Lâu nay, các nhà khoa học vẫn hay dùng từ “ô nhiễm trắng” để chỉ sự ô nhiễm môi trường do túi ni-lông gây ra. Với đặc điểm khó phân hủy và có thể tồn tại vô hạn nếu túi ni-lông nằm sâu bên dưới một bãi rác, bị chôn dưới đất; những chiếc túi ấy sẽ tác động đến rất nhiều thế hệ.
Nhận thức được điều đó, nhiều năm qua, các siêu thị đưa vào sử dụng túi tự hủy sinh học. Đặc biệt, từ đầu năm 2018 đến nay, tại Đà Nẵng xuất hiện chiến dịch “Nói không với túi ni-lông”ở quận Thanh Khê, tại một số cửa hàng, chuỗi siêu thị thực phẩm an toàn với sức lan tỏa mạnh mẽ.
 |
| Từ ngày 15-6-2018, chuỗi siêu thị Vita Laliita đựng hàng cho khách bằng túi giấy; đồng thời, khuyến khích khách hàng mang theo túi sử dụng nhiều lần. Ảnh: M.H |
Hạn chế dùng túi ni-lông
Tạt vào cửa hàng trên đường Trần Quốc Toản của chuỗi siêu thị Vita Laliita, tôi khá bất ngờ khi nhìn thấy dòng chữ viết trên những tấm bìa các-tông: “Cùng Vita hạn chế sử dụng túi ni-lông”, “Hãy nhớ đem túi nhiều lần như đem điện thoại theo bên mình” được dán ở khu vực quầy thanh toán, ngay lối ra vào. Chỉ cần mở cửa bước vào thì những câu nói ấy sẽ đập ngay vào mắt bạn, như một sự nhắc nhớ mà ta khó lòng quên được.
Đây chính là cách mà những người điều hành Vita Laliita thực hiện chiến dịch “Nói không với túi ni-lông”. Theo đó, từ ngày 15-6-2018, 4 cửa hàng thuộc chuỗi siêu thị Vita Laliita sẽ ngừng cung cấp bao ni-lông để đựng hàng cho khách, khuyến khích khách hàng đem theo túi dùng nhiều lần.
Đồng thời, Vita Laliita chuẩn bị túi giấy để khách đựng hàng nếu quên mang theo túi, nhưng vẫn kèm theo dòng chữ “Vui lòng dùng tiết kiệm” tại khu vực bố trí túi giấy.
Ngoài ra, Vita Laliita còn kêu gọi khách hàng đem túi dùng nhiều lần, hộp, thậm chí là túi ni-lông đã qua sử dụng đến gửi tại khu vực bố trí túi giấy để những khách hàng khác có thể tái sử dụng.
Chị Phạm Thị Xuân Ly, một trong bốn người đang điều hành Vita Laliita cho hay: “Vào tháng 8-2017, Vita Laliita đã từng làm chiến dịch “Nói không với túi ni-lông” nhưng không thành công, chiến dịch kết thúc vài tháng sau đó.
Lần quay trở lại này, với những thất bại ở lần trước, tôi nhận thấy, thành công hay không không quan trọng, trước hết, phải thuyết phục được nhân viên, gia đình hưởng ứng chiến dịch này, sau đó mới có thể truyền được thông điệp đến khách hàng.
Bởi thuyết phục nhân viên, gia đình mới là khó khăn lớn nhất”. Chị Ly kể, vào ngày khai trương cửa hàng trên đường Trần Quốc Toản, Vita Laliita có phát túi con cò để khách đựng hàng. Nhưng, trong 10 người thì chỉ có 2 người dùng lại chiếc túi ấy.
Rồi những ngày đầu làm chiến dịch “Nói không với túi ni-lông” đã có những khách hàng vì thấy bất tiện đã trả lại hàng. Nhưng càng khó khăn thì những người điều hành Vita Laliita cũng như nhân viên lại có thêm động lực, sự kiên trì để lan tỏa thông điệp từ ngày này qua ngày khác. Vita Laliita vẫn luôn hoạt động theo đúng tiêu chí được đặt ra ban đầu là “Sạch-Lành-Xanh”.
Chị Nguyễn Ngọc Thục Uyên (sinh năm 1991, quận Hải Châu) chia sẻ: “Tôi thấy chiến dịch “Nói không với túi ni-lông” rất ít nơi làm được, cần phải dũng cảm vì việc dùng túi ni-lông dường như đã là thói quen của khách hàng và tiện lợi hơn rất nhiều”.
9 tháng qua, chị Uyên đang tập thói quen mang túi dùng nhiều lần theo bên mình mọi lúc, mọi nơi. Hôm nào lỡ quên mang theo túi nhưng cần mua gì đó thì chị cũng từ chối dùng bao ni-lông mà sẽ bỏ hàng vào cốp xe. Và những khách hàng như chị Uyên chính là một phần động lực quan trọng để Vita Laliita tiếp tục với chiến dịch “Nói không với túi ni-lông”.
Sử dụng túi tự hủy sinh học
Thanh Khê hiện là quận đầu tiên và duy nhất của Đà Nẵng đang xây dựng, thực hiện “Đề án Thanh Khê - Quận Môi trường giai đoạn 2011-2020”. Lãnh đạo quận đã tổ chức triển khai thí điểm sử dụng túi tự hủy sinh học tại một số chợ trên địa bàn quận vào năm 2017, chính thức đưa vào sử dụng đại trà tại 11/11 chợ từ quý I năm 2018.
Chị Trương Thị Thủy, chủ quầy tạp hóa-gia vị Bà Mười tại chợ Phú Lộc (phường Thanh Khê Tây, quận Thanh Khê) cho hay: “Sau khi được quận cùng ban quản lý chợ tuyên truyền dùng túi tự hủy sinh học để bảo vệ môi trường thì tôi ủng hộ ngay.
