây nhàu: đắng, ngọt, ấm, êm dịu thần kinh, bổ huyết, thông huyết, hạ huyết áp, trừ bại liệt.

- Trắc bá diệp: đắng, ngọt, ấm; bổ tim, bổ thần kinh, trị ho ra huyết.

- Đậu đen: ngọt, bình; bổ tỳ, thận, giải độc, điều hòa thần kinh, trị đau lưng, đái đêm.

- Hà thủ ô (củ): đắng, ngọt, ấm; nhuận gan, bổ thận, điều hòa khí huyết, bổ hồng cầu, êm dịu thần kinh, đặc biệt trị đau nhức ống xương, lưng, vai, nhuận tế bào, thông đại tràng. Chuyên trị thần kinh suy nhược; uống lâu ngày râu tóc đen, tuổi thọ kéo dài.

Cách bào chế:

Cây nhàu lấy rễ rửa sạch, thái nhỏ, phơi khô. Đậu đen sao vàng. Hà thủ ô chế tán bột. Củ sen rửa sạch, xắt mỏng, phơi khô.

Các vị hợp lại, đổ vào 5 lít nước, nấu còn 3 lít; đổ thêm 2 lít nước sôi, nấu cho ra hết chất thuốc, lọc bã. Nấu còn lại 300ml, đổ đường vào đánh tan rồi đổ vào chai; đổ thêm 1g acide benzoique, hòa tan với 30ml rượu, nút kín.

Cách dùng: Mỗi ngày uống 2 lần, sáng và tối, mỗi lần uống 15ml (bằng 1 muỗng canh).

2. Ngũ ẩm viên:

Chuyên trị: Bệnh suy nhược thần kinh, mất ngủ.

Công thức: Hột sen 1kg, Tinh tre 500g, Vỏ vông nem 3kg, Đậu đen 500g, Dây nhãn lồng (lạc tiên) 3kg.
Dược lý:

- Hột sen: ngọt, đắng, bình; bổ tỳ, êm dịu thần kinh, làm cho ăn ngon, ngủ tốt.

- Vỏ cây vông nem: đắng, bình; êm dịu thần kinh, trị sa dạ con, đau đầu mất ngủ.

- Dây nhãn lồng: ngọt, ấm, an thần, bổ tim, trừ ho ra máu, đau nhói vùng tim.

-Tinh tre: lạt, mát; bổ não, an thần, trừ đàm, giáng khí, thanh nhiệt, giải độc.

Cách bào chế:

- Vỏ cây vông nem: lấy gần dưới gốc rửa sạch, xắt mỏng, sao vàng.

- Dây nhãn lồng: Xắt nhỏ, phơi héo.

- Tinh tre: chọn cây nào mới đủ lá, chẻ ra, cạo lấy tinh lụa trắng ở trong lòng.

- Đậu đen: sao vàng màu cà-phê.

- Hột sen: bỏ tim, sao vàng, tán bột, để riêng.

Các vị trên hợp lại đổ 30 lít nước, nấu còn 15 lít. Nấu lần thứ hai đổ vô 10 lít nước, còn 5 lít lọc bỏ bã. Nấu cô lại còn 1 lít thuốc cao đem luyện với thuốc bột trên làm hoàn bằng thúng lắc hoặc dập viên.

Cách dùng: Mỗi ngày uống 2 lần: sáng và tối. Mỗi lần uống 6g.

3. Định tâm hoàn:

Chuyên trị: Hồi hộp, tim đập mạnh, hay giật mình, ngủ kém, nóng, đau nhói tim.

Công thức: Lá sen 250g, Đậu đen 200g, Hà thủ ô trắng 200g, Củ bình vôi 100g, Củ bồ bồ 200g, Châu thần 20g, Cỏ mần chầu 400g.

Dược lý:

- Lá sen: đắng, bình; an thần, cầm máu cam, trừ chóng mặt.

- Củ bồ bồ: cay, ấm; trừ thấp, an thần, thính tai, tỏ mắt, trị chứng điên cuồng, trúng độc, loạn mạch tim.

- Cỏ mần chầu: lạt, mát; thanh nhiệt, giải độc, an thần, trị huyết áp cao.

- Củ bình vôi (củ tầm sét): đắng, bình; bổ tỳ, giải độc, trừ thấp khớp, an thần.

- Châu thần: lạt, bình; an thần, trấn tâm, khử phong, sát trùng (có độc).

Cách bào chế:

- Lá sen: rửa sạch, thái nhỏ, phơi héo, sao vàng.

- Hà thủ ô: chế, tán bột.

- Củ bồ bồ: rửa sạch, cạo bỏ vỏ ngoài, ngâm nước vo gạo 3 giờ lấy ra, xắt mỏng, phơi khô, tán bột.

-  Củ bình vôi: cạo bỏ vỏ ngoài, xắt mỏng, phơi khô, sao vàng, tán bột.

- Châu thần: thủy phi (nghiền trong nước, lắng lấy bột mịn).

Lá sen, cỏ mần chầu, đậu đen hợp lại, đổ 4 lít nước, nấu còn 2 lít, lọc bỏ bã. Nấu cô lại còn 700ml. Các vị tán mịn hợp chung, luyện với thuốc cao, làm hoàn bằng hột đậu đen, ngoài áo bột châu thần.

Cách dùng: Mỗi ngày uống 2 lần, tối và sắng, mỗi lần uống 4g.

PHAN LANG (st)