Bảo vệ đem đi bán quanh chợ, cứ hết thì lại mua”. Hay chị Lê Thị Hồng Hạnh, chủ quầy chăn ga-gối-nệm Hồng Hạnh tại chợ Phú Lộc thì cảm thấy: “Những chiếc túi tự hủy sinh học trông chắc chắn, đẹp, bắt mắt hơn túi ni-lông thường.
Hiện quầy hàng của tôi dùng 100% túi tự hủy”. Tuy giá thành có phần cao hơn túi ni-lông thường nhưng không ảnh hưởng nhiều đến doanh thu của chị Hạnh và chị quyết định sẽ dùng lâu dài.
Theo đại diện Phòng Tài nguyên-Môi trường quận Thanh Khê, việc đưa túi tự hủy sinh học vào sử dụng tại các chợ gặp khá nhiều khó khăn. Thứ nhất là do thói quen của người dân, đa số họ chưa thực sự quan tâm đến những sản phẩm thân thiện, an toàn với môi trường.
Thứ hai là giá túi tự phân hủy sinh học cao hơn giá túi ni-lông thông thường. Hiện, để triển khai hiệu quả, UBND quận Thanh Khê thường xuyên tổ chức tuyên truyền, treo băng-rôn cùng hàng nghìn lượt phát truyền thanh tại các chợ; đồng thời thực hiện trợ giá cho các tiểu thương tại 11/11 chợ là 17.900 đồng/kg túi tự hủy sinh học. Riêng chợ Phú Lộc là chợ trực thuộc UBND quận quản lý nên chỉ được trợ giá một nửa là 8.950 đồng/kg.
Từ nhiều năm nay, hệ thống các siêu thị lớn như Big C, Coopmart đã đưa vào sử dụng túi tự hủy sinh học với ý nghĩa góp phần bảo vệ môi trường thông qua giảm thải tác hại của túi ni-lông.
Theo đại diện Big C Việt Nam, hệ thống Big C trên toàn quốc triển khai sử dụng túi tự hủy sinh học từ năm 2015 và vẫn tiếp tục cho đến nay.
Tuy túi tự hủy sinh học có giá cao hơn túi ni-lông thường, bù lại túi tự hủy sinh học không phải chịu thuế môi trường và đây là điều kiện thuận lợi để Big C tiếp tục áp dụng cũng như tuyên truyền để người tiêu dùng khi mua sắm tại siêu thị hiểu và dần có thói quen sử dụng túi tự hủy sinh học, hướng đến việc thay thế cho túi ni-lông thông thường.
Hiện nay, Big C có 3 loại túi thân thiện với môi trường: túi tự hủy sinh học đựng thực phẩm (miễn phí tại khu vực rau, củ quả), có bày bán thêm ở khu vực hàng gia dụng; túi tự hủy sinh học đựng hàng hóa được phát miễn phí tại mỗi quầy thu ngân và túi Lohas sử dụng nhiều lần với mức giá ưu đãi 8.900 đồng/túi lớn, 5.900 đồng/túi nhỏ. Ngoài ra, Big C còn hỗ trợ đóng thùng carton miễn phí cho những khách có nhu cầu.
Sớm hơn Big C, Coopmart đưa túi tự hủy sinh học vào sử dụng từ năm 2012. Theo Phó giám đốc Coopmart Đà Nẵng Lê Thị Hiền, túi tự hủy có giá cao hơn túi ni-lông thường, tuy nhiên, Coopmart vẫn giữ quan điểm trong công tác bảo vệ môi trường nên túi tự hủy vẫn được sử dụng, và giá cả chất lượng của sản phẩm vẫn không đổi.
Mấy năm gần đây, Nhà nước không đánh thuế đối với túi tự hủy nên giá thành cũng giảm theo. Bên cạnh dùng túi tự hủy, Coopmart còn giúp khách hàng nâng cao ý thức bảo vệ môi trường thông qua việc dùng túi “môi trường xanh” Coopmart, thực hiện nhiều chương trình khuyến mãi để khuyến khích và tạo thói quen cho khách hàng sử dụng túi “môi trường xanh” khi đi mua sắm như chương trình “Tháng tiêu dùng xanh” được tổ chức định kỳ hằng năm.
“Một cây làm chẳng nên non/ Ba cây chụm lại nên hòn núi cao”, những chiến dịch hướng đến giảm thải túi ni-lông ra môi trường của người dân quận Thanh Khê, các siêu thị Vita Laliita, Big C, hay Coopmart tuy không thể thuyết phục được tất cả những người dân Đà Nẵng nói không với túi ni-lông; hay những hành động nhỏ như túi dùng nhiều lần của chị Uyên, dùng túi tự hủy sinh học trong buôn bán của chị Hạnh, chị Thủy,… sẽ lại tiếp tục đưa thông điệp “Nói không với túi ni-lông” lan tỏa sâu rộng hơn, cùng nhau tiến đến một cuộc sống xanh.
|
Tính từ đầu năm đến nay, toàn quận Thanh Khê đã bán có trợ giá được gần 5.000/8.680kg túi tự hủy sinh học tại 11/11 chợ. Trong đó, các chợ có lượng tiêu thụ nhiều như: chợ Phú Lộc khoảng 1.300kg, chợ Tân An khoảng 580kg, chợ Quán Hộ khoảng 560kg. Số hộ tiểu thương sử dụng túi tự hủy sinh học cũng tăng dần, hiện trung bình đạt khoảng 25%, phấn đấu đến cuối năm 2018 là 50%, bảo đảm chỉ tiêu so với kế hoạch ban đầu. |
Mai Hiền